Saga


Saga - 2020, Side 49

Saga - 2020, Side 49
við að ekki hafi „þó [verið] ráð fyrir því gert að verkið væri ritað út frá kvennasögulegu sjónarhorni“.40 Ekki er útskýrt nánar hvað felist í þessu kvennasögulega sjónarhorni og af hverju sagnaritun sem ætli að leitast við að kanna trúarlega menningu kvenna falli ekki inn í slíkan ramma. Það verður einnig að teljast harla óvenjulegt að höf- undar svo viðamikils rits, en ritið kom út í fjórum veglegum bind - um, taki sérstaklega afstöðu til þess hvaða sjónarhorni sé ekki beitt í verki sem svo sannarlega hafði alla burði til að skoða viðfangsefni sitt út frá fjölbreyttum sjónarhornum. Páll Björnsson gerði þetta að umtalsefni í bókadómi sínum í Skírni en þar undraðist hann að hvergi væri fjallað um kirkjuna sem vígi karlmennskuforræðis þrátt fyrir að sú mynd blasti við. Í því samhengi nefndi hann að sjónar- horn kynjasögunnar, með áherslu á myndun og mótun kynja ímynda í samhengi við valdastofnun á borð við kirkjuna, gæti varp að mikil - vægu ljósi á einn þeirra þátta sem bjó til og viðhélt jaðar stöðu kvenna innan vestrænnar menningar.41 Greining Páls er sérstaklega áhugaverð í ljósi þess að ekki er hægt að saka höfunda bókarinnar um vanþekkingu á kynjasögulegu sjónarhorni.42 Ekki er loku fyrir það skotið að tilefni bókarinnar, 1000 ára afmælishátíð kristnitöku á Íslandi, og styrkur Alþingis hafi mögulega haft áhrif á efnistökin og sá rammi meðvitað eða ómeðvitað sveigt þau inn á lendur hefð - bund innar sagnaritunar. Í þessu samhengi er vert að hlaupa aftur örlítið fram í tímann og minnast á grein Ragnheiðar Kristjánsdóttur í Sögu 2014 þar sem hún gerði valdsækni stjórnmálasöguritunar á Íslandi að umtalsefni. Hún benti á að þrátt fyrir að kynjasögulegt sjónarhorn við sögulega greiningu væri orðið viðtekið í umræðu um sagnfræði færi minna fyrir því að því væri markvisst beitt. Jafnvel þó að grunnrannsóknir hefðu leitt til þess að brautryðjendur kvennabaráttunnar fengju aukið rými í almennri umfjöllun um stjórnmál takmarkaðist hún við þær konur og framboð sem hefðu mælanleg áhrif. Því væri hætt við landnám kynjasögunnar á íslandi 47 40 Hjalti Hugason, „Frumkristni og upphaf kirkju,“ viii. 41 Páll Björnsson, „Er hægt að skrifa hlutlægt um andlega menningu?,“ Skírnir 175, nr. 1 (2001): 222–269, hér 226–227. 42 Sem dæmi má nefna að einn höfundanna, Loftur Guttormsson, var líklega með þeim fyrstu sem notaði hugtak á borð við „karlræðisþjóðfélag“ til að lýsa sam- félagi átjándu aldar, sjá: Loftur Guttormsson, Bernska, ungdómur og uppeldi á ein- veldisöld. Tilraun til félagslegrar og lýðfræðilegrar greiningar. Ritasafn Sagnfræði - stofnunar 10 (Reykjavík: Sagnfræðistofnun, 1983), 194.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200
Side 201
Side 202
Side 203
Side 204
Side 205
Side 206
Side 207
Side 208
Side 209
Side 210
Side 211

x

Saga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.