Læknaneminn - 01.04.2008, Blaðsíða 17

Undirritaður ætlar ekki að draga
þessa fullyrðingu í efa þrátt fyrir að
hann hafi ekki kannað efnislegar
staðreyndir að baki henni en spyr
sig hvort læknar séu ekki bundnir
af þeim samfélagslegu leikreglum
sem liggja lögbundnu skipulagi í
réttarríkinu íslandi til grundvallar22.
Ef læknar eru ekki bundnir af þeim
leikreglum koma upp flóknari og
alvarlegri álitaefni en nokkurn kann
að óra fyrir.
Gagnrýni undirritaðs sem getið er
hér að framan hefur sætt nokkurri
ákúru af hálfu sumra læknanema
sem bent hafa á að best sé að lýsa
ekki yfir neinu öðru en ánægju með
ríkjandi skipulag til að auka líkur
a góðri stöðu þegar sérnámi lýkur.
hessi afstaða er í nokkru samræmi
við skrif í Læknablaðinu 5. tbl. 89.
árg. 2003 „að mörgum þótti það
jaðra við drottinssvik að ganga í
berhögg við lærifeðurna í deildinni
sem fóstrað hefur að heita má alla
íslenska lækna.”23 Þessi skoðun er að
mati höfundar afar lítilmannleg og
metnaðarlaus. Það er óhjákvæmilega
hlutverk nýrra og ferskra einstaklinga
> sérhverri vísindagrein eða stofnun
að skoða nánasta umhverfi sitt af
nærgætni og benda á meinbugi þar
sem þörf er úrbóta. Sérhver stofnun
sem ekki sætir slíkri gagnrýni og
stöðugri endurnýjun staðnar sem
nátttröll í samfélaginu. Undirritaður
verður jafnframt að leyfa sér að
kasta fram þeirri spurningu hvert sé
hlutverk Félags læknanema ef það er
ekki að gæta lögvarinna hagsmuna
félagsmanna. Tilvistargrundvöllur
félagsins hlýtur að vera í hættu ef
markmiðin eru af öðrum toga.
Að lokum
Vill undirritaður í lokin sérstaklega
taka fram að á þeim árum sem hann
hefur stundað nám við læknadeild
Háskóla íslands hafa samskipti hans
við starfsfólk deildarinnar verið bæði
afar farsæl og vinsamleg með fáeinum
alvarlegum undantekningum24. Gæði
kennslu við læknadeild miðað við
stærð deildarinnar eru mikil og sá
kraftur bæði mannauðs og þekkingar
sem í starfsfólki deildarinnar býr er í
senn einstakur og ómetanlegur fyrir
'slenskt samfélag. Það er ósk höfundar
að grein þessi leiði til upplýstrar
rökræðu um þá þætti sem að framan
greinir og niðurstaða slíkrar umræðu
megi verða til þess að efla og styrkja
grunnnám í læknisfræði á íslandi.25
höfundur er stud. med. in situ.
Neðan málsgrei nar
I. Við vinnslu þessarar greinar hefur undirritaður hljótið ábendingar frá nokkrum velviljuðum aðilum og eru þeim færðar bestu þakkir fyrir, að
tillitsemi við viðkomandi ákvað höfundur að nafnbirta þá ekki. Allt efni greinarinnar er á ábyrgð höfundar, sbr. 15. gr. laga nr. 57/1956.
2. Þess má til gamans geta að Descartes stundaði háskólanám í lögfræði og útskrifaðist árið 1616, tvítugur að aldri, en varð lögfræðinni fljótt afhuga.
3. Descartes beitir kenningum sínum um hinn róttæka efa snilldarlega í Hugleiðingum um frumspeki til að kollvarpa öllum sínum fyrri skoðunum
°g byggja á nýjum grunni. Hann áttar sig á því að það er mögulegt að illur andi blekki hann á kerfisbundinn hátt, þannig að allt sem hann sér, heyrir,
heldur, trúir og svo framvegis sé blekking. En eitt er það sem aldrei getur verið blekking og það er sú staðreynda að hann er blekktur og þar af leiðandi
að hann er að hugsa.
4. Talið er að eiginleg læknadeild hafi tekið til starfá við Kaupmannahafnarháskóla árið 1539 (en skólinn var stofnaður 1479)
5. Inntökuskilyrði í læknaskólann voru stúdentspróf, en einnig urðu stúdentar að ljúka prófi í forspjallsvísindum við Prestaskólann. Prófgreinar í
Læknaskólanum vorum 16. Þrjár skriflegar; handlæknis-, lyflæknis- og réttarlæknisfræði. Níu munnlegar; líffæra-, lífeðlis-, efna-, lyfja-, grasa-,
handlæknis-, lyflæknis-, sjúkdóma-, yfirsetu- og heilbrigðisfræði. Fjórar verklegar; líkskurður, handlæknisaðgerð, handlæknis- og lyflæknisvitjun.
6. Vísast í þessu sambandi t.d. til viðtals við Tómas Guðbjartsson í Læknablaðinu 05. tbl. 92. árgangur 2006 “Nýjung í læknadeild” og viðtals við Stefán
B. Sigurðsson í sama blaði 02. tbl. 88. árgangur 2002 “Læknadeild Háskóla Islands: Numerus Clausus lagður niður - Nýtt inntökupróf verður tekið upp í
vor”. Hvorgur þessara ágætu manna telur ástæðu til að rökstyðja skoðun sína viðhlýtandi faglegum rökum að mati undirritaðs.
7. Vegna þjóðfélagslegs kostnaðar við Iæknanám, og verðmætis starfskraftanna, sem er langt umfram flest annað hefðbundið háskólanám er ennþá meira
áhyggjuefni að svona stór hluti stúdenta skuli tefjast eða falla brott í námi.
8. John Stuart Mill hefur almennt verið talinn frjálslyndur heimspekingur og einn frægasti talsmaður nytjastefnu. Hann ritaði Frelsið árið 1859 og Um
kúgun kvenna árið 1868. Átti hann sæti á breska þinginu frá 1865 til 1868.
9. Páll Skúlason fæddist á Akureyri árið 1945, lauk doctorsprófi í heimspeki árið 1973 og var skipaður prófessor í heimspeki við Háskóla Islands 1975.
Hann var kjörinn rektor Háskóla fslands árið 1997 og gengdi því embætti til 2005.
10. Enski heimspekingurinn Michael Joseph Oakeshott fæddist árið 1901 en lést 1990.
II. Sbr. 2. mgr. 1. gr. laga nr. 37/1993. Páll Hreinsson hefúr skilgreint stjómvaldsákvörðun sem „ákvörðun sem tekin er í skjóli stjórnsýsluvalds og er
beint milliliðalaust út á við að tilteknum aðila eða aðilum og með henni er kveðið á bindandi hátt á um rétt eða skyldu þeirra í ákveðnu og fyrirliggjandi
máli.”
12. Álit umboðsmanns Alþingis nr. 1364/1995 tekur á þessu álitaefni.
13.1 þessu sambandi hefur t.d. verið nefnt að hvernig læknisverk skuli framkvæmt eða hvaða námsefni skuli lagt til grundvallar við kennslu snúi
eingöngu að útfærslu þjónustunnar.
14. Undirritaður telur að með þessari afgreiðslu hafi háskólaráð Háskóla íslands ekki sinnt lagaskyldu sinni sbr. 3. gr. laga nr. 41/1999. Mun undirritaður
á næstunni láta reyna á þessa afgreiðslu hjá þar til bærum aðilum.
15. Undirritaður hefur skorað á ritstjórn Læknanemans 2008 að birta umsögnin í heild sinni sem viðauki hér á eftir.
16. Visast í þessu sambandi til dóms Hæstaréttar í mál nr. 442/1993. Sem finna má á blaðsíðu 79 í dómasafni réttarins frá árinu 1994 (Skinkudómur
Hagkaups). Þar er málatilbúnaður lögmanns sem byggðist á úrklippum úr dagblöðum átalinn harkalega.
17. Rétt er að halda því til haga að fulltrúi nemenda á deildarfundi læknadeildar 6. júní 2007 hefur haft samband við undirritaðan símlciðis og telur
rangt eftir sér haft í greinargerð kennsluráðs.
18. Einn fulltrúi nemenda í kennsluráði hafði samband við undirritaðan og vildi koma á framfæri þeirri afstöðu að hann hefði setið hjá við afgreiðslu
kennsluráðs á þessari greinargerð dags. 4. júlí 2007 og teldi hann greinargerðina ómálefnalega og beinlínis dónalega. Þessara atriða er í engu getið í
greinargerðinni.
19. Sérstök heimild er í 14. gr. laga nr. 41/1999 um Háskóla fslands til að háskólaráð ákveði mismunandi misseraskiptingu fyrir einstakar deildir.
20. Þess vegna má halda því fram að í núverandi skipulag feli í sér takttruflun læknadeildar við jafnt háskóla- og íslensk samfélagið. Maður sem hefur
hjartaslátt úr takt er reynt að beita læknisfræðilegri meðferð með það að markmiði að hann slái í takt.
21. Virtur sérfræðingur á LSH hefur komist svo að orði að það eigi ekki bara að vera dúxar í læknisfræði.
22. Vísast í þessu sambandi t.d. til greina þeirra Skúla Magnússonar dósents og Garðas Gíslasonar Hæstaréttardómara í Úlfljóti 1. tbl. 2002. I bálknum
Rökstólar svara þeir spuringunni “Ber manni siðferðileg skylda til að fara að lögum?” báðir svara spurningunni játandi, þó svarið sé ekki svo augljóst að
það þurfti ekki rökstuðnings við.
23. Setninguna má finna í greininni “Formannafundur Lí. Nýja læknadeild en ekkert tilvisanakerfi”. Benda má einnig á að þessi setning er til
umfjöllunar í Morgunblaðinu 6. maí 2003.
24. Undantekningarnar eru reyndar það alvarlegs eðlis að undirritaður telur ákveðna einstaklinga sem sinna kennslustörfum við deildina með öllu
vanhæfa til slíkra starfa. En það væri líklega efni í aðra greina að reifa þau atvik.
25. Rétt er í þessu sambandi að vekja á viðtali við Sigurbjörn Sveinsson fyrrverandi formann Læknafélags Islands í Morgunblaðinu 7. maí 2003
“Hugmyndin vel þess virði að vera rædd". Þar kemur fram nokkuð beinskeytt gagnrýni á læknadeild Háskóla Islands.
Heimildir
Alþingistíðindi, 123.1öggjafarþing 1998-99, þingskjal 821, 509.mál.
Dómasafn Hæstaréttar fslands: www.rettarrikid.is
Erlendsson, Kristján. Minnisblað kennsluráðs læknadeildar Háskóla íslands 04.07.07.
Heimasíða Hæstaréttar íslands: www.haestirettur.is
Heimasíða Umboðsmanns Alþingis: www.umbodsmaduralthingis.is
Hreinsson, Páll. Hvaða ákvarðanir teljast stjórnvaldsákvarðanir. Reykjavík, lagadeild Háskóla íslands, 1997.
Hreinsson, Páll. Stjórnsýslulögin. Reykjavík 1994.
Lagasafn 2007, Dóms-og kirkjumálaráðuneytið, Reykjavík, 2007.
Laxness, Einar. íslands saga. Reykjavík, Vaka-Helgafell hf., 1995.
Læknablaðið. Formannafundur LÍ. Nýja læknadeild en ekkert tilvísanakerfi. 5. tbl. 89. árgangur 2003.
Læknablaðið. Læknadeild Háskóla íslands: Numerus Clausus lagður niður - Nýtt inntökupróf verður tekið upp í vor. 02. tbl.
88. árgangur 2002.
Læknablaðið. Nýjung í læknadeild: Valnámskeið fyrir 6. árs nema. 05. tbl. 92. árgangur 2006.
M. Oakeshott, “The Idea of a University” í The Voice of Liberal Learning (New Haven: Yale University Press 1989), bls. 96-97.
Morgunblaðið. Hugmynd um aðra læknadeild rædd í LÍ. 6. maí 2003.
Morgunblaðið. Hugmyndin vel þess virði að vera rædd. 7. maí 2003.
Skúlason, Páll. Markmið og skipulag háskóla. Heimspekimessa. Reykavík, 2003, bls. 29-41.
Stjórnartíðindi, B-deild, 2000, bls. 281-283.
Vísindavefur Háskóla íslands: www.visindavefur.hi.is
Ward, Brian. Líkami mannsins og lækningar. Reykjavík, örn og Örlygur, 1985.
Wikipedia, frjálsa alfræðiritið: en.wikipedia.org/wiki/