Læknaneminn - 01.04.2008, Side 89

komu sjúklings á sjúkrahús fram að aðgerð var lengri en 10
klukkutímar í einu tilfelli á hvoru ári fyrir sig. f einu tilfelli
leiðrétti meinafræðiniðurstaða mat skurðlæknisins. Við
endurskoðun veíjaglerja var meinafræðimati breytt í einu
öðru tilfelli. Næmi blóðprufa fyrir bólgnum botnlanga
í sjúklingahóp rannsóknarinnar var 69,2% fyrir CRP,
84,9% fyrir hvít blóðkorn, 89,3% fyrir neutrophila, og
fyrir hlutfall neutrophila af hvítum blóðkornum 91,9%.
Sértæki prófanna var fyrir CRP 65,7%, hvít blóðkorn
54,3%, neutrophilar 54,5%, og fyrir hlutfall neutrophila
af hvítum blóðkornum 48,5%. Lítið misræmi var á milli
mats skurðlækna og meinafræðinga á ástandi botnlanga.
Ályktanir:
Hlutfall eðlilegra botnlanga sem íjarlægðir eru á
Barnaspítala Hringsins er í góðu samræmi við það
sem talið er eðlilegt og rof er tiltölulega sjaldgæft. Gott
samræmi er milli mats skurðlækna og meinafræðinga á
ástandi botnlanga. Mælingar á hvítum blóðkornum og
neutrophilum virðast gagnlegri til stuðnings greiningar
á bólgu og rofi, en mælingar á CRP virðast henta betur til
aðstoðar við útilokun á bólgu.
Hemólýtískir streptókokkar af
flokki B í börnum - Sjúkdómsmynd,
meinvirkni og faraldsfræði
Guðrún Lilja Óladóttirl, Ásgeir Haraldssonl,2, Helga
Erlendsdóttirl,3, Gestur Pálssonl,2, Karl G. Kristins-
sonl,3.
lLæknadeild Háskóla íslands, 2Barnaspítali Hringsins,
3Sýklafræðideild Landspítala-Háskólasjúkrahúss.
Inngangur:
Streptococcus agalactiae, eða streptókokkar af flokki
B (GBS), eru ein algengasta orsök ífarandi sýkinga hjá
nýburum en blóðsýking, heilahimnubólga og lungnabólga
eru þar tíðastar. Greint er á milli snemmkominna sýkinga,
early onset (EO), sem verða fyrstu 6 dagana eftir fæðingu
og síðkominna sýkinga, late onset (LO), sem koma fram
á 7.-90.degi auk sýkinga meðal eldri barna (>90 daga).
GBS flokkast í níu hjúpgerðir eftir yfirborðssameindum.
Algengi hjúpgerða og nýgengi sýkinga eru breytileg
yfir tíma og milli landa. Rannsóknin miðar að aukinni
þekkingu á sjúkdómnum og þróun hans hérlendis ásamt
því að stuðla að bættri meðferð.
Efniviður og aðferðir:
Gerð var afturskyggn lýsandi tilfella rannsókn sem
náði til allra barna (<16 ára) með jákvæða niðurstöðu
úr GBS ræktun blóðs eða mænuvökva á árunum 1975-
2006 samkvæmt skrám Sýklafræðideildar Landspítala-
Háskólasjúkrahúss (LSH). Úr sjúkraskrám barna sem
meðferð fengu á LSH var aflað upplýsinga varðandi
klíníska þætti tengda meðgöngu, fæðingu, sýkingu
og ástandi barns. Við úrvinnslu var einnig stuðst við
nýfengnar niðurstöður úr rannsókn varðandi hjúpgerðir
GBS á íslandi.
Niðurstöður:
í rannsóknina var tekinn 91 einstaklingur með 93
sýkingar. Drengir voru 50 en stúlkur 41. Hjá nýburum
(<90 dagar) voru alls 87 sýkingar, 53 EO en 34 LO. Á fyrsta
íjórðungi tímabils voru EO 4 en LO 1, á þeim næstsíðasta
voru EO 23 og LO 9 en EO 17 og LO 16 á síðasta
fjórðungi. Meðalaldur við greiningu var 35 dagar hjá LO
en í öllum tilfellum EO veiktust börnin á fyrstu tveimur
sólarhringunum. GBS ræktaðist frá blóði í öllum tilfellum
nema einu en úr mænuvökva hjá 21 barni, 9 EO og 12 LO.
Tveir einstaklingar fengu GBS tvisvar. Átta létust vegna
GBS sýkingar á tímabilinu, sjö með EO (síðast 1999) og
eitt barn með LO (1988) en ekki sást áberandi fylgni við
hjúpgerðir. Meðallengd meðgöngu var 37,7 vikur hjá EO
en 36,2 hjá LO. Meðalfæðingarþyngd EO var 3322 grömm
en 2501 hjá LO. Fyrirburar (<38 vikur) voru 30, 17 EO
og 13 LO. Keisaraskurðir voru 21 og tvíburafæðingar 8.
Alls voru 63 stofnar tiltækir til stofngreiningar, 38 EO,
22 LO og 3 frá eldri börnum. Skipting milli hjúpgerða
var eftirfarandi; Ia 19,0%, Ib 17,5%, II 6,3%, III 41,3%, IV
3,2% og V 12,7%. Hjúpgerð III var algengust í bæði EO
(31,6%) og LO (59,1%). Einn eða fleiri áhættuþáttur GBS
sýkingar (jákvætt strok móður, hiti móður við fæðingu
eða ótímabært rof himna) sáust í 25 EO og 4 LO. Tvö
börn létust síðar og ekki í tengslum við GBS. Sex börn
greindust eftir 90 daga aldur, öll með aðra undirliggjandi
sjúkdóma en tiltækir stofnar voru Ib í tveimur tilfellum og
III í því þriðja. Rökstuddur grunur um smit milli tveggja
inniliggjandi barna liggur fyrir í tveimur tilfellum.
Ályktanir:NiðurstöðurnarvarpaljósiáþróunGBSsýkinga
hjá íslenskum börnum. Fækkun EO tilfella gefur til kynna
velgengni fyrirbyggjandi sýklalyfjagjafar í fæðingu. Hins
vegar fer LO tilfellum enn fjölgandi. Þörf er á að styrkja
varnir gegn GBS sýkingum í börnum frekar. Skimun fyrir
GBS á meðgöngu, söfnun yfirborðssýna nýfæddra barna
og skýrari reglur varðandi bæði meðferð við þekktum
áhættuþáttum á meðgöngu og inngrip hjá nýburum
eru kostir sem ber að skoða nánar. Framtíðin mun leiða
í ljós hvort bólusetningar kvenna á meðgöngu verði
raunhæfur kostur í baráttunni gegn hinum illvíga GBS
en forsenda þess er kortlagning á algengi og meinvirkni
helstu hjúpgerðanna á íslandi. Þekking og upplýsingar
eru fyrstu skrefin að bættri greiningu og meðferð við
hinum alvarlegu og alræmdu GBS sýkingum.
Bein- og liðsýkingar barna af völdum
baktería á tímabilinu 1996-2005
Ásgeir Þór Mássonl, Ásgeir Haraldssonl,2, Þórólfur
Guðnasonl,2,3, Guðmundur K. Jónmundssonl,2, Helga
Erlendsdóttirl,4, Karl G. Kristinssonl,4
1. Læknadeild Háskóla Islands, 2. Barnaspítali Hring-
sins, 3. Landlæknisembættið, 4. Sýklafræðideild LSH.
Inngangur:
Sýkingar í beinum og liðum hjá börnum eru alvarlegir
sjúkdómar þar sem skjót greining og markviss meðferð
skiptir sköpum. Lítið er vitað um sýkingarnar í börnum á