Úrval - 01.07.1966, Side 89

LAND FYRIR STAFNI
87
hélzt hægur, annars má Drottinn
vita, hvað um okkur hefði orð.ið“.
Cook hefur færri orð um þetta og
hans færsla í skipsdagbókina hljóð-
ar svo: Þar sem jóladagur var í
gær, þá var hægt að hugsa sér ó-
drukknari menn en hér um borð.
Og svo sigldu þeir inn í storm-
ana og kuldann við Hornhöfða. Þar
kæptu selir, og þar blésu hvalir og
þar trc'naði mörgæsin og mennirn-
ir klæddust stormtreyjum sínum.
Það kom í Ijós þegar rennt var að
fmdi við Tierra del Fuego að lista-
maðurim Buchan myndi verða til
t'þæginda — hann reyndist haldinn
f’ogaveiki. Hinir tveir svörtu þjón-
ar Banks, drukku sig dauðadrukkna
við land og frusu í hel, og virðast
allir hafa tekið því með heimspeki-
legri ró. Aftur byrjuðu þeir að
þumlungast norður í átt til hita-
beltisins og hinna víðu ókunnu haf-
svæða Kyrrahafsins. Mávurinn
sveimaði yfir kjölfarinu.
Mataræði þeirra um borð í Endea-
vour var enn tiltölulega gott. Þeir
höfðu með sér geit eina forláta-
skepnu, sem hafði verið með Wallis
á Höfrungnum og gaf hún káetu-
búunum lítilsháttar af nýmjólk og
létt vín áttu þeir, og höfðu fengið
það í Madeira einnig áttu þeir sterk-
ari drykki. Fisk veiddu þeir sér til
matar stöku sinnum og til hátíða-
brigðis slátruðu þeir svíni eða
kálfi, en hvorttveggja þeirra dýra
höfðu þeir um borð. Aðalréttur
þeirra rúmhelga daga, var saltað
svínsflesk og kex, og hvorttveggja
hötuðu þeir af öllu hjarta áður en
langt var liðið á ferðina, ekki sízt
þegar maðkurinn fór að herja á
kexið.
Cook gerði allt sem hann gat, til
að verja skipshöfn 'sína fyrir skyr-
bjúg, og neyddi hana til að éta
kál, sem þeir höfðu saltað niður og
mannaíbúðir lét hann þvo oft og
lofthreinsa.
Auðvitað var þess litli heimur
ekki vandræðalaus. Ungur háseti
var talinn hafa hnuplað, og skips-
félagar hans settust svo að honum,
að hann sá sér þann kost vænstan
að stökkva fyrir borð og týna svo
lífi sínu. Viðvaningurinn Bootie var
heldur ekki ánægður með lífið, ef
marka má einkadagbók hans, sem
hann segir að sé færð af: „þræl
húsbóndans, John Bootie“, og á öðr-
um stað ritar hann: „Það dregur
hver og einn, dám af slæmum fél-
agsskap, og N. Yong er tíkarson-
ur“. Vesalings Bootie kom ekki lífs
úr þessum leiðangri fremur en
margir aðrir af félögum hans.
Cook lét alltaf annað veifið refsa
mönnum fyrir eitt og annað, sem
þeir unnu sér til óhelgis, en samt
skldi enginn halda, að þessi skips-
höfn hafi verið þrúguð. Allir voru
mennirnir ungir, innan við þrítugt
flestir og allir ákafir til ævintýranna
sem þeir vissu að biðu þeirra. Hvort
þeir skildu tilganginn með förinni
var annað mál. Það er rétt að gera
sér ljóst, að flestir mannanna á
dekkinu höfðu slitið barnsskónum
á hinum dimmu og köldu strætum
enskra hafnarbæja, við bágindi og
öryggisleysi hins vinnandi manns
átjándu aldarinnar.
Það var langur vegur milli Grims-
by og Tahiti á þeim dögum og það
í fleiri en einni merkingu. Hið yf-