Úrval - 01.08.1968, Page 32

30
ÚRVAL-
ið undirbúinn til þess að fást við.
Hvenær dó til dæmis Henry Mitc-
hell? Mitchell var að flýta sér eftir
gangi á sjúkrahúsi, þar sem hann
hafði verið í heimsókn. Þá greip
hann skyndilega um bringu sér og
hneig niður á gólfið.
Hjúkrunarkona ein sá þetta ger-
ast. Hún flýtta sér til hans, þreif-
aði á slagæðinni, en fann engan
æðaslátt. Maðurinn virtist vera lát-
inn. Hann var hættur að anda, og
augasteinar hans voru lífvana, star-
andi og dauflegir.
Eftir nokkrar mínútur var hóp-
ur aðstoðarmanna kominn á vett-
vang. Það var hópur, sem var leik-
inn í hjartahnoði, öndunaræfingum
og alls kyns lífgunaræfingum við
einmitt slíkar aðstæður, þ.e. þegar
hjartað hættir snögglega að slá. Þeir
beittu þessum nýju aðferðum við
hann. Eftir nokkrar mínútur upp-
skáru læknarnir ávöxt af tilraun-
um sínum, því að hjartað byrjaði
nú að slá að nýju og nú var hægt
að finna mælanlegan blóðþrýsting.
Mitchell var fluttur á þá deild
sjúkrahússins, þar sem hlynnt er
að slíkum sjúklingum og fylgzt er
með þeim af sérfræðingum hverja
mínútu. En hann hélt áfram að vera
meðvitundarlaus. Það var eins hægt
að viðhalda andardrættinum með
„vélöndunartæki" Þannig hélt
þessu áfram í nokkrar klukkustund-
ir. Svo hætti hjarta hans að slá
öðru sinni, og nú var það úrskurð-
að opinberlega, að Henry Mitchell
væri dáinn.
Hafði hann þá dáið tvisvar? Er til
tvenns konar dauði, annar nokkurs
konar „bráðabirgðadauði", sem
breyta má í lif, en hinn varanlcg-
ur, þ.e. sem verður ekki breytt?
Þessar spurningar eru venjulega
eingöngu læknisfræðilegs eðlis, og'
þá eru ekki neinir löglæknisfræði-
legir úrskurðir undir svörunum
komnir. En á tímabilinu milli hinna
tveggja „dauðdaga" kynnú vissir
atburðir að hafa gerzt, sem hefðu
getað snert einhver lögfræðileg
málefni, tengd Mitchell, þ.e. verið
þýðingarmiklir fyrir lögfræðinga
hans eða skiptaráðanda eigna þeirra,
sem hann lét eftir sig.
Eiginkona hans hefði getað dáið
á þessu tímabili, og þá hefði kannske
orðið að svara þeirri spurningu,
hvort hann hefði dáið á undan eða
eftir henni. Kona Mitchells eða dótt-
ir hefði getað eignazt barn á því
timabili, og þá hefði um leið skap-
azt vandamál í sambandi við röð
og skiptingu arfshluta meðal erf-
ingja.
SKILGREINING Á DAUÐANUM.
Þannig verður læknirinn að skil-
greina ástand Mitchells á milli þess-
ara tveggja „dauðdaga", en það
tímabil getur staðið frá nokkrum
klukkutímum allt upp í nokkra
daga. Tilhneiging nútímalæknis-
fræði er sú að skilgreina dauðann
sem dauða heilavefja. Tæki, sem
kallað er heilarafriti (electro-encep-
halograph), mælir rafbylgjur þær,
sem heilinn framleiðir. Heili, sem
er að deyja, sýnir stöðuga minnk-
un styrkleika heilabylgnanna, þang-
að til það sýnir beina, lárétta línu.
En er einhver mismunur á lækn-
isfræðilegum dauða og lagalegum
dauða? Kannske ætti læknirinn að