Úrval - 01.12.1973, Blaðsíða 75

HINN RAKI HEIMUR COUSTEAUS
73
ans og kom þeim til réttra aðila.
En jafnframt vann hann að nýjum
köfunarútbúnaði, sem gert gæti
kleift að anda eðlilega frá súrefn-
ishylki, sem kafarinn bæri á bak-
inu.
Árið 1944 eftir ?.ð París var orð-
in frjáls á ný sneri Cousteau til
London, þar sem hann leitaðist við,
en án árangurs, að kynna flota-
stjórn bandamanna uppfinningu
sína, Aqua-Lund. Þá sneri hann til
Frakklands og stofnaði þar félags-
skap með köfunarfélögum sínum,
og tóku þeir að starfa í þágu flot-
ans.
Næstu fimm árin unnu þeir ötul-
lega að breytingum og fullkomnun
á ýmissi tækni varðandi köfun og
neðansj ávarmyndatöku.
Loks varð honum ljóst, að skyld-
ur hans hiá flotanum töfðu fyrir
rannsóknum hans neðansjávar, og
því sótti hann um orlof. Auðugir
vinir hans st.ofnsettu fyrirtæki, sem
keypti skútuna „Calypso", og árið
1951 lagði hann af stað í fyrstu
ævintýraferðina á eigin skipi.
Um þessar mundir tók hann einn-
ig að rita (á ensku) bókina „Þögli
heimurinn", rit um furðuheiminn
undir yfirborði sjávar. Síðar gerði
hann kvikmvnd með sama nafni.
Bæði bók og kvikmynd varð mjög
vel tekið.
Næstu árin tók við hver bókin
og kvikmyndin af annarri, og
Cousteau hélt áfram ævintýraferð-
um sínum. Árið 1950 mældi hann
út Persneska flóann með tilliti til
olíuleiðslu, og síðan Miðjarðarhaf-
ið, því áætlað var að leggja leiðslu
fyrir jarðgas milli Norður-Afríku
og Evrópu.
Árið 1963 bvggði hann heilt þorp
undir yfirborði Rauðahafsins til að
sanna, að unnt sé að þjálfa menn í
að lifa og starfa undir yfirborði
sjávar. Og 1967, begar hann loks
var laus við alla herskyldu, tók
hann hóp af vísindamönnum um
borð í skip sitt og lagði úr höfn í
fjögurra ára rannsóknarför um-
hverfis hnöttinn til að skoða og
kvikmynda undur og leyndardóma
hafsins.
Nýlega lagði ég leið mína til
Mónakó til að heimsækja þennan
meistara djúpanna. Húsið, sem hann
býr í, er villa í ,,rococo“-stíl, byg'gð
af langalangafa Rainers prins yfir
sjóminjasafnið. Þarna var mikið
um ferðamenn.
Þegar ég kom til skrifstofu Cou-
steau, sem er fábrotin. aðeins nokkr
ar myndir af skipum á veggjun-
um, þá sat hann bak við einfalt
skrifborð, og á því var sjávarbotns-
kort. Grá augun og bogið nefið
minnti mig á gæfan en varkáran
örn. Er hann ræddi um ævintýri
sín og hættuna á, að hafið meng-
aðist sökum efnaiðnaðarins, stik-
aði hann umhverfis skrifborðið,
ekki ósvipaður skipstjóra á stiórn-
palli.
Eg tel mig heppinn að hafa náð
tali af honum, því hann heldur
sjaldnast kyrru fyrir til lengdar á
sama staðnum, og af þeim sökum
telja sumir hann óáreiðanlegan. En
svo er eigi, heldur er það ákafi
hans og áhugi, sem knýr hann ti1
að taka skyndiákvarðanir, sem