Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 2020, Qupperneq 8

7
Þ
Veröld sem var
Glefsur úr sögu símans á Fljótsdalshéraði
Arndís Þorvaldsdóttir
Það verður ekki annað sagt en að öldin
20. hafi heilsað íbúum Fljótsdalshéraðs
með fyrirheit um betri tíð og framfarir í
takt við nýja tíma. Haustið 1905 var vígð brú
yfir Lagarfljót, rúmlega 300 metra mannvirki
sem í áratugi var lengsta brú landsins. Og
það var stutt stórra högga á milli í framfara-
málunum. Fyrir sunnan tókust menn á um
hvaða leið skyldi valin í tengingu landsins
við Evrópu. Vildu sumir loftskeytasamband
en aðrir sæsímastreng sem skyldi lagður um
Færeyjar frá Hjaltlandseyjum. Hafði lagn-
ing sæsíma vinninginn og þann 21. ágúst
1905 var samþykkt á Alþingi frumvarp um
ritsímalagningu til Íslands og símalagningu
frá Austfjörðum til Reykjavíkur.
Snemma vors 1906 hófu fjölmennir
vinnuflokkar á vegum hins Mikla norræna
ritsímafélags að leggja línuna. Var sú vinna
langt komin þegar kapalskipið Cambria
kom um miðjan ágúst með sæstrenginn til
Seyðisfjarðar. Línulögnin frá Seyðisfirði til
Reykjavíkur var á sínum tíma mikið tæknilegt
afrek. Þrátt fyrir ýmsa erfiðleika stóðust allar
tímaáætlanir og þann 29. september 1906
var Landsími Íslands í Reykjavík vígður og
opnaður til almenningsnota.
Víst er að fyrsta símstöðin sem opnuð
var í dreifbýli var sett niður á Egilsstöðum
á Völlum. Þann 15. september var greint frá
því í bæjarblaðinu Austra á Seyðisfirði að
Forberg landsímastjóri og Gísli J. Ólafsson
símritari ætli að ferðast um landið og kenna
fólki á talsímastöðvunum að nota talsímann
og þekkja merki hverrar stöðvar. Víst er að
starf þeirra hófst á Egilsstöðum og haft er
eftir Sveini Jónssyni síðar bónda, sem þá var
um fermingu, að fyrsta símtalið milli staða á
hinni nýlögðu línu hafi verið á milli móður
hans Margrétar Pétursdóttur og stöðvarstjór-
ans á Seyðisfirði. Fór það fram á dönsku
og fylgir sögunni að húsfreyjan hafi verið
uppábúin í peysufötum. Næsta símstöð sem
var opnuð á línunni var sett niður á Foss-
völlum en þaðan lá línan yfir Smjörvatnsheiði
til Vopnafjarðar. Næstu áratugina þokaðist
símalögnin afar hægt um landið og lauk ekki
fyrr en árið 1929 þegar hringnum var loksins
lokað. Að sama skapi gekk hægt að leggja
síma um sveitir landsins og var komið fram
á 6. áratuginn þegar því verki lauk. Sjálfsagt
hafa mörg ljón verið í veginum. Á tímabilinu
geisuðu tvær heimstyrjaldir sem örugglega
hafa skapað vanda við efnisöflun. Erfiðleikar