Fróðskaparrit - 01.01.1953, Side 23

Fomnorront fn verður íoroyskt dn
29
filtning« (eisini: »tidsspilde, unyttige forsðg, arbejde uden
fremgang; vás, unyttig snak« o. tíl.) — Av íslendskum
orðum, har /»ó/ er fyrri samansetingarliður, skal eg nevna:
Iwfferð f. »valkervandring«, Jjófgróinn adj., »sammenfiltret
pá grund af valkning; tæt«, fíófstaður m. »sted, hvor man
valker, valkeri« (BH: fullonica) og f>ófsmunur m. »hvad
tojet kryber ind ved valkning« (sbr. Aasen: tóvmun m.
»indsvinden i valkningen; forskel imellem valket og uvalket
t(ij«) — Sagnorðið av stovninum í orðinum f>óf æt á forn-
málinum jtøfa (frumsniðið:, *j)ðfian ella *jíobian), nýísl.
bevur fjæfa, norsk og foroyskt tóva. í íslendskum og norsk-
um, og fyri ein part í foroyskum, eru eisini aðrar merk-
ingar enn »at tova vadmal o. tíl.«, sí BH, Bl. og Aasen. —
Navnið á tí, ið tovir, er gjort av stovninum í orðinum f)óf við
endingini -ari: á íslendskum fiófari m. (norskt tóvar m.
hevur bæði annað snið og aðra merking), á foroyskum
tóvari, sum kortini neyvan er til uttan í samansetingum
(toving er konufólkaarbeiði í Foroyum), t. d. tóvarakona,
-fjól, -luttur. — Toving eitur eisini á íslendskum fjæfa f., og
kanska er hetta orðið (*}tøfa) til í hjaltlendska staðanavn-
inum Tóvakoddi (sí Jakob Jakoibsen: Shetlandsoernes sted-
navne, 1901, bls. 120, C'hr. Matras: Stednavne paa de fær-
oske Norðuroyar, 1933, 'bls. 304) og í foroyska orðinum
tóvulongd f. (nóg stór longd til, at eitt plagg itolir at tódna);
kortini kunnu hesi orðini koma beinleiðis av sagnorðinum
at tóva. Annað foroyskt orð fyri tóving verður nevnt seinni.
— Slíkt, sum saman er tovt, eitur á íslendskum tófi m.
Hetta er okkara tóvi ella tógvi m. Eisini í norskum (Aasen:
tove m.) er orðið til, og í svenskum (sí t. d. hjá Hellquist:
tova). Germanski fyrndarformurin man vera *j>ofan — ella
*pðban (við tvívarraðum b-i). Av tí, at merkingin í for-
oyskum nú kanska ikki beinleiðis sigur frá, at tó(g)vi er
úrslitið av einihvórjari »tóving«, skal eg nevna, hvat ið orða-
bókur siga frá merkingini í hinum málunum2. Tað er nóg
mikið her at nevna týðingarnar hjá Blóndal og Aasen: Bl.
hevur »filt; sadelpude; et af uld sammenvalket hestedæk-