Skírnir - 01.01.1860, Side 47

Noregr.
FUÉTTIR.
49
1814. þab var og samþykkt, aí> semja skyldi frumvarp um ná-
kvæmari skipun ríkisstjórnarinnar og lögsamband landanna, og leggja
þab fram á þíngi Svía og Norbmanna. þetta var og gjört, og var
frumvarpib síban leitt í lög 6. ágúst 1815; þab eru köllub banda-
lög eba bandastatúta. Nú hafa Svíar þab til síns máls, ab breyt-
íngar þessar í grundvallarlögum Norbmanna hafi gjörvar verib eptir
samkomulagi vib sig, og því verbi þeim eigi aptr breytt án þess
beggja samþykki komi til, meb því ab þetta sé samníngr, er bábir
málsabilar eigi um ab skilja. Ef nú skilníng þessi er rétt, þá eigu
Norbmenn mebal annars engan rétt á ab taka af jarlinn, þótt þeir
yrbi á þab sáttir á þrem þíngum (sbr. 79. og 112. gr. grundvl.),
nema samþykki konúngs og Svía þíngs komi til. þetta mál er næsta
vafasamt, en ab líkindum fylgja Svíar því eigi meb kappi, svo ab
eigi er hætt vib ab héban vaxi nokkur vandræbi; hitt er og full
vorkun, þótt Norbmenn vili eigi fallast á þessa þýbíngu stjórnlaga
sinna, enn þótt einhverr hinn merkasti stjórnfræbíngr þeirra, Stang
rábgjafi, hafi látib sér líka kenníngu um munn fara og í rit færba,
enda getr slíkt engan veginn rábib úrslitum þessa máls. Svíar
hafa sagt, ab sér mætti i raun réttri standa á litlu, hvort
Norbmenn tæki af jarlinn ebr eigi; en ef nú Norbmenu kæmi svo
aptr og tæki af varakonúnginn, þá kynni þeim þó ab þykja þab
heldr mikib. Hitt þykir Svíum mibr, ab Norbmenn greiba svo lítib
til sameiginlegra ríkisþarfa, þeirn þykir og Norbmenn vera fremr
vibskotaillir og ómjúkir í vibskiptum og félagsmálum landanna; verbr
þab og eigi varib, ab svo er í sumum greinum, til dæmis ab taka,
þar sem Norbmenn hafa nú tvívegis synjab þess, ab varakonúngr
mætti vera sex mánubi í stab þriggja burt úr Noregi. Norbmenn
hafa nú síban 1857 lagt 43,800 spes. ár hvert á konúngs borb,
og í annan stab hafa þeir greitt 25,600 spes. til sendiherramála óg
verzlunarmálefna í útlöndum. Svíar hafa nú ab vísu miklúngi meiri
kostnab fyrir þessum málum, meb því ab þeir leggja 1,301,400
sænskra dala ebr 325,350 spes. ár hvert á konúngs borb og 119,800
spes. til erlendra málefna; en þess verba menn og ab gæta, ab
nálega allir sendiherrar og kaupræbismenn beggja landanna eru
sænskir, enda hefir konúngr ab stjórnarlögum Norbmanna öll ráb
yfir þessum málum, og því er þab svo kallab, ab kaupræbismenn
4