Skírnir - 01.01.1860, Síða 105

Hússlami.
FRÉTTIR.
10/
þeir hafi lagt öll lönd þessi undir sig og jafnvel allan Austrheim;
þá bæta og nokkrir því viö, a& Rússar álíti skyldu sína aí> leggja
sem mest af heiminum undir sig, til þess aí> mennta hann í þeim
skilníngi orbsins. sem þaí> nú er tekif): afe auka verzlun og líkam-
lega velgengni, koma á fastri reglu í mannfélaginu, svo og auka
menntir og vísindi. Margt dregr til þess, afe Rússar hafi fullan hug
á afe auka lönd sín og veldi í Austrheimi. Rússar eigu allan norfer-
hluta Austrheims, þar sem nú er köllufe Síbería, norfean frá Ishafi
efea Daufeahafi, er fornmenn köllufeu þafe svo réttilega, og sufer til
fjalla, er liggja mjög svo eptir mifeju landinu úr landnorferi í út-
sufer. Kinaveldi liggr afe landsunnan upp á Qöllin norfer og útnorfer
afe takmörkum Siberíu, heitir Mandsjúaland austast, þá Mógulaland,
og taka þá vife önnur lönd, er liggja vestr af þeim hluta Mógula-
lands, er liggr til Iíínaveldis, Songaland, Túrkestan efer Tyrkmanna-
land og Tatalönd efer Tartaralönd. Rússar hafa fært sig jafnt og
þétt sufer á bóginn. 1851 gjörfeu þeir vináttusamband vife Babafe
konúng í Kíva; liggr land hans í sufer frá Aralvatni og beggja
vegar upp mefe Amelfi, er í fornöld hét Oxos efer Oxus, en Rússar
eigu lönd norfean vatnsins og nálega hálft vatnife. Sifean hafa Rússar
reist kastala þar í landi og gjört þafe sáttmál vife grannaþjófeir
Babafes konúngs, afe mega flytja varníng sinn yfir lönd þeirra og
þafean yfir fjöllin til Kínaveldis. Tveir lestavegir liggja frá Kína
yfir fjöllin norfer og útnorfer til Siberiu. Hin vestari leifein liggr
frá Kínlandi til Leborgar í Tybet hinu litla, þafean gengr vegr til
Jarkanborgar og Kasgaborgar í Búkaralandi hinu litla, sifean gengr
vegrinn fyrir norfean Belrtind nifer af fjöllunum til Kókanborgar og
Búkaraborgar. Allar borgir þessar eru kauptún eigi lítil, og liggja
vegir frá þeim öllum i ýmsar áttir, sufer til Indlands og vestr til
Persalands. Austari leifein liggr yfir Mógulaland norfer á fjallabrún-
ina og þar ofan hjá Kjaktaborg, er liggr skamt fyrir sunnan Bakal-
vatn, til Síberiu. Kjakta var mikife kauptún í fyrri daga, enda
gengu þá flestar lestir þessa leife milli Kinalands og Norferálfu. Kalkar
heita þeir af Mógulum, er byggja norfeast, og liggja lönd þeirra
þar vife veginn; hrutust Kalkar undan Kínverjum 1787, og hafa
nú sifeau hallafe sér afe Rússum, enda er Rússum um afe gjöra afe
hafa vinfengi vife þá, svo þeir siti eigi vegu fyrir þeim þar yfir