Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2011, Blaðsíða 242

svæði voru skilgreind fyrir hvern þjónustubíl kom ávallt hagkvæmast út. Það kom ekki a
óvart þar sem í núverandi skipulagi sáust ákveðin tækifæri til skýrari verkaskiptingar.
Þau tækifæru sneru að því að minnka ákveðin þjónustusvæði og stækka önnur á móti
með það í huga að minnka skörun akstursleiða, einnig að færa vegi milli svæða og jafna
þannig vinnuálag milli þjónustubíla.
Tekið skal fram að í tilfelli 1 voru tíu bílar í notkun en í tilfellum 2 og 3 voru notaðir níu
bílar. Það skýrist af því að í núverandi verkskipulagi sem lá fyrir voru einungis níu bílar
til taks og í tilfelli 3 náðist ekki meiri hagkvæmni með notkun tíunda bílsins. Ef borin eru
saman tilfelli 2 og 3 allra líkana sést að stytting heildarakstursvegalengda er 14-17 km. Sú
stytting er hlutfallslega ekki mikil ef miðað er við að ekið sé um 500-850 km í hverju
líkani. Ef horft er til fjölda þjónustudaga yfir veturinn og til þess að oft þurfi að fara oftar
en einu sinni yfir gatnanetið samdægurs getur þessi stytting skilað 2.000-4.000 km
styttingu á ársgrundvelli.
I öllum líkönum hefur hver bíll ákveðna akstursleið sem tryggir að allir vegir og veghlutar
séu eknir og hálkuvarðir innan skilgreinds þjónustutíma. Það að hver bíll hafi fyrirfram
ákveðið leiðaval opnar fyrir þann möguleika að hnita hverja leið og setja inn í leiðsögutæki
(GPS). Þá aka bílstjórar eftir leiðsögutækinu sem stýrir þeim eftir fyrirfram ákveðnu
verkskipulagi, þannig reynir minna á reynslu og útsjónarsemi bílstjóra. Eykur það
skilvirkni og áreiðanleika hálkuvarna sem skilar sér í auknu umferðaröryggi.
Lokaorð
Sýnt hefur verið fram á að með notkun bestunaraðferða er hægt að ná fram hagræðingu
í leiðavali bíla sem sinna hálkuvömum á Suðvestursvæði. Stytting heildaraksturs-
vegalengda um 14-17 km samanborið við núverandi verkskipulag getur til lengri tíma
litið skilað sér í þúsundum ekinna kílómetra fyrir þá bíla er sinna hálkuvörnum með
tilheyrandi lækkun á kostnaði. Akstursleiðir sem settar eru fram fyrir lokaniðurstöður
hvers líkans tryggja að allir vegir og veghlutar, sem á að hálkuverja, séu hálkuvarðir
innan þess þjónustutíma sem skilgreindur er á hverjum vegi. Það að hver bíll hafi
ákveðna akstursleið eykur skilvirkni og áreiðanleika hálkuvarna sem skilar sér í auknu
umferðaröryggi vegfarenda á Suðvestursvæði Vegagerðarinnar.
Heimildlr
[1] Sigurður Guðjón Jónsson. Bestun leiðavals til hátkuvarna á Suðvestursvæði Vegageröarinnar. M.Sc, Tækni- og
verkfræðideild, Háskólinn (Reykjavík, Reykjavlk, 2011.
[2] ESRi.ArcGIS Network Analyst. Útgáfa 10.1. Bandaríkin: ESRI, 2010.
[3] N. Perrier, o.fl. A survey ofmodels and algorithms for winter road maintenance. Part III: Vehicle routing and depot location
for spreading. Computers & Operations Research, vol. 34, pp. 211 -257,2007.
[4] R. W. Eglese and L. Y. O. Li. Efficient Routeing for Winter Oritting. The Journal of the Operational Research Society, vol. 43,
pp. 1031-1034,1992.
[5] R. W. Eglese. Routeing winter gritting vehicles. Discrete Applied Mathematics, vol.48, pp. 231-244,1994.
[6] Y. O. L. Leon and R. W. Eglese. An Interactive Algorithm for Vehicle Routeing for Winter - Gritting. The Journal of the
Operational Research Society,vol.47, pp. 217-228,1996.
[7] Heimir F. Guðmundsson, o.fl. Vetrarþjónusta og umferðaröryggi. Vegagerðin, 1996.
[8] Haraldur Sigþórsson, o.h.Áhrif gufu frá virkjunum viö Suðurlandsveg á umferðaröryggi. Reykjavík, 2010.
[9] COST 353.NewDevelopment forWinter Service on Europian Roads. 2008.
[10] Vegagerðin. Handbók um vetrarþjónustu.Vegagerðin, Reykjavík, 2010.
2 4 0
Arbók VFl/TFl 2011