Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2011, Blaðsíða 262

skipt í þrá mismunandi flokka, einn fyrir hvern hóp af viðmælendum. Spurningarnar
miða að því að ná fram upplýsingum er varða hagsmuni og sýn hvers viðmælanda
varðandi gæðastjórnun, innleiðingu hennar og því hvernig viðmælandi sér fyrir að
þróunin verði. Loks var stuðst við reynslu greinarhöfundar af gæðakerfi SI árið 2008 með
það að markmiði að innleiða kerfið hjá meðalstóru verktakafyrirtæki og fá D-vottun hjá
Samtökum iðnaðarins í framhaldi.
Niðurstöður
Þegar fyrirtæki hefur samband við Samtök iðnaðarins og óskar eftir því að fá að taka upp
gæðakerfi samtakanna fer fram stutt kynning á kerfinu og söluvaran er heildstæður pakki
með öllum skjölum sem kerfið inniheídur. Skjölin eru einungis fáanleg í rafrænni útgáfu
sem hýst er á miðlægu gagnavistunarsvæði samtakanna. Viðkomandi þarf síðan að
ákveða hvaða skjöl hann vill nota og aðlaga þau. Eftir það er hægt að skrá nýjar upp'
lýsingar og prenta skjölin eða vista á gagnavistunarsvæði SI að vild (Hansen, 2011)-
Kaupendur kerfisins hafa getað fengið verkefnisstjóra gæðamála hjá SI í heimsókn til þess
að hjálpa við uppsetningu skjala sem og veita aðra hjálp. Framundan eru breytingarnar á
þessu sem felast í því að þeir sem hyggjast taka upp kerfi SI fá fjarkennslunámskeið í
notkun kerfisins áður en þeir byrja að nota það (Hansen, 2011).
Verktaki (Litagleði ehf.) sem tók upp SI gæðakerfið fyrir u.þ.b. þremur árum gerði það
vegna þrýstings frá gæðastjóra SI, sem-hann hefur persónuleg tengsl við. Gæðastjóri SI
hafði í mörg ár þrýst á að verktakinn tæki upp gæðakerfi. Verktakinn hafði aldrei séð
ástæðu til þess að leggja í slíka vegferð og leit á þetta sem mikla pappírsvinnu sem engu
myndi skila. Verktakinn hafði verið í vandræðum með tímaskriftir starfsmanna og
samþykkti að reyna að taka upp gæðakerfi SI samhliða upptöku á innstimplunar- og
tímaskráningarkerfi (Aðalsteinsson, 2011). Hugmyndin var að með því að taka upp
gæðastjórnun yrði hægt að ná mun betur utan um verkin og fylgjast nánar með því sem
var að gerast á verktímanum, og skoða verkin í heild sinni að þeim loknum. Innleiðingin
gekk vel, ekki síst vegna gæðastjóra SI sem veitti mikla hjálp við aðlögun kerfisins að
fyrirtækinu. Gæðastjóri SI sá einnig um að mennta verktakann í tölvunotkun, stýringu og
breytingu skjala.
Það sem hefur gerst á þeim þremur árum sem gæðakerfið hefur verið í notkun er að
hagnaður af verkum hefur aukist töluvert og öll yfirsýn batnað til muna. Rétt tímaskráning
í verkum hefur að jafnaði skilað leiðréttingu á skráðum vinnustundum hjá hverjum
starfsmanni um 7-10 klukkustundir á mánuði en það samsvarar 840 klukkustundum á
ári, sem skiptir mestu þegar hagnaður úr verkum er mældur. Öll umsýsla og skipulag á
verkum hefur einnig batnað mikið og hægt er nýta upplýsingar um tíma, kostnað og gæði
á milli verka, sem hefur auðveldað alla tilboðsgerð og kostnaðaráætlanir. Það kemur
stöðugt betur í ljós að þegar farið er samviskusamlega eftir kerfinu ganga verkin betur, en
þegar ekki er farið eftir kerfinu tapast strax yfirsýn yfir tíma, kostnað og gæði
(Aðalsteinsson, 2011).
Þegar lítið fyrirtæki tekur ákvörðun um að innleiða gæðakerfi samkvæmt ISÖ9001-staðli
ber fyrirtækið sjálft ábyrgð á að koma sér upp skjölum og þróa vinnubrögð. Staðalráð
Islands heldur einnig námskeið um staðalinn sjálfan en ekki er um ræða aðra hjálp frá
Staðlaráði við innleiðingu (Blöndahl, 2011).
Lítið jarðvinnuverktakafyrirtæki (Arnarverk ehf.) hefur unnið hefur í því að innleiða
ISO9001 síðan í ársbyrjun 2011 og stefnir að vottun fyrir lok 2011. ISO-staðallinn var valin
sökum þess að Arnarverk taldi hann einfaldari í uppsetningu en Sl-kerfið (Ólafsson,
2011). Fyrirtækið telur að með því að setja upp og vinna eftir gæðakerfi muni það skapa
sér sérstöðu á markaði auk þess sem það vill vera tilbúið undir hina endanlegu gildistöku
mannvirkjalaga. Þegar innleiðingarferlið hófst kom í ljós viss hræðsla hjá eigendum við
það að setja þekkingu fyrirtækisins niður á blað. Það hefur komið í ljós hjá Arnarverki að
meira trausts og virðingar gætir í garð fyrirtækisins en áður þegar gæðahandbókin er
260| Árbók VFl/TFl 2011