Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2011, Blaðsíða 289
í töflu 1 má sjá helstu forsendur líkanareikninga fyrir hvern og einn urðunarstað.
Hámarkshauggasmyndun var áætluð út frá ýmsum staðbundnum þáttum, m.a. magni
urðaðs úrgangs, gerð og þykkt yfirborðsþekju, magni jarðefna á móti úrgangi og dýpt
úrgangslags (sbr. gagnagrunn birta í MS-ritgerð Atla Geirs Júlíussonar, 2011). Metan-
innihald var eins og áður var nefnt mælt í hverjum urðunarstað. Hámarks hauggas-
myndun, L0, var ákvarðað sem margfeldið af hámarkshauggasmyndun og metan-
innihaldi, sem bar ágætlega saman við föst gildi notuð í ýmsum líkönum í gegnum tíðina.
Niðurstöður og umræður
Metaninnihald á mælistöðum
Niðurstöður hauggasmælinga má sjá á mynd 3.
Súlurnar sýna einfalt meðaltal af hlutfalli metan-
gass í hauggasi á hverjum urðunarstað fyrir sig og
rauða línan sýnir nýtingarmörk hauggass sem
skilgreind voru í fyrri rannsókn Umhverfis-
stofnunar (Kamsma & Meyles, 2003). Niðurstöður
hauggasmælinganna sýna, að í Fíflholtum,
Hvammstanga, Skagafirði, Akureyri, á Vopnafirði,
Þernunesi og á Hornafirði mældist hauggassam-
setning þannig að tæknilega gæti verið mögulegt að
safna því m.t.t. nýtingar eða eyðingar á metani. Þá
virðast niðurstöður benda til þess að á Blönduósi,
Skagaströnd og í Breiðdalsvík er tæknilega nánast
útilokað að safna hauggasinu.
Mynd 4. sýnir að metanmyndun í sorphaugi með
grunn úrgangslög (undir fjórum metrum á þykkt)
er undir nýtingarmörkum, þannig að hvorki er
hægt að nýta metanið né eyða því með brennslu.
Þetta er í samræmi við niðurstöður rannsóknar
Umhverfisstofnunar frá árinu 2003, en sjö af þeim
urðunarstöðum sem hér voru rannsakaðir voru
einnig til rannsóknar hjá Umhverfisstofnun árið
2003 (Kamsma & Meyles, 2003). Fimm borholur, þar
af þrjár á Skagaströnd og tvær á Breiðdalsvík, renna
í punktinn á 2 metra dýpi þar sem ekkert metan
mældist. Hinar fimm borholurnar sem mælast
undir 20% nýtingarmörkunum eru á Blönduósi (3),
í Skagafirði (1) og á Breiðdalsvík (1).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N.
1___________________________ _____________:__!______________________y
Mynd 3. Meðal samsetning metangass í hverjum
urðunarstað, urðunarstöðum raðað eftir hlut-
fallslegu magni metans ásamt skekkjumörkum.
r
|
? • 1 1
;o •
J= ■ l :
c 20 • !
ro Q) 1 X •
• •
V 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Þykkt úrgangslags (m) 13 14 15 16 J
Mynd 4. Metanmyndun sem fall af dýpt
úrgangslags.
Áætlað magn metans 2012-2020
Niðurstöður líkanreikninga IPCC-líkansins fyrir þá sjö urðunarstaði þar sem vísbendingar
eru um tæknilega mögulega metansöfnun (sbr. mynd 3) eru teknar saman í töflu 2. Mesta
metanmyndunin er áætluð í urðunarstaðnum á Akureyri um 80 m3/klst. árið 2012 og um
60 m3/klst. árið 2020. Næst á eftir Akureyri er Fíflholt með um 18 m3/klst. árið 2012 og
einum rúmmetra minni á klukkustund árið 2020. Aðrir urðunarstaðir mynda töluvert
minna metan miðað við líkanreikningana, eða undir 5 m3/klst.
Ritrýndar vísindagreinar i 287