Morgunblaðið - 02.04.1987, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 1987
Innlend lyf:
Lágt verð er
/ •
engin nyjung-
Siguijón Sighvatsson kvikmyndagerðarmaður og Grétar Hjart-
arson, bíóstjóri Laugarásbíós.
Laugarásbíó:
Heimsfrumsýning
BÍÓMYNDIN Einkarannsóknin,
Private Investigations, verður
frumsýnd í Laugarásbíói nk.
Iaugardag og er um heims-
frumsýningu að rœða. Sigurjón
Sighvatsson, kvikmyndagerðar-
inaður í Bandaríkjunum, er
annar framleiðenda myndarinn-
ar og hefur hann ásamt félaga
sínum, Steve Golin, undirritað
samning við risafyrirtækið
Polygram um framleiðslu
þriggja annarra kvikmynda á
næstu tveimur árum.
Einkarannsóknin flallar um
áhugasaman blaðamann, Charles
Bradley, sem leggur allt í sölurnar
fyrir góða frétt. Hann nær sam-
bandi við uppljóstrara sem fræðir
hann um það að innan lögreglunn-
ar stundi ákveðnir lögreglumenn
fíkniefnasölu í stórum stíl. Hann
býður Bradley sönnunargögn gegn
ákveðnu gjaldi. Þetta verður hon-
um dýrkeyptara en hann hafði órað
fyrir þar sem sonur hans flækist
að ósekju í málið.
Myndin verður að lokinni frum-
sýningunni sýnd víða um lönd.
Skoðanakönnun Félagsvísindastofnunar Háskóla íslands:
Rás 2 vinnur á í sam-
keppninni við Bylgiuna
Þorsteinn Ólafsson
Framkvæmda-
sljóri
Samvinnu-
sjóðsins
ÞORSTEINN Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri þróunardeildar
Samhands íslenskra samvinnufé-
laga, hefur verið ráðinn fram-
kvæmdastjóri Samvinnusjóðs
íslands hf. frá og með 1. júlí nk.
Jafnframt lætur Þorsteinn Ólafs-
son af stjórnarformennsku í
Samvinnusjóðnum.
Selfoss:
600 manns á
fundi sjálf-
stæðismanna
Selfossi.
MIKIÐ fjölmenni og gífurleg
stemmning var á fundi sjálf-
stæðismanna á Selfossi í
gærkvöldi. Um 600 manns
sóttu fundinn og er þetta einn
fjölmennasti stjórnmálafund-
ur sem haldinn hefur verið á
staðnum.
Efstu menn framboðslistans
fluttu ávörp, kórar Fjölbrauta-
skóla Suðurlands og Tónlistar-
skóla Rangæinga sungu og
einnig Olöf Kolbrún Harðardótt-
ir og Garðar Cortes við undirleik
Onnu Guðnýar Guðmundsdótt-
ur. Fundarmenn voru víða að
úr kjördæminu, allt austan úr
Vestur Skaftafellssýslu.
Sig. Jóns.
eftirSmára
Björg-vinsson
Vegna þeirrar miklu umræðu, sem
verið hefur í þjóðfélaginu um lyf og
lyfjaverð, vill lyfjafyrirtækið Tóró
hf. koma eftirfarandi á framfæri:
Tóró hf. er með þá verðlagsstefnu
að hafa þau lyf sem þeir framleiða
á eins hagkvæmu verði og unnt er
hverju sinni. í raun hefur þetta þýtt
að lyf frá Tóró hafa verið og eru
yfirleitt 20%—40% ódýrari en sam-
svarandi erlent sérlyf, en ekki
5—15% ódýrari eins og landlæknir
segir að innlend sérlyf séu almennt.
(Morgunblaðið 14.3. 1987.)
í dag eru aðallega þijú innlend
lyQaframleiðslufyrirtæki, sem fram-
leiða fyrir almennan markað, þ.e.
Tóró hf., Delta hf. og Lyfjaverslun
ríkisins.
Þessi fyrirtæki eru að sjálfsögðu
öll í mikilli samkeppni við erlenda
lyfjaframleiðendur, en þar sem inn-
lendu fyrirtækin eru oft með
samsvarandi sérlyf hér á markaði,
fer ekki hjá því að innbyrðis sam-
keppni sé einnig fyrir hendi.
Nú birtust í dagblöðunum fréttir
AF FÖSTUM þáttum útvarps og
sjónvarps að undanskildum frétt-
um virðist Helgarskammtur
Hermanns Gunnarssonar á
Bylgjunni og sjónvarpsþátturinn
Fyrirmyndarfaðir hjá RÚV njóta
mestra vinsælda, ef marka má
skoðanakönnun Félagsvísinda-
stofnunar Háskóla íslands, sem
fór fram helgina 21.—23. mars.
22% hlustenda á öllu Iandinu
hlustuðu á þátt Hermanns, en
29% ef einungis er tekið mið af
(Morgunblaðið og Þjóðviljinn 1.4.
sl., og Tíminnn 28.3 sl.) byggðar á
fréttatilkynningu frá einum þessara
aðila um að viðkomandi hafi lækkað
verð söluhæstu lyfjanna um 20%.
Eru þá lyf viðkomandi fyrirtækis
orðin 20% ódýrari en hinna innlendu
fyrirtækjanna? Nei, sú er ekki raun-
in, því lyfjaverð þessa fyrirtækis var
um 30% hærra en verð samsvarandi
lyfja hjá Tóró hf. áður en til verð-
lækkunar kom. Það er því ljóst að
læknar hafa haft og hafa enn kost
á að ávísa innlendum lyfjum, sem
eru mun ódýrari en samsvarandi
erlend lyf, og því er hér ekkert nýtt
á ferðinni.
Aftur á móti er jákvætt að fleiri
innlend lyfjaframleiðslufyrirtæki séu
orðin sammála Tóró h.f. í því að
möguleiki sé á að innlenda lyfja-
framleiðslan sé umtalsvert ódýrari
en samsvarandi erlend lyf.
Flestir ættu því að geta verið sam-
mála um að ávísun á innlend lyf sé
hagkvæmt fyrir þjóðfélagið.
Höfundur er lyfjafræðingur og
forstöðumaður Tóró hf.
hlustunarsvæði Byigjunnar og
69% horfðu á Fyrirmyndarföður
á öllu landinu, en 68% á svæði
því sem báðar sjónvarpsstöðv-
amar ná til.
Fréttir í Ríkisútvarpinu njóta
mestra vinsælda útvarpsefnis. Um
og yfir 40% hlustenda fylgdust með
hádegis- og kvöldfréttatíma út-
varpsins sunnudaginn 22. mars og
yfír 50% á öllu landinu mánudaginn
23. mars, en á bilinu 45% til tæp
50%, þegar tekið er mið af því svæði
sem Bylgjan nær til. Bylgjan hefur
5% meiri hlustun en rás 2 og rúm-
lega það mánudaginn 24. mars,
nema um kvöldið þegar undirbún-
ingskeppni fyrir Eurovision-söngva-
keppnina fór fram. Hlustunin var
svipuð á sunnudeginum að undan-
skildu því er þáttur Hermanns
Gunnarssonar var sendur út og
Vikuskammtur Einars Sigurðsson-
ar, þó heldur meiri á Bylgjunni,
þegar miðað er við það svæði sem
allar útvarpsstöðvamar ná til.
Samkvæmt þessum niðurstöðum
hefur rás 2 unnið talsvert á í sam-
keppninni við Bylgjuna miðað við
niðurstöður skoðanakönnunar um
hlustun 5. desember síðastliðinn.
Þá var hlustun á rás 2 innan við
5% að meðaltali, frá 5 og upp í
rúmlega 15% minni hlustun, en á
Bylgjunni, á því svæði sem báðar
stöðvamar ná til.
Tæplega helmingi fleiri horfa á
fréttir RÚV en Stöðvar 2 sam-
kvæmt könnuninni, eða rúm 60%
samanborið við rúm 30%, þegar
tekið er mið af því svæði þar sem
báðar sjónvarpsstöðvarnar nást. A
auglýsingar eftir fréttir hjá RÚV
horfðu 31% mánudagskvöldið 23.
mars, samanborið við 8% á Stöð 2.
Könnunin var framkvæmd fyrir
Ríkisútvarpið, Samband íslenskra
auglýsingastofa, Islenska sjón-
varpsfélagið og íslenska útvarps-
félagið. Úrtaksstærð var 900
manns og svömnin 72,3%.
Garnapest heijar á kýr í Austur-Húnavatnssýslu:
Kvíði fyrir því að fara
í fjósið á morgnana
- segirPáll Þórðarsoní Sauðanesi «ti'»i^nXngK^í'i
Blönduósi. Sauðanesi. Hann sagði í samtali við
Morgunblaðið að hann hefði misst
sex kýr á þessu ári og þar af þijár
kýr á sama sólarhringnum. Stefán
sagði ennfremur að frést hefði af
svipuðum bráðadauðatilfellum í
kúm í Danmörku, en þar var um
faraldur var að ræða.
Sigurður H. Pétursson, héraðs-
dýralæknir í Austur-Húnavatns-
sýslu, staðfesti þessar upplýsingar
og sagði að fjórum sinnum hefdi
það komið fyrir að fleiri en ein kýr
dræpust á sama bænum sama sólar-
hringinn. Sigurður sagði jafnframt
að sömu krufningseinkenni og í
kúnum á Sauðanesi og á Kagaðar-
hóli hefðu komið fram á bráðadauð-
um kúm annars staðar í héraðinu.
Krufningseinkennin eru fyrst og
fremst bráðar bólgur í meltingar-
vegi og blæðingar í ýmsum líffær-
um. Sigurður sagði að þessi
garnapestarbaktería, sem greinst
hefði fyrir rúmri viku, héti clostrid-
ium perfringenes og væri af
d-stofni. Sigurður H. Pétursson
sagði að lokum að fyrst tekist hefði
að greina þessa bakteríu og eitur-
áhrif hennar þá væri von um að
takast mætti að fækka verulega
með bólusetningu bráðadauðatil-
fellum í kúm. _ jón Sig
ALLMARGAR kýr af nokkrum
bæjum í Austur-Húnavatnssýslu
hafa drepist skyndilega undan-
farna mánuði svo segja má að
um faraldur sé að ræða og engin
skýring hefur fengist fyrr en
núna nýlega. Talið er að bráða-
dauða kúnna valdi garnapestar-
baktería, sem fjölgar sér
skyndilega af ókunnum ástæðum
og veldur eitrun sem leiðir til
bráðadauða kúnna. Þessi bakt-
eríueitrun hefur valdið mestu
tjóni í Sauðanesi og á Kagaðar-
hóli í Torfalækjarhreppi, en á
þessum bæjum hafa drepist átta
kýr það sem af er þessu ári.
Þessarar veiki hefur ennfremur
orðið vart á a.m.k. fimm öðrum
bæjum í sýslunni. Þessi veiki er
þekkt í sauðfé, en hefur ekki
fyrr verið staðfest í mjólkurkúm
í heiminum svo vitað sé.
Páll Þórðarson, bóndi í Sauða-
nesi, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að hann hefði misst sextán
kýr á síðastliðnum tveimur árum.
Sex kýr drápust árið 1985, átta kýr
1986 og tvær kýr það sem af er
þessu ári. Páll sagði: „Það undar-
lega við þetta er að ekki er hægt
að finna neina ákveðna reglu um
hvar og hvenær gamapestarbakt-
erían reiðir til höggs í fjósinu. Einn
daginn getur drepist kýr á fyrsta
kálfí á enduðu mjaltaskeiði og næst
drepist eldri kýr, sem er á miðju
mjaltaskeiði, og svo framvegis."
Páll sagði að það væri orðið fyrir-
kvíðanlegt að fara í ijósið á
morgnana og eiga von á að fínna
einhveija kúna dauða. „Hér áður
vissi maður ekkert hvað var á ferð-
inni þannig að von um að uppræta
veikina var lítil, en núna er þó búið
að greina veikina og skýra dauða
kúnna og í því leynist von um lausn
vandans," sagði Páll.
Tilraunastöð Háskólans í meinafræði:
Reynt að fram leiða bóluefni
Keimlík eitrunareinkenni á kúm sem drepisthafa í Borgarfirði og Eyjafirði
A TILRAUNASTOÐ Háskólans í
meinafræði á Keldum er verið
að rækta clostridia-sýkla í þeim
tilgangi að reyna að framleiða
bóiuefni gegn garnapest i kúm
sem vart hefur orðið á nokkrum
bæjum í Austur-Húnavatnssýlu
og víðar. „Við vitum ekki nógu
mikið um þessi bráðadauðatilfelli
ennþá, en sýnist að kýmar hafi
drepist úr eitrun, sem líkist
garnapest í sauðfé, sem þekkt
er,“ sagði Sigurður Sigurðarson
dýralæknir á Keldum.
Sigurður sagði að það væru fyrst
og fremst mjólkurkýr sem féllu fyr-
ir þessari eitrun, en þó ekki ein-
göngu. Hann sagði að dýralæknar
hefðu lengi haft grun um að garna-
pest væri ástæðan fyrir bráðadauða
margra kúa, en þeir hefðu fá dæmi
fundið um slíkt í erlendum ritum.
Þó væri þetta vandamál þekkt í
holdagripum erlendis.
Sigurður sagði að clostridum
perfringenssýkillinn væri víða í
umhverfínu og fínndist meðal ann-
ars í líffærum heilbrigðra dýra. En
við viss skilyrði, sem ekki væri vit-
að nógu mikið um hver væru,
myndaðist eitrun í meltingarfærun-
um sem sogaðist upp í blóð skepn-
unnar og væri bráðdrepandi.
Gamapestin væri því ekki smitandi
og ekki hægt að tala um plágu í
sambandi við hana.
Fyrir nokkmm ámm drápust
margar kýr á bæ einum í Borgar-
firði og vom einkennin keimlík.
Styttra er síðan bar á bráðadauða
nautgripa á bæ einum í Eyjafírði,
en þar var yfírleitt um yngri gripi
að ræða en í Austur-Húnavatns-
sýslu og Borgarfírði. Sigurður sagði
að ekkert væri hægt að fullyrða
um hvort gamapest hafí verið á
ferðinni í þeim tilvikum.