Morgunblaðið - 23.05.1987, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. MAI 1987
20
f
MANNESKJAN f ÖNDVEGI
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Langstærsta og viðamesta sýn-
ing myndlistar, sem í gangi er um
þessar mundir, er sýning Einars
Hákonarsonar í Vestursal Kjar-
valsstaða, sem stendur til mánaða-
móta.
Það eru einmitt tæpir tveir ára-
tugir síðan Einar kom fyrst fram
á opinberum vettvangi með sýn-
ingu í Bogasal þjóðminjasafnsins,
sem mikla athygli vakti.
Síðan hefur mikið vatn runnið
til sjávar og ótrúleg framþróun átt
sér stað, þannig að myndlistarvett-
vangurinn er fjölbreyttur — stefn-
ur og stílar hafa risið og hnigið
eins og gengur, en þó með sífellt
meiri hraða. Upplýsingastreymið
um myndlistir er orðið miklu meira,
en um leið óskipulegra, svo að jafn-
vel hinar stærstu sýningar fara hjá
garði, án þess að ijölmiðlar veiti
þeim tiltakanlega athygli. Það er
jafnvel ekki lengur fínt að halda
stórar sýningar, er rífa í fólk og
krefjast athygli. Hlutirnir skulu
vera laufléttir og ljúfir líkt og
dægurlag og rétt gára kenndir
fólks.
Að þessu leyti hefur þróunin
orðið öfug við það, sem gerist ytra,
þar sem hinir stærri listviðburðir
njóta sífellt meiri athygli og vax-
andi aðstreymis, en hér er það bíó
og bingóið sem gildir og dregur
ráðamenn og fólk að líkt og mý á
mykjuskán, svo að ætla mætti, að
við séum rétt að uppgötva þær list-
greinar. Það er víst alveg rétt, að
við búum á útskeri, sem er á leið
með að verða að gósenlandi lág-
menningarinnar og að Hong Kong
norðursins.
En nóg um það að sinni, því að
þetta er listdómur, en ekki almenn-
ur myndlistarvettvangur, en ég
kryf þetta nánar á næstunni.
Fáir, en þó nokkrir halda sínu
striki og hugarró í öllum þessum
umbrotum en eru þó í stöðugri en
hægri gerjun. Einn af þeim verður
að telja Einar Hákonarson, sem
alveg frá því að hann kom fram
hefur lagt rækt við manninn og
sálarástand hans í heimi nútíma
hremminga og firringa dagsins.
Aður leitaði Einar út fyrir land-
steinana og í kviku þess, sem þar
var að gerast um myndefni, en á
síðari árum hefur hann stöðugt
orðið innlendari í þessu tilliti, og
er það í fullu samræmi við nýjustu
viðhorfin í heimslistinni, sem eru
þó jafngömul og þau eru ný. Sem
sagt að upplifa umhverfi sitt og
túlka áhrifin, sem menn verða fyr-
ir af því í list sinni, hverju nafni
sem hún nefnist og í hvaða stíl,
sem hún er framkvæmd.
Nútímamaðurinn er að berjast
fyrir lífi sínu og þarf að virkja alla
krafta sína á heimavígstöðvum, en
vera um leið alþjóðlegur og sterk-
ur. Taka ekki við boðum frá
alþjóðlegu fjármagni í listum, held-
ur standa uppréttur og keikur í
sjálfsprottinni listsköpun sinni og
leiða hugsjónir sínar til sigurs,
hvað sem það kostar.
Hann biður einungis um að fá
að lifa og vinna að list sinni, og
það er eini boðlegi lúxusinn, eini
raunhæfi draumurinn ... Franski
málarinn Chardin sagði eitt sinn:
„að vísu notast maður við litina,
en maður málar með tilfinning-
unni“. Hæfileikar listarinnar til að
lifa og dafna er víst ekki sterkari
en sú hreinskilni, sem hún er
sprottin upp úr, og til að byggja
upp hinn lifandi huglæga raun-
veruleika, sem er aðal hvers
málverks, leitar hann til hráefnis
sálarinnar, til hinna ómeðvituðu
strauma lifunar og skynjana.
Þetta eru alþekkt sannindi og
við framsláttinn má bæta, að Einar
leitar hins mannlega í gegnum
manneskjuna, sem hann notar sem
tákn, sem svífur í tímalausu rými
líkt og við gerum öll í dag með vá
á næsta leiti, ef við fetum ekki
einstigið rétt.
Einar Hákonarson mætir fersk-
ur til leiks á Kjarvalsstöðum og
af vinnubrögðunum má ljóslega
marka, að hann hefur getað gefið
sig allan að málverkinu á síðustu
árum. Litirnir í málverkum hans
eru dýpri og fyllri, og hann spilar
á breiðari litaskala í senn ljósra
tóna sem dökkra og dularfullra,
sem ekki hafa sést frá litaspjaldi
hans áður.
Listamaðurinn er tvímælalaust
ÞYSKAN,
N1PPARTS
Það er sama hverrar
þjóðar bíllinn er.
Við eigum varahlutina.
BÍLVANGUR sf
HÖFÐABAKKA 9 SÍMI 687SOO
EIGUMÁ LAGER:
KÚPLINGAR, KVEIKJUHLUTI/BREMSUHLUTI,
STARTARA, ALTERNATORA, SÍUR, AÐALLJÓS,
BENSÍNDÆLUR, ÞURRKUBLÖÐ ofl.
KREDITKORTA ÞJÓNUSTA
FREMSTIR í VARAHLUTUM

AMERÍSKAN BÍL.
JAPANSKAN,
SÆNSKAN EÐA
Kristskirkja:
Húsavíkurkór-
inn flytur Messu
eftir Dvorák
Tónlistarfélag Kristskirkju
heldur fimmtu tónleika sína á
þessu starfsári nk. laugardag kl.
17.00. Verða þeir í Kristskirkju,
Landakoti, en félagið er jöfnum
höndum með tónleika þar og í
safnaðarheimili kaþólskra. Að
þessu sinni kemur kór frá
Húsavík, Húsavíkurkórinn, og
mun hann flytja Messu í D-dúr op.
86 eftir tékkneska tónskáldið An-
tonin Dvorák. Með kórnum syngja
fjórir einsöngvarar: Margrét Bó-
asdóttir sópran, Þuriður Baldurs-
dóttir alt, Michael Clarke tenór
og Robert Faulkner bassi. Orgel-
leikari verður Björn Steinar
Sólbergsson og stjórnandi Úlrik
Ólason.
Dvorák samdi þessa messu árið
1887 og er hún eina verkið sem
Dvorák samdi sem er jafn vel fallið
til flutnings í guðsþjónustum og á
tónleikum. Dvorák samdi einnig
Requiem messu og Stabat Mater
ásamt ýmsum smærri kirkjuverkum.
4-
i