Morgunblaðið - 05.06.1999, Qupperneq 12

12 LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Annar ársfundur spilliefnanefndar
Nýtt kerfí
Morgunblaðið/Jim Smart
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráðherra setti ársfund spilliefnanefndar.
lofar
NYTT kerfi sem komið hefur verið
á varðandi eyðingu spilliefna virð-
ist ætla að reynast vel að því er
fram kom á öðrum ársfundi spilli-
efnanefndar sem haldinn var í vik-
unni.
Kerlið felur í sér að lagt er þjón-
ustugjald á þá vöruflokka sem telj-
ast til spilliefna og það gjald er síð-
an notað til að standa straum af
kostnaði við að eyða þeim úrgangi
sem til verður við notkun á þessum
vörum og getur haft mjög skaðleg
áhrif á náttúruna, t.d. ef úrgangur-
inn kemst í grunnvatn og fæðu-
keðju manna og dýra.
77 milljóna
spilliefnagjald
Siv Friðleifsdóttir, nýskipaður
umhverfisráðherra, setti fundinn
og mun þetta hafa verið fyrsta op-
inbera verk hennar í nýju embætti.
Hún taldi árangur af störfum spill-
efnanefndar lofa góðu og áleit það
mikilvægt að menn litu á spilliefna-
gjald sem gjaldtöku fyrir þjónustu
en ekki sem skatt. Siv taldi mikil-
vægt að lagt yrði meira fé í um-
hverfisvemd á næstu árum og í
máli hennar kom fram að ýmsar
hugmyndir hafi verið reifaðar
varðandi umhverfisskatt, en engar
góðu
ákvarðanir hafi verið teknar um
slíkt.
Guðmundur G. Þórarinsson, for-
maður nefndarinnar, fylgdi árs-
skýrslu spOlefnanefndar úr hlaði.
Þar kom fram að árið 1998 var
fyrsta hefla árið sem spilliefnagjald
var lagt á og námu gjöldin næm 77
milljónum króna, en af því vora
innheimtar tæpar 37 milljónir
króna vegna innflutnings á raf-
geymum.
Alls era gjaldskyldir vöruflokkar
nú 11 og er þar um að ræða vöra-
tegundir sem skflja eftir sig úr-
gang á borð við olíu, lífræn leysi-
efni, notaða rafgeyma og vissar
tegundir rafhlaðna, olíumálningu,
ósoneyðandi efni og efni sem notuð
era í framköllun, kvikasilfur o.fl.
Samningur við ohufélögin um
flutning og eyðingu smurolíu
í máli Guðmundar kom fram að
þessi úrgangur nemur um 4% af
heildarúrgangi í landinu og er álit-
inn hættulegasti mengunarvaldur-
inn. Haldið er utan um hvern vöra-
flokk fyrir sig þannig að gjöld
vegna innflutnings á rafgeymum
eru t.d. eingöngu notuð til þess að
farga rafgeymum. Þetta fyrir-
komulag byggir á mengunarbóta-
reglunni sem felur einfaldlega í sér
að sá borgar sem mengar, og með
því að greiða spilliefnagjaldið öðl-
ast spilliefnahafi rétt til að skila
efnunum til fórgunar sér að kostn-
aðarlausu.
I ársskýrslu spilliefnanefndar
kemur fram að í árslok 1998 var
gerður samningur við olíufélögin
um flutning og eyðingu smurolíu
og tók sá samningur gildi 15. mars
á þessu ári. Á síðasta ári var greitt
fyrir fórgun á 1.250 tonnum af
spilliefnum, en á næstu árum er
reiknað með að til fórgunar komi
um 7.000 tonn efna á hverju ári.
Munar þar mestu um smurolíu og
er reiknað með að spilliefnagjald
muni nema um 150 milljónum
króna á ári.
Á ársfundinum kom fram að
þetta fyrirkomulag á förgun spilli-
efna sem hér hefur verið komið á í
góðri samvinnu atvinnulífs og
stjórnvalda er líklega einstakt í
sinni röð og mun kerfið hafa vakið
athygli í nágrannalöndunum.
Spilliefnanefnd vonast til að fyrir-
komlagið geti allt eins orðið fyrir-
mynd að meðferð annars úrgangs í
landinu.
Borgaryfírvöld
skora á ríkisstjórn
Starfsemi
Hegning-
arhússins
verði flutt
BORGARSTJÓRN Reykja-
víkur samþykkti í fyrradag
áskoran á ríkisstjórnina að
flytja starfsemi Hegningar-
hússins við Skólavörðustíg í
annað og hentugra húsnæði.
Jafnframt var skorað á hana
að finna húsinu nýtt framtíð-
arhlutverk.
Guðlaugur Þór Þórðarson,
borgarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins, bar fram tillöguna
sem var á dagskrá fundarins
en á síðasta borgarstjórnar-
fundi var því hafnað að sam-
þykkja afbrigði við samþykkt-
ir borgarstjómar að taka hana
á dagskrá þar sem hún hafði
ekki verið lögð fram með næg-
um fyrirvara til að komast á
dagskrá þá. I tillögu Guðlaugs
var jafnframt gert ráð fyrir að
borgin óskaði eftir viðræðum
við ríkisstjórn um framtíðar-
hlutverk „þessa sögufræga
húss í miðborg Reykjavíkur",
eins og segir í tillögunni.
Hegningarhúsið hentar
engan veginn sem fangelsi
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri sagði að Hegn-
ingarhúsið hentaði engan veg-
inn sem fangelsi og ekki væri
sæmandi á árinu 1999 að vista
þar gæsluvarðhaldsfanga.
Minnti hún á að nefnd á veg-
um Evrópuráðsins hefði gert
athugasemdir við þessa að-
stöðu fanga. Borgarstjóri
kvaðst hafa átt fund með nýj-
um dómsmálaráðherra, Sól-
veigu Pétursdóttur, og meðal
annars greint henni frá þess-
ari tillögu og að líklegt væri að
borgin myndi skora á ríkis-
stjóm að taka á málinu. Brýnt
væri að ríkið tæki ákvörðun
um að byggja nýtt hús eða
finna starfsemi Hegningar-
hússins annað húsnæði. Borg-
arstjóri lagði fram breytingar-
tillögu við síðari hluta tillögu
Guðlaugs sem var samþykkt
en hún hljóðar þannig: „Jafn-
framt skorar borgarstjóm á
ríkisstjórnina að finna húsinu
nýtt framtíðarhlutverk, í sam-
ráði við borgaryfirvöld, sem
falli vel að sögu þess og taki
mið af mikilvægi þess fyrir
miðborg Reykjavíkur."
Viðhorf til einkarekinna ffrunnskóla rædd í borginni
Framlög á nemanda verði þau
öðrum grunnskólum
sömu og í
GUÐRÚN Pétursdóttir, borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins, gagnrýndi framlag Reykjavík-
urborgar til Skóla Isaks Jónssonar á fundi
borgarstjómar í fyrradag og taldi það of lágt.
Kvaðst hún telja eðlilegt að það væri 240 þús-
und krónur á hvern nemanda eins og í öðram
grunnskólum borgarinnar en framlagið til
Isaksskóla er nú 140 þúsund krónur.
Borgarfulltrúinn taldi einkaskóla í Reykjavík
ekki sitja við sama borð og aðrir grannskólar í
borginni og spurði af hverju reka ætti þá fyrir
hálfu minna framlag en hina grannskólana.
Sagði hún að jafnræði ætti að ríkja milli skól-
anna að þessu leyti og ásakaði hún borgarfull-
trúa Reykjavíkurlistans um að líta ekki einka-
rekna grannskóla sömu augum og almennu
grunnskólana. Þá sagði hún að 3.500 króna
framlag á mánuði sem borgin hyggst veita
Isaksskóla vegna kennslu 5 ára barna, of lágt
og væri nær að hafa það um 9.000 krónur sem
væri kostnaður borgarinnar fyrir barn í fjög-
urra tíma vistun á einkareknum leikskóla.
Kristín Blöndal, borgarfulltrúi Reykjavíkur-
listans, sagði þennan samanburð milli leikskóla
og grannskóla ekki raunhæfan. Gerðar væra
ákveðnar kröfur til leikskóla varðandi lág-
marksfjölda barna á hvern starfsmann og leik-
svæði utan dyra sem innan. Sigrún Magnús-
dóttir, formaður fræðsluráðs, sagði það rangt
að Reykjavíkurlistinn vildi hlut einkareknu
skólanna sem minnstan og hældi bæði Landa-
kotsskóla og ísaksskóla fyrir áratuga starf-
semi.
Inga Jóna Þórðardóttir, borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins, sagði í umræðu um skólamálin
að dæmi um viðhorf Reykjavíkurlistans til
einkaskóla mætti sjá í þeirri ákvörðun hans að
hrekja á sínum tíma Miðskólann í Reykjavík úr
húsnæði sínu og gera honum ókleift að starfa
áfram.
Guðrún Pétursdóttir lagði til að borgarráði
yrði falið að endurskoða ákvarðanir um greiðsl-
ur til skóla Isaks Jónssonar og að þær tækju
mið af þeim meðalgreiðslum sem greiddar
væra á nemanda í grunnskólum borgarinnar.
Einnig að endurskoðuð yrði ákvörðun um
greiðslur til kennslu 5 ára bama, að þar yrði
tekið mið af kostnaði sem greiddur er með
hverju barni á einkareknum leikskólum. Tillaga
Guðrúnar var felld með 8 atkvæðum Reykjavík-
urlistans gegn 7 atkvæðum sjálfstæðismanna.
Borgarstjóri um ársreikning Reykjavíkur 1998 við fyrri umræðu í borgarstjórn
Aldrei jafnmikið samræmi
milli ársreiknings
og fjárhagsáætlunar
„ÞEGAR niðurstaða ársreiknings
er borin saman við fjárhagsáætlun
fyrir tímabilið 1991-1998 kemur í
ljós að aldrei hefur verið jafnmikið
samræmi milli ársreiknings og
fjárhagsáætlunar og nú,“ sagði
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri er hún kynnti ársreikning
Reykjavíkurborgar 1998 sem var
tekinn til fyrri umræðu í borgar-
stjóm í.fyrradag. Inga Jóna Þórð-
ardóttir, oddviti sjálfstæðismanna í
borgarstjóm, sagði ársreikninginn
sýna alvarlega stöðu og fyrst og
fremst ylli stöðug skuldasöfnun
borgarinnar áhyggjum.
Ingibjörg Sóliún Gísladóttir
sagði það nýjum vinnubrögðum að
þakka að betra samræmi væri milli
ársreikninga og fjárhagsáætlunar
og að þau gerðu stjómendur sjálf-
stæðari og ábyrgari fyrir rekstri
málaflokks síns. „Það er afar mik-
ilsverður árangur, en með góðri
framkvæmd rammafjárhagsáætl-
ana má koma í veg fyrir að kostn-
aður af nýjum verkefnum bætist sí-
fellt við þann kostnað sem fyrir er.
Reynslan sýnir okkur að hægt er
að úthluta fjárhagsrömmum, og
haga framkvæmd og stjórnun í
samræmi við það svigrúm sem
rammarnir veita. Það hlýtur að
vera viðfangsefni okkar stjóm-
málamanna að úthluta römmunum
í samræmi við þá fjármuni sem til
ráðstöfunar era á hverjum tíma,“
sagði borgarstjóri meðal annars.
Skatttekjur borgarinnar era
samkvæmt fjárhagsáætlun 16.350
milljónir króna en urðu 16.371
samkvæmt ársreikningi eða 0,13%
umfram áætlun. Útgjöld vegna
reksturs málaflokka vora 13.949
milljónir en í áætlun áttu þau að
vera 3.925 milljónir og era frávikin
þar 0,17% „I megindráttum má
segja að málaflokkamir séu allir
nánast samkvæmt áætlun. í þessu
felst staðfesting á því hversu vel
stjórnendur og starfsmenn
Reykjavíkurborgar hafa sinnt
verkefni sínu,“ sagði borgarstjóri
ennfremur og lagði hún til að árs-
reikningnum yrði vísað til síðari
umræðu í borgarstjóm sem ráð-
gerð er 1. júlí.
Stöðug skuldasöfnun
veldur áhyggjum
Inga Jóna Þórðardóttir sagði
skuldasöfnun borgarinnar halda
áfram, skuldir borgarsjóðs hefðu
hækkað um milljarð á síðasta ári.
Væri litið á skuldir borgarinnar í
heild hefðu þær hækkað um 6,1
milljarð, úr 19,7 í 25,8 og mætti
rekja 3,2 milljarða til Nesjavalla-
virkjunar. Þetta sagði hun gerast á
sama tíma og góðæri ríkti og mikil
aukning væri í tekjum borgarinnar.
Þá sagði oddviti sjálfstæðis-
manna að skatttekjur borgarsjóðs
hefðu aukist um 3% en þær hefðu
aukist um 8,5% á hvern íbúa frá ár-
inu 1997 til 1998. Frá árinu 1994
hefðu skatttekjur á hvern íbúa
hækkað um rám 40%. Einnig sagði
Inga Jóna rekstrargjöld vaxa og
þjónustugjöld hækka. í niðurstöðu
ársreiknings 1998 kæmi í ljós að
rekstrargjöld málaflokka hefðu
aukist um 6,2% en vísitala neyslu-
verðs hefði hækkað um 1,2% frá
upphafi til loka ársins.
„Það sem fyrst og fremst hlýtur
að valda áhyggjum er hin stöðuga
skuldasöfnun borgarinnar. Hvern-
ig sem á það er litið er ljóst að
skatttekjur borgarinnar duga ekki
lengur til að standa undir rekstrin-
um,“ sagði Inga Jóna.