Morgunblaðið - 05.06.1999, Blaðsíða 48

48 LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Gísli Einarsson
fæddist í Kjarn-
holtum í Biskups-
tungum 2. septem-
ber 1932. Hann iést
á heimili sínu,
Kjarnholtum, 30.
maí síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Einar
Gíslason, bóndi í
Kjarnholtum, f.
-v 1904, d. 1997, og
Guðrún Ingimars-
dóttir frá Efri-
Reykjum í Biskups-
tungum, f. 1905, d.
1981. Gísli var næstelstur sjö
systkina. Systkini hans eru:
Ingibjörg, kaupmaður, búsett í
Kópavogi, Ingimar, starfsmað-
ur við Nautastöð Búnaðarfé-
lagsins á Hvanneyri, Guðrún,
skrifstofumaður í Reykjavfk,
Elínborg, húsfreyja í Reykjavík,
Þóra Margrét, starfsmaður
Ora, búsett í Kópavogi, og
Magnús, hrossaræktarbóndi í
Kjarnholtum.
Hinn 25. mars 1956 kvæntist
' Gísli Ingibjörgu Jónsdóttur, f.
10. desember 1932, frá Skára-
stöðum í Miðfirði. Foreldrar
Ingibjargar voru Jón Sveinsson,
f. 1892, d. 1976, og Jenný Guð-
mundsdóttir, f. 1895, d. 1990.
Gísli og Ingibjörg eignuðust
fjögur börn: 1) Einar, f. 1955,
umboðsmaður Olís og Heijólfs í
Þorlákshöfn, kona hans er
Sesselja Pétursdóttir, verslun-
armaður, f. 1957. Þau eiga eina
Hann Gísli oddviti er fallinn frá
allt of fljótt, hann átti svo mikið eft-
ir og við ætluðum svo margt að
bralla í framtíðinni. Við ætluðum að
semja saman viðtalsbók þar sem
beislaður yrði allur fróðleikurinn
um sveitarstjórnarstörf og fjallferð-
ir sem Gísli bjó yflr. Við ætluðum
líka að gera ýmislegt á hálendinu,
hugmyndin var að staðsetja Gísla á
afréttinum sem fjallkarl og leið-
sögumann á sumrin. Hann talaði um
að stofna ferðafélag fyrrverandi
oddvita o.fl. o.fl. en þetta bíður betri
tíma, nú er hann eflaust á öðrum
fjöllum.
Hann Gísli í Kjarnholtum var
enginn venjulegur Gísli og við lítum
t á það sem forréttindi að hafa fengið
að kynnast honum og starfa náið
með honum undanfarin ár. Morg-
unkaffitímarnir í Aratungu eru
okkur minnisstæðir, þar var margt
rætt, gjarnan sveitarstjórnarmál,
pólitík og fjallferðir. Hann fór líka
með okkur í okkar fyrstu há-
lendiskönnunarleiðangra í ýmsum
erindagjörðum og sagði okkur
endalausar sögur. Þótt Gísli væri
slyngur pólitíkus og margt hægt af
honum að læra á þeim sviðum var
hann fyrst og fremst náttúrubarn. í
huganum er minnisstæð mynd af
honum í lopapeysunni og gúmmí-
skónum í fjárhúsunum í Kjarnholt-
um í miðjum sauðburði. Við fengum
að fylgjast með og dáðumst að
natni hans við skepnurnar. Fyrsta
sem dóttir okkar sagði þegar hún
heyrði um andlátið var: „Hver
hugsar þá um kindurnar hans?“
Það var líka alveg sérstakur svipur
sem færðist yfir hann um leið og
hann var kominn inn fyrir afréttar-
girðingu, þá var gjarnan staldrað
við og lagið tekið. Við vorum miklu
meira en vinnufélagar því strax átt-
um við í Gísla tryggan vin, hann
sagði gjarnan að við værum
„frænkur". Um jólin var fastur lið-
ur að hann kom með heimareykt
hangiket og færði okkur í jólamat-
inn. Börnunum fannst gaman að
heimsækja hann og spjalla því hann
ræddi við þau eins og fullorðið fólk.
Hann sinnti opinberum erindum
fyrir háa sem lága og það var sögu-
leg stund þegar hann formlega opn-
aði Útvarpsstöðina FM glundur
Jyrir nemendur Reykholtsskóla og
þjóðsöngurinn var spilaður í beinni
útsendingu.
dóttur, Guðlaugu,
verslunarmann, f.
1977. Hennar sambýl-
ismaður er Róbert
Dan Bergmundsson,
nemi í rafvirkjun, f.
1975 og eiga þau eina
dóttur, Sesselíu Dan,
f. 1998. 2) Jón Ingi, f.
1959, veitingamaður í
Reykjavík, hann á
eina dóttur, Ingu
Jöru, f. 1988. Sambýl-
iskona Jóns er Hrönn
Hafsteinsdóttir, veit-
ingamaður í Reykja-
vík, hún á tvo syni,
Jón Inga, f. 1977, og Friðrik, f.
1984. 3) Gylfi, f. 1962, rekstrar-
hagfræðingur í Reykjavík, kona
hans er Oddný Mjöll Arnardóttir,
f. 1970, lögfræðingur í Reykjavík.
Þau eiga einn son, Gísla, f. 1995.
4) Jenný, f. 1969, nemi í þroska-
þjálfun í Reykjavík. Sambýlis-
maður hennar er Bjarni Bender
Bjarnason, f. 1964, þau eiga eina
dóttur, Heklu Bender, f. 1997.
Að loknu fullnaðarprófi frá
Reykholtsskóla í Biskupstung-
um var Gísli tvo vetur, 1947 og
1948, við Iþróttaskóla Sigurðar
Greipssonar í Haukadal, þriðja
veturinn, 1949, var hann gegn-
ingamaður hjá Sigurði. Vetur-
inn 1951-1952 stundaði Gísli
nám við Bændaskólann á Hólum
og lauk þaðan búfræðiprófi. Ár-
in 1953-1955 var hann við nám
við framhaldsdeild Bændaskól-
ans á Hvanneyri og útskrifaðist
þaðan sem búfræðikandidat. Að
Gísli var farsæll í starfi og menn
leituðu gjarnan til hans um ráð bæði
innan sveitar og utan. Hann var bú-
inn að vera svo lengi oddviti að hann
hélt heitinu oddvitinn á meðal
manna þótt hann hefði látið af störf-
um sl. vor og nýir menn tekið við.
Við vitnum oft í hollráð Gísla sem
hann gaf okkur þegar við komum
fyrst til starfa, hann sagði að
ómögulegt væri að gera öllum til
hæfís og að óumdeildur maður væri
ónýtur því hann væri ekki að gera
neitt.
Við erum þakklát fyrir að hafa
kynnst Gísla og átt með honum
ómetanlegar samverustundir. Ingu,
Einari, Gylfa, Jóni Inga, Jennýju og
fjölskyldum sendum við okkar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Ásborg og Jón í Aratungu.
„Mér þykir vænt um þennan
strák,“ segir blíðleg og svolítið hol
karlmannsrödd um leið og ógn-
arsver beljaki í lopapeysu tekur ut-
an um pervisinn stráktappa í
anorakk og hann gleymir því aldrei.
Atvikið sem átti sér stað í réttunum
fyrir röskum tveimur áratugum rifj-
ast upp núna þegar þessi sami
strákur reynir að stauta saman
minningargrein um manninn í lopa-
peysunni, manninn sem var óaðskilj-
anlegur hluti af landslagi sveitarinn-
ar með sína óborganlegu ístru, glaða
sinni og sérstæða höfðingsbrag sem
ekki byggðist á því að rigsa um rétt-
irnar í rykfrakka og taka í hendurn-
ar á höfðingjunum að sunnan heldur
blanda geði við háa sem lága.
Vafalítið hófust kynni okkar Gísla
þegar við Gylfi sonur hans fórum að
heimsækja hvor annan eftir skóla.
Ég veit ekki hvort krakkar í Tung-
unum gera þetta ennþá en þetta var
algengt í þá daga. Við fengum leyfí
hjá mömmu til að bjóða vini heim og
hann kom með manni með skólabfln-
um og fór síðan daginn eftir með
skólabflnum. Þannig fékk ég
nokkrum sinnum að koma í Kjarn-
holt. Það var Inga sem hafði fyrir
þessum óstýrilátu strákum sem
hlupu upp um alla veggi í óútskýran-
legri gleði yfir að vera til. Ég man
óljóst eftir að sæðingamaðurinn
Gísli í Kjamholtum hafi komið heim
og sussað á okkur strákavitleysing-
ana. Og þótt mér fyndist Gísli þegj-
andalegur og allt að því þumbara-
loknu námi vann Gísli hjá Bún-
aðarfélagi Islands í Reykjavík
til vors 1956 er þau hjón flutt-
ust að Hólum þar sem Gísli var
bústjóri fram á mitt ár 1957.
Þá starfaði hann við nýstofn-
aða Sæðingastöð í Laugardæl-
um í eitt og hálft ár uns þau
hjón fluttu vorið 1959 að
Kjarnholtum þar sem Gísli síð-
an bjó allt til síðasta dags.
Jafnhliða bústörfum var Gísli
sæðingamaður í Biskupstung-
um, Grímsnesi og Laugardal til
ársins 1974.
Gísli gegndi fjölmörgum
trúnaðar- og ábyrgðarstörfum
á lífsleiðinni. Hann sat um skeið
í stjórn Búnaðarfélags Biskups-
tungna, í Hreppsnefnd Biskups-
tungnahrepps í 32 ár,
1966-1998, og var oddviti
hreppsnefndar og jafnframt
starfandi sveitarsljóri í 24 ár,
frá 1974-1998. Gísli var í sfjórn
Sunnlenskra sveitarfélaga um
hríð og gegndi jafnframt for-
mennsku í þeim samtökum um
tíma ásamt því að eiga sæti í
Héraðsnefnd Árnessýslu um
árabil. Gísli var mikill áhuga-
maður um afréttar- og land-
græðslumálefni og starfaði í
stjórn Landgræðslufélags Bisk-
upstungna til ársins 1998 og var
skipaður í Skipulagsnefnd mið-
hálendisins sem lauk störfum í
byrjun árs 1999. Þá var Gísli ár-
ið 1997 skipaður af umhverfís-
ráðherra í Geysisnefnd. Gísli
starfaði auk þess í fjöldamörg-
um nefndum og sfjórnum á veg-
um sveitarfélagsins á þessu
tímabili.
Útför Gísla fer fram frá Skál-
holtskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14. Jarðsett
verður í Haukadal.
legur við fyrstu kynni þá skynjaði
ég líka vel þessa ískrandi gleði bak-
við augun og ístruna.
Gísli Einarsson var höfðingi sinn-
ar sveitar, ekki bara af því að vera
oddviti hennar um áratugi og alls-
ráðandi um hennar málefni. Miklu
frekar af hinu að vera barn hennar
alla ævi, trúr henni án þess að
sveipa sig öðrum hugsjónum en
þeim sem honum voru í blóð bornar.
Þannig var allt hans æði áreynslu-
laust og blátt áfram. Nú þegar hann
er allur í fjárhúsgarðanum heima
hjá sér með mélfötuna í fanginu
gruna ég hann meira að segja um að
hafa ekki reynt að verða langlífur
eins og okkur er þó boðað af marg-
földum krafti í dag. Enda varð það
ekki elli kerling sem felldi þennan
karl og víst að við sem eftir lifum
hefðum viljað njóta samvistanna
miklu lengur.
En Kjarnholtabóndinn fékk fal-
legt og þægilegt andlát, enda gæfu-
maður allt sitt líf. Eitthvað þess
háttar hraut af vörum fóður míns
þegar ég sagði honum fréttirnar síð-
astliðinn mánudag og fyrir Gísla
gerðist það að við feðgar vorum
innilega sammála sem kannski er
ekki of oft.
Það er sögð sú saga af forföður
Gísla, Guðmundi Diðrikssyni frá
Neðra-Dal, að hann hafi skipt á
Laugarásnum og Kjarnholtum og
gefið í milli. Hvað sem er hæft í því
hafa Diðrikarnir síðan búið í Kjarn-
holtum, Gísli var þriðji maður frá
Guðmundi í beinan karllegg og undi
sér hvergi betur en á þessari þúfu
forfeðranna.
Með Gísla í Kjarnholtum er ekki
aðeins genginn héraðshöfðingi held-
ur líka söng- og gleðimaður í sér-
flokki. Þeim fer nú sem betur fer
fækkandi sem telja drykkjuskap
fólki til tekna en einnig í þeim efn-
um var Gísli í Kjarnholtum í sér-
flokki. I umræðu manna um Bakkus
konung hef ég oft vitnað til þess að í
Kjarnholtum væri að finna undan-
tekningu frá þeirri reglu að mikil og
hraustleg drykkja verði fólki að
fótakefli í lífinu. Löngu eftir að
óminnishegrinn hafði yfirtekið sál
okkar alkanna og úthaldsminna fólk
var gengið til náða stóð Gísli uppi í
góðra vina hópi og söng næturlangt
gamla fjallsöngva Tungnamanna,
nýjustu dægurlögin eða kveðskap
meistara Megasar.
Aðdáun Gísla á Megasi var enn
eitt dæmið um þá áreynslulausu ein-
lægni sem einkenndi hann. Á síðasta
ári lét Gísli af oddvitaembætti og
Tungnamenn héldu honum af því til-
efni veislu í Aratungu sem sótt var
af nær öllum bæjum sveitarinnar.
Þegar hæst stóð kom á sviðið leynig-
estur kvöldsins, meistari Megas, og
mörgum verður það ógleymanlegt
að sjá þá syngja saman um Fatlafól
trúbadorinn að sunnan og gleðipinn-
ann og náttúrubarnið Gísla í Kjam-
holtum.
Ingu í Kjarnholtum og börnum
þeirra hjóna sendi ég mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur um leið og ég
þakka forsjóninni fyrir að hafa
kynnst ógleymanlegum höfðingja.
Bjarni Harðarson.
Þögnin og treginn minna á þegar
góður samferðamaður hefur runnið
sitt æviskeið, horfið yfir mörkin sem
liggja milli lífs og dauða.
Minningin lifir, slóðin er rakin,
þar sem markar til spora lifir mað-
urinn áfram í verkum sínum.
Þannig mun það verða um Gísla
Einarsson, íyrrv. oddvita í Kjarn-
holtum. Gísli átti góða æsku, for-
eldrarnir, systkinin, afarnir og
ömmurnar skópu þann menningar-
heim sem var svo dýrmætur fýrir
barnssálina. Þar voru góðar dyggðir
í hávegum hafðar, vinnusemi, ráð-
deild og félagsleg samskipti manna
á meðal.
Að loknu barnaskólanámi fór Gísli
í Iþróttaskóla Sigurðar Greipssonar
þar sem rétt var úr bognu baki og
vöðvar stæltir og ekki man ég betur
en hann hafi þótt allgóður glímu-
maður. Ekki er ólíklegt að skóla-
stjórinn hafi blásið honum í brjóst
eitthverju af þeim eldmóði hugsjóna
sinna sem efldi þor og kjark.
Eftir þetta varð ljóst hvað verða
vildi, hann hafði ákveðið að feta í
fótspor feðranna og helga sig land-
búnaði. Var nú stefnan tekin á
bændaskóla þar sem hin margvís-
legustu vísindi voru kennd og skoð-
uð ofan í kjölinn, sem lauk með
kandídatsprófi í búvísindum frá
Hvanneyrarskóla.
Nú var komið að því að Gísli gæti
látið drauminn rætast, fór að búa
með foreldrum sínum, kominn með
konu sína, Ingibjörgu Jónsdóttur,
sem upp frá því stóð sem klettur við
hlið hans, uppörvaði og hvatti hann
til dáða. Tungnamenn þakka fyrir
þær byrðar sem hún varð að taka á
sig vegna starfa hans fyrir sveitarfé-
lagið auk þess að ala honum fjögur
mannvænleg börn. Gísli var stór-
tækur í fjárbúskap en hafði frjó-
tæknisstörf í uppsveitum til styrktar
búskapnum.
Hann kom margsinnis á alla þá
bæi þar sem kúabúskapur var. Alls
staðar varð hann aufúsugestur, virt-
ur og vel látinn. Það gerði trausta
handtakið og hlýtt viðmót. Þetta var
erfitt og slítandi starf, vegir afleitir
og bflarnir ekki þægilegir.
Og enn urðu kaflaskil í lífi Gísla,
hann var kosinn í sveitarstjórn, að
vísu sem óbreyttur liðsmaður undir
farsælli stjórn þáverandi oddvita í
átta ár. Þá var komið að því að hann
yrði ókrýndur foringi Tungna-
manna, oddviti sveitarinnar, það var
ekkert vandalaust að setjast í stól
forverans. Gísli hafði stuðning sveit-
unganna og harðsnúið lið með sér í
sveitarstjórn. Framkvæmdh-nar
héldu áfram jafnt og þétt. Ef til vill
hefur stundum verið djarft teflt fjár-
hagslega, maður getur svo sannar-
lega glaðst yfir þeim stórvirkjum
sem unnin hafa verið til hagsbóta
fyrir fólkið í sveitinni.
Sveitarstjórnarmönnum í Bisk-
upstungum hefur verið það vel ljóst
að ef halda ætti í horfinu með búsetu
yrði að sinna þörfum íbúanna. Þessu
erilsama starfi gegndi hann í tutt-
ugu og fjögur ár.
Eftir því sem ég þekkti til var
Gísli slyngur samningamaður við
opinbera stjórnsýslu. Hann var svo
sannarlega sáttagerðarmaður, rétt-
sýnn og tillögugóður. Ég hygg að
störf hans að félagsmálum sveitar-
stjórnanna á Suðurlandi og einnig á
landsvísu sýni það.
Gísla verður minnst sem verðugs
fulltrúa og foringja í náttúruvernd-
armálum á afrétti Tungnamanna,
GÍSLI
EINARSSON
unnið hefur verið stórvirki þar sem
góð samvinna hefur verið við Land-
græðslu rfldsins í fjölda ára. Hann
hefur áreiðanlega fyllst stolti þegar
hrjóstrugir melar urðu iðjagrænfr.
Eitt var það sem Gísli hafði sér-
staka ánægju af; fjallaferðir með
góðum vinum vel ríðandi á kraft-
miklum hestum. Alveg var sama
hvort leitir voru fjölmennar eða fá-
liðuð eftirleit. Þessi síhressi og káti
vinur kom öllum til að syngja. Það
var Guðsgjöf sem hann naut ríku-
lega.
Gísla er búinn legstaður í Hauka-
dalskirkjugarði þar sem hann hafði
lagt hug og hönd að margs konar at-
höfnum, viðhaldi á kirkjunni og
garðinum ásamt safnaðarsystkinum
sínum. Það verður í minnum haft,
þegar söfnuðurinn kom á hestum
sínum einu sinni á sumri til guðs-
þjónustu, þetta var gert nokkur
sumur.
Hinn fallegi Haukadalsskógur
myndar umgjörð um staðinn, Beiná-
in blátær, sem kemur undan Hauka-
dalsheiðinni, hefur hjalað við klapp-
irnar öldum saman rétt neðan við
kirkjugarðinn. Ég veit svo að fuglar
himinsins munu syngja Gísla fallega
lofgjörðarsöngva.
Samferðamenn drúpa höfði í
þakklætis- og virðingarskyni vegna
skyndilegrar brottkvaðningar Gísla
af þessum heimi. Ljóst er að verk
hans munu lifa.
Ingibjörgu og fjölskyldunni send-
um við innilegar samúðarkveðjur.
Við hjónin kveðjum að lokum kæran
vin.
Björn Erlendsson.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaóar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
(V. Briem)
Sumrinu mínu í Kjarnholti mun
ég seint gleyma, en þetta er eitt mitt
besta sumar sem ég hef upplifað, en
það eru líka eflaust fáir sem hafa
haft eins góðan vinnuveitanda og þú
varst.
Það er svo margt sem kemur upp
í hugann, allt svo ljúfar minningar
þegar ég hugsa um þig Gísli minn.
Þú varst traustur vinur og tryggur
og alltaf var hægt að leita til þín ef
eitthvað bjátaði á því þú vildir allt
fyrir mann gera. Það var alltaf stutt
í hláturinn þegar við byrjuðum að
spauga saman og þú sást alltaf
björtu hliðarnar á lífinu. Þú varst
hestamaður af guðsnáð og áttir
margan góðan gæðinginn en það
þótti mér ómetanlegt þegar þú lán-
aðir mér hann Skjóna þinn og fæ ég
þér seint fullþakkað.
Það kemur svo margt upp í hug-
ann þegar ég hugsa um þig sem ég
ætla að eiga með sjálfri mér.
Það er komið að kveðjustund. Það
er komið að því að Gísli Einarsson
sé kvaddur í hinsta sinn á þessari
jörðu. Það er erfitt að kveðja mann
eins og Gísla. Hann skilur of mikið
eftir sig, hefur of djúp áhrif á þá
sem fengu að deila með honum
stund í þessu lífi. Það tekur tíma að
jafna sig á því að þessi maður er á
bak og burt. I sveitinni þar sem ná-
lægðin við nágrannana er svo sterk
verður missirinn mikill og tilfinnan-
legur. I hvert skipti sem menn koma
saman á mannamót finnst fyrir því
ef einhvern vantar.
Ég sit í Vesturbænum og hugsa
um það hvers vegna í ósköpunum
ég lét ekki verða af því oftar að
heimsækja Gísla. Mér leið svo vel í
návist hans og fannst svo gott að
búa hjá þeim hjónum í Kjarnholt-
um. Ég hugsa um kvöldið þegar
Gísli bauð okkur stelpunum í mat
og Halli kom úr Einholtinu og við
átum dýrindis máltíð og drukkum
vín og horfðum á fegurðarsam-
keppni í sjónvarpinu. A eftir var
spjallað, hlegið og sungið fram á
morgun. Man að Gísli kallaði mig
fuglabónda af því ég átti páfagauk
sem orgaði hátt og skeit út um allt.
Aldrei hafði Gísli orð á því að það
væri ófriður af fuglinum né óþrifn-
aður. Ég átti stórafmæli og Gísli
eftirlét mér stóra húsið undir alls-
herjar parti og eldaði meira að
segja fyrir mig pottréttinn sem var