Skírnir - 01.01.1877, Qupperneq 80

80
FRAKKLAND.
Sumir þeirra (t. d. Poul de Cassagnac) tóku það fram, hvernig
vantrú og guðleysi hlyti vöxt og viSgang í skjóli Parísarháskól-
ans, og nefndu suma af fræSimönnum guSleysingjanna, t. a. m.
þá Renan og Michelet. Napóleoni keisarafrænda er jafnan klak-
sárt til prestanna, og veitti þeim harSar átölur fyrir rábríki sitt
og yfirgang. Fleiri af hinum tóku líkt á því efni, og Jules Ferry
sagSi þafe einkenni á klerkdóminum, aB hann heimtaSi hvervetna
frelsi af frelsisvinum, er þeir væru viS stjórn, og vitnaSi til álita
þeirra sjálfra og aSalhugsana, en kæmist hann til valdanna, þá
færi hann eptir sínum hugsunarreglum og ljeti ekki annaS enn
ófrelsi af hendi rakna. Nýmælin fóru fram á, aS háskólinn í
París skyldi senda prófnefndir til kaþólsku háskólaDna, f hvert
skipti próf skyldu fram fara, en hinir kröfSust, aS helmingurinn
í þær nefndir skyldi kosinn af skólunum sjálfum. Nýmælin gengu
fram meS miklum atkvæSafjölda í fulltrúadeildinni, en komu ekki
fyr enn eptir þingfrí til umræSu í öldungaráSinu. Hjer varS
sennan ekki svo hörS, en hægri mönnum tókst aS fella nýmælin
viS fimm atkvæSa mun. Hjer varS viS aS láta sitja, og Wad-
dington hafSi lýst yfir því áSur, aS sjer þætti ekki máliS skipta
svo miklu, aS hann vildi gefa upp sæti sitt í stjórninni, þó þaS
næSi ekki framgöngu. Klerkavinir urSu mjög glaSir af sigri
sínum, en þaS er þó líkast, aS lík nýmæli verSi borin upp í
annaS sinn. Sum klerkablöSin sögSu þá sögu kaþólsku háskól-
unum til meSmælingar — eSa til aS ginna þangað unga menn
til náms — aS fjölda stúdenta hefSi gengiS svo vel viS prófin og
margir hefSu náS beztu prófseinkunn meS svo felldu móti, aS
María mey í Lourdes hefSi veitt þeim sitt liSsinni. I Lourdes
er uppspretta meS miklum jartegnakrapti, en þangaS höfSu hinir
ungu menn fariS, og dýft niður i hana pennum sínum. Sje mart
þeirrar tegundar bariS inn f sálir námsmannanna viS þessa skóla,
þá er hætt viS, aS áþekkar sögur verSi þeim heldur til fordæm-
ingar enn meSmælingar. í fleirum þingmálum hefir slegiS í harSa
viSureign meS forustumönnum þjóSveldisflokksins, t. d. Gambetta,
og klerkasinnum, og enir fyrnefndu nota flest tækifæri til aS
brýna þaS fyrir fólkinu, hverir viSsjárgripir prestarnir sje, og
hver ógæfa Frakklandi hafi af þeim staSiS. Auk þess, aS þá