Skírnir - 01.08.1907, Page 18

Jafnaðarstefnan.
Langar aldir eru liðnar, síðan er brydda tók á efa-
semdum meðal mannanna um ágæti þjóðfélagsskipunar
þeirrar, er siðaðar þjóðir hafa búið við og enn búa við.
Kjör mannanna eru og hafa ávalt verið í meira lagi
misjöfn. Til eru þeir, sem eiga sér ekki málungi matar
— en aðrir sem lifa í »vellystingum praktuglega« og
hafa af því einu áhyggjur, hvernig þeir eigi að eyða fjár-
ógrynnum sínum. Örbirgðin er og hefir æ verið ógnar-
forað, sem krept hefir allmikinn hluta mannkynsins í
eymd og volæði, dregið dug og kjark úr mönnum, gert
þá að afturkreistingum eða suma að bófum og glæpa-
mönnum. Drykkjuskapur og fúllifnaður eru og oft skil-
getin börn örbirgðar. Er þetta sízt ný bóla, heldur er
reynslan í þessu efni æfagömul.
Djúpsæismenn fornir og nýir liafa spreytt sig á að'
finna ræturnar að þessu ömurlega, ástandi. Sú hefir nið-
urstaðan orðið fyrir flestum, að meinið mundi stafa frá
búningi þeim, er þjóðfélögin haf sniðið sér: frá þjóðfélags-
skipuninni með hennar lögum, siðvenjum og rétti. Henni
yrði að snúa í annað horf, ef mannkyninu ætti vel að
vegna.
Sumir liafa viljað skrýða þjóðfélagið í flunkunýjan
fatnað; aðrir ætlað hægt að blessast við gamla fatið, ef
góðar fengjust á það bæturnar.
Versti gallinn á þjóðfélagsbúningnum, átumein þjóð-
líkamans og frumkvæði flærðanna, hefir talinn verið
einstaklingseignarétturinn og einkaeign-