Skírnir - 01.04.1908, Page 66

162
Leo Tolstoj.
að lokum, en þó svo slælega og hikandi, að einsætt þóttí
að hún blygðaðist sin fyrir tiltækið.
Hlífðarsemi rússnesku stjórnarinnar við Tolstoj á rót
sína að rekja til tveggja ástæða gagnólíkra. önnur ástæð-
an er sú, að stjórnin þykist eigi þurfa að óttast TolstoJ
eða byltingarkenningar hans heima fyrir, sökum þess að
þær hafa mjög lít’l áhrif á almenning. Alþýða manna í
Rússlandi hefir næsta litla hugmynd um skoðanir hans
eða misskilur þær gersamlega. Hann hefir alment orð á
sér fyrir mannkosti sína og þykir góður »húsbóndi«, eins-
og bændurmr komast að orði. Að öðru leyti þekkja menn
lítið til hans annað en það, að það orð leikur á, að hann
sé sérvitringur sem hafi tekið upp á því að klæðast bænda-
búningi og lifa á bændavísu, þótt hann sé maður stór-
auðugur, og það finst þeim að eins kátbroslegt. Rúss-
neskir stjórnmálafiokkar hafa engar mætur á honum, því
hann fylgir engum þeirra að máli. Hann viðurkennir'
meira að segja enga stjórn og þar af leiðandi engin stjórn-
mál. Aftur ei u áhrif hans með öðrum mentuðum þjóðum
stórmikil. Hann er eins víðfrægur og mikils metinn með
öðrum þjóðum, eins og hann er lítt kunnur ineðal almenn-
ings á Rússlandi. Ef nokkurri harðneskju eða ósanngirní
væri beitt við hann af hendi rússnesku stjórnarinnar,
mundi það mælast mjög illa fyrir í öðrum löndum og
óvíst nema erlendar stjórnir kynnu að skerast í leikinn.
Á þessum tveim ástæðum er það vafalaust hygt, að Tol-
stoj hefir mátt una lífi sínu í ró og næði án nokk-
urrar áreitni af stjórnarinnar hálfu.
Utlit Tolstojs er í fullu samræmi við líf hans og kenn-
ingar. Það er talsvert ofstækis- og meinlætisbragð að
vfirsvipnum. Hann er meðalmaður á hæð og nokkuð lot-
inn í herðum. Andlitið er stórskorið, nefið breitt og nas-
irnar fláar, ennið hátt og munnurinn hrikalegur og ein-
beittur. Augun eru smá, en hvöss og snör, og brýrnar
miklar og loðnar. Allur er svipurinn alvöruþrunginn og
fremur harðneskjulegur.