Skírnir - 01.04.1908, Page 78

174
Ættarnöfn.
flest þau orð, sem hafa langan rótarhljóðstaf. Flest i-
stofna karlkynsorð: staður, dalur, t. d., og því nær öll
kvenkyns: sótt, för, önd, o. s. frv. Va-stofna orð: söngur,
ör, o. s. frv. 011 ja-stofna karlkynsorð með stuttri rótar-
samstöfu: bekkur, belgur, drengur, drykkur, dynur, leggur,
lækiu', mergur, og — eg má ekki vera að því að telja þau
öll upp. í sumum þessum orðum er ekki lengur til nema
eignarfall, t. d : her. U-stofna orð : liður, limur, litur, siður,
o. s. frv. Eg hefi áður minst á samhljóðendastofna.
Eignarfall. Það fellur sjaldnast niður, nema
vegna framburðarins, t. d. undan Is: Aðils, Gils, frjáls,
háls, o. s. frv.
Einu dæmi skal eg bæta við enn til að sýna fram á,
að málið verður því óbrotnara að öllum beygingum, þvi
meir sem það þroskast og lengra líður fram. Dæmið er
eignarfornöfnin: okkarr, ykkarr, yðvarr. Hvert þessarra
orða hafði í fornmálinu ellifu endingar: föllin fjögur,
tölurnar tvær, og kynin þrjú. Nú er hvert þeirra ekki
til nema í e i n n i mynd, óbeygilegt í öllum kynjum, töl-
um og föllum. Og svona eru dæmin á hverju strái. Hér
er eitt: Gjafir frá mörg hundruð konum. I forn-
málinu: frá mörgum hundruðum kvenna. Mörg hundruð
gert óbeygilegt í nútíðarmáli. — Og annað til: Þá er alt
ö ð r u máli að gegna. I stað: öllu öðru o. s. frv. Þriðja:
Til frú Guðrúnar, í stað : til frúar G. Og svona gæti eg
haldið dæmunum áfram í allan dag.
En hér ætla eg að hætta.
Eg hefi leitt til þess sannanir, að orð sem hlíta þess-
um lögum — fella niður fallendingar, að minsta kosti allar
nema eignarfallið, — þau eiga á sér f u 11 k o m i n n m á 1-
f r æ ð i s 1 e g a n r é 11. Þau eru í alíslenzkum búningi
eftir sem áður. Ef þessari reglu er fylgt, þá er ekkert
annað gert en það, að lögmál, sem til er í málinu, er
ekki vanrækt. Og úr því að búningurinn er alís-
lenzkur, þá er það hverjum í lófa lagið, að láta nöfnin
verða háislenzk að ö ð r u leyti, láta o r ð i n vera íslenzk,