Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Page 90

90
að sögn, 8tundum á þingstöðum erlendis í fornöld1. — Að lögberg er
náttúrleg hæð og með brekku kemur heim við það, að talað er um
þingfiœll á fornsænskum þingstöðum1 og þingbrekku á vorþinga-
stöðunum hjer.
Það er auðvitað, að lögsögumaður hefir snúið sjer að áheyrend-
unum, sem hafa verið á hallinum fyrir neðan (austan) upphækkun-
ina og völlunum þar neðanundir, en ekki snúið sjer að gjánni; sbr.
það er áður var sagt þar að lútandi. Hann hefir því horft mót
austri eins og konungurinn á þinginu á Mön átti að gera, er hann
sat á þinghaugnum þar2 3 4. Eins sat dómarinn á þýzkum þingum
fyrrum8. — Skal svo ekki farið lengra út í samanburðinn á lög-
bergi á alþingi og tilsvarandi stöðum á þingum erlendis.
Það þykir, ef til vill, ótilhlýðilegt að svara ekki, í þessu sam-
bandi, athugasemdum Finns Jónssonar á Kjörseyri við ritgerð Bjarn-
ar M. Olsens í Germ. Abhandl., þeim er getið var um hjer að fram-
an. Þó má taka það fram, að í því, sem nú hefir þegar verið sagt
hjer að framan, liggja óbein svör við mörgum af þeim og er því
óþarft að fara nú út í þau atriðin aftur. Það, sem mestu máli skift-
ir, er það, hversu þeir þrír staðir í Sturl.-s., sem þeir Guðbr. Vig-
fússon, Kr. Kálund, B. M. Ólsen o. fl. hafa farið eftir er þeir töldu
lögberg hafa verið einhvers staðar vestan ár, hafa mikið sönnunar-
gildi máli þeirra til stuðnings. Finnur gjörir ekkert úr sönnunar-
gildi þeirra4.
Þessa þrjá staði verður að nefna hjer. Hinn fyrsti er þessi,
tilfærður eftir útg. Fornritafjelagsins (Kr. Kál.), I., bls. 117: >Einn
dag, er menn como flestir til lavgbergs, þa gecc Sturla fram
a uirkit firir bud sina. — — — Hann qvað nv sva at orði«, o. s. frv.,
talan stendur í sögunni, og því næst er sagt að Brandur byskup og
Jón Loptsson hafi svarað Sturlu þegar og eru orð þeirra tilfærð.
»Siþan gengo menn fra logbergi oc heim til bvða«.
Nú telja þeir Guðbrandur, Kálund og Ólsen vist, að sú búð
Sturlu, sem hjer er átt við, hafi verið Hiaðbúð, sem stóð vestan ár
svo sem sagt var hjer að framan. Líta þeir svo á, að hún hafi
1) Sbr. K. Lehmann l. c., þingfiœll í Schlyters orðabók og mótfjalir i
Fritzners orðabók.
2) »The king, seated on the hill, had to tnrn his ,visage unto the east‘«.
Orig. isl. I., 335.
3) »Ein alter in Deutschland lange festgehaltener Brauch lasst den auf eigenem
oder erhöhtem Stuhl sitzenden Bichter nach Osten blicken11. Hoops Reallexikon I.,
bls. 470.
4) Sjá ritgerð hans i Skirni 1914 (88. drg.), bls. 65—71.