Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Blaðsíða 26

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Blaðsíða 26
24 Kristnes í Eyjafirði og Skurðbrekku í Hornafirði. — Hér má og minna á athöfn Ólafs pá, er hann skírði bæ sinn Hjarðarholt (Lxd. 24). Bendir sú athöfn — þó síðar væri — á höfðingslund lnm. og rýmri hugsun en inn »í höfuðið« á sjálfum sér. í Ln. eru taldir 38 lnm. »ágætastir« (9 vestra, 8 nyrðra, 10 eystra og 11 syðra). Allir munu þeir norskir að ætt, nema Sæmundur suðureyski. — Vitanlega er »ágætið« miðað mest við það, hve mjög þeir voru höfðingbornir, jafnvel upp í 4. og 5. lið. Svo og hve mikla mótstöðu þeir höfðu getað veitt og felt marga inenn fyrir Haraldi kon., hve mikinn auð þeir áttu, marga þræla og mikið land- nám. Ef þeir börðust hér til landa og ráku frá sér aðra, er fyr voru komnir, þá eru þeir »ágætari« en hinir, sem urðu að flýja á stað af stað (Ásólfur) vegna betri trúarbragða og háleitara siðgæðis. Að manngildi sleptu, má það samt orka tvímælis um ágæti austfirðinganna sumra, umfrain aðra ótalda. Eru það helst þeir Özurr Ásbjörnss., bræðurnir Ketill og Graut-Atli og Hrafnkell Hrafnss. (sem í Ln. — 274 eða 196 — er ruglað við Hrafnkel goða). En ótaldir eru þar þrír höfðingjar meðal hinna útvöldu: Hjörleifur Hróðmarss. og hersissynirnir Helgi og Gnúpa-Bárður — og þó er Özurr talinn, sem var brórðursonur þeirra1). Bæir þessara 38 höfðingja eru (5+3 =) 8 kendir við nöfn þeirra sjálfra — og konu eins, Arneiði, hertekna jarlsd. vestræna — en (27+3 =) 30 við eitthvað annað. Bæir þriggja eru ekki nefndir, en aðrir þrír fylla tölurnar á báðar hliðar, af því að þeir byggja á tveimur stöðum, og hefir annar bærinn verið kendur við þá. — Slíkt kemur oft fyrir í Ln., og er þá venjul. yfirgefni bærinn kendur við manninn. í dæmi þessu er minna en bæja kendur við ábúendur, og hvergi sönnun fyrir því að þeir hafi sjálfir gefið þessi nöfn. Vilji maður fara svo langt, að sýna sömu hlutföll í bæjanöfnum allra lnm., þá vandast málið. Hversu marga má kalla landnámsmenn ? Rétt held eg væri í rýmstu merkingu að kalla þá alla Inm., sem Landnáma telur að lönd hafi numið hér og bæi bygt, er áður voru ekki til, og líka þar sem bygt hafði verið í svip, en síðar yfir- gefið. Yrði þá að telja alla jafnt. Stórhöfðingjana, er námu heilu héruðin, þá er þeir vísuðu til landa, seldu lönd og gáfu, eins þó að þræl- ar væru eða leysingjar. Einnig börn og barnabörn lnm. — jafnvel þó fæddir væru hér á landi, þegar kunnugt er að þau bygðu ný og 1) Hann vantar þó í registur Ln., alþ. útg. — Hjörleifur er í hvorugri útg. talinn með lnm,
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.