Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Blaðsíða 30

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Blaðsíða 30
28 er sama og Sumarliðabær í Holtum. Er þar eitt glögt dæmi um breytingar örnefna, því bær sá hefur tvisvar heitið Brekkur og tvi- svar Sumarliðabær. Verður það líka vel skiljanlegt á þessa leið: í fyrstu meðan Herjólfur Hængss. bjó þar, hét bærinn ekki annað en »undir Brekkum«. Meðan Sumarliði, sonur Herjólfs, bjó þar, var öðru hvoru farið að kenna bæinn við hann. En að honum látnum, á dög- um Veturliða skálds Sumarliðasonar, hefur eldra nafnið þótt viðfeldn- ara og tíðkast meira. Þegar svo var farið að byggja Brekkur í Hvolhr., Brekkur á Rangárvöllum og aðrar Brekkur í Holtum, þá þótti nauðsynlegt til aðgreiningar að fella úr gildi -elsta örnefnið, en festa nafn Sumarliða við bæinn, og hefur svo haldist óbreytt síðan. Það sést af þessu dæmi, að Hængs synir hafa haldið norræna nafngjafa- hættinum. Aftur á móti er eins og vestræna lagið liggi í blóði Baugssona: Eyvindur bjó á Eyvindarmúla og Eyvindarhólum, Gunnar í Gunnarsholti, og Steinn snjalli í Snjallsteinshöfða. Örnefnið s n j a 11 i hefur hann hlottið að líkindum fyrir þá snilli, að höggva Sigmund son Sighvats rauða banahögg — við Sandhólaferju. — Bardagi sá bendir á nágrannakrit i Hlíðinni og ósamlyndi um fleira en ferjubát- inn. Líka má skilja það, að Sighvatur rauði hafi komið út síðla á landnámstíma, þar hann svo göfugur maður og vandabundinn Skalla- grími, varð að flýja á náðir Hængs, er varð að hola honum niður í aðþrengsli annara lnm. — Sennilegt þykir mér og vel rökstutt álit Páls í Árkvörn. (Safn II, 501) að »Bólsstaður« Sighvats sé Breiða- bólsstaður í Fljótshlíð. Er þó eftir að athuga betur ýms atriði á því örnefna- og landnáms-sviði. Þó bæjanöfn Baugs- sona væru sett að vestrænum hætti, er því öðruvísi háttað með nöfn þeirra sjálfra. Þau eru austræn. Og er ljóst dæmið afkomenda Baugs, eins og margra verturlenskra manna um það, hve fljótt falla niður írsku nöfnin fyrir hinum norsku, þegar austmenn og vestmenn tengjast saman. — Langafi Baugs er talinn Kjarval írakonungur, og afi Baugs, konungssonurinn hjet Kjallakur, en þó finn eg ekki, að Baugur eða nálægir niðjar hans noti nöfn þessara nánu forfeðra og göfugu manna, Slept hefi ég í aðalyfirlitinu, bæjanöfnum sona Baugs og Hængs. Samt eru eftir í landnámi Hængs, að undanskildum (kynblendingnum?) Baugi, 16 menn, er telja má þar lnm. og af austrænum rótum runna. Við þessa menn eru kendir 2 bólsstaðir: Þórunnarhálsar og Lunans- holt, og 14 við eitthvað annað. En vestmenn má telja 7. Hjá þeim er 1 bæjarnæfn, Vætleifsholt1), í ósamræmi við hin: Hildisey Hall- 1) Nú Vetleifsh. Þar bjó Ráþormr. — Sbr. Vælugerði = »Velugerði«, Hælgi og mörg orð, sem eru rituð með æ í eldra máli, en e yngra.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.