Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Side 55

53
Þegar jeg var á æskuskeiði, bjó faðir minn nokkur ár á Svert-
ingsstöðum í Miðfirði. Sá bær er skamt fyrir utan og ofan Melstað.
Þá er jeg hafði aldur til, var jeg látinn sitja hjá ám eftir fráfærur og
smala þeim á morgnana. Varð jeg þá oft að Ieita þeirra í Melstaðar-
land, því þótt Svertingsstaðaá skipti þar löndum, þá var hún svo
vatnslítil, að hún stóð ekki fyrir ánum. Bar þá svo til á stundum,
að leið mín lá um á hinu forna eyðibýli, Hofi, er svo var kallað.
Þessar bæjarrústir eru nokkuð langt út frá Melstað, á svo kölluðum
»Börðum«, í landi staðarins, eru þar á stórum, flötum hól, sem sjáan-
lega var hið forna tún, því þar — ef jeg man rjett sást fyrir tún-
garðsleifum í kringum hólinn; en um rústaskipan man jeg ekki.
En hver bygði fyrstur bæinn að Hofi, og reisti hofið? Það er
sú spurning, sem væri gaman að geta svarað hjer með fullri vissu;
en því miður er því ekki svo varið. í heiðni hefur hann bygður verið.
Og hvað er líklegra, en það hafi gert Skinna-Björn landnámsmaður ?
Landnáma segir svo í III. p. 1: »Skútaðar-Skeggi hét maðr ágætr
í Noregi; hans son var Björn, er kallaðr var Skinna-Björn, því að
hann var Hólmgarðsfari; ok er honum leiddust kaupferðir, fór hann
til íslands ok nam Miðfjörð ok Línakradal; hans son var Miðfjarðar-
Skeggi; hann var garpr mikill ok farmaður..............Skeggi bjó á
Reykjum í Miðfirði«. En þess er ekki getið hvar Skinna-Björn bjó;
og hans sjest hvergi getið framar. Af þessu má ráða, að Björn hafi
verið roskinn að aldri, þá hann kom út til íslands. Tel jeg líklegra,
að Skeggi hafi ekki komið út með föður sínum, og ekki fyr en hann
hætti farmensku og hernaði. Hafi hann þá kvongast og gert bú á
Reykjum fyrir austan Miðfjarðará, gegnt Hofi að vestan, þar sem jeg
ætla að faðir hans hafi þá búið. Höfundi Landnámu hefur eigi verið
kunnugt um bústað Bjarnar, og eigi heldur um útkomu Skeggja; getur
því um hvorugt.
Hafi þetta verið eins og jeg get hjer til, að Skinna-Björn hafi
búið á Hofi, þá hefur hann verið fyrsti hofgoði í Miðfirði, og hofsókn
í heiðni verið að þessu hofi, er hann hefur bygt á bæ sínum. En
Skeggi sonur hans tekið við goðorðinu af honum, lífs eða liðnum.
Goðorðið því án efa legið í Miðfirði. En hvernig það hefur komist í
hendur Víðdæla, þegar Skeggi fluttist suður til Borgarfjarðar, verður
víst lengi óráðin gáta.
Enn vil jeg tilfæra hjer nokkur orð úr Kormákssögu, máli mínu
til stuðnings. Ögmundur Kormáksson kom út í Miðfirði litlu eftir 930.
»Enn í þann tíma réð þar fyrir Miðfjarðar-Skeggi; hann reri til þeirra
ok bauð þeim inn í fjörðinn ok svo landskosti. Þat þá Ögmundr«.
Er þá svo að skilja á sögunni, að Skeggi hafi selt honum land. »Síðan