Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1925, Page 69

67
brekkuholtin og efst af Hrísey liggur rif fram í allstóran hólma, og
annað upp í Saltnes, sem fyr getur. Þessi hólmi heitir Flathólmi (113).
Kvennhólsvogur liggur með allri Hrísey að norðanverðu (eldra: Álfta-
vogur). Vestur af Kálfsbrekkunum er langt holt, sem nær rjett upp
undir Kvennhólsvog og þvert yfir eyna suður að Bæjarvog. Þetta
holt heitir Langi-hryggur (114). Við Bæjarvoginn, syðst í því, er
sandgjá gegnum klettana. Hún var alla mína tíð í Dagverðarnesi
kölluð Benediktsgjá (115), kend við Benedikt, sem nú skal sagt. Bene-
dikt var vinnumaður hjá Magnúsi fóstra mínum, ungur maður þá.
Hann var að smala á Hrísey að hausti til og var nokkuð af fjenu
komið yfir voginn og yfir í Vesturnes. Benedikt ætlar að ganga yfir
voginn, en um flæði var og hann dettur ofan i, kemst ekki upp
aftur og hóar mikið; fóstri minn heyrir til hans; hann biður að koma
með hest upp á Hrísey, en hraðar sjer á stað sjálfur; en þegar hann
kemur að vökinni, sem Benedikt er í, dettur hann ofan í sjálfur, en
getur komið jaka í klofið á sjer, svamlar á honum, nær í Bene-
dikt og getur komið honum að skörinni, en þá brotnar skörin aftur
og aftur. Benedikt var þá orðinn ósjálfbjarga, en á endanum heldur
þó skörin, og fóstri minn dregur hann þá eftir ísnum og upp gjána
og upp á Langahrygg; þá er kominn þar bleikur reiðhestur, sem Kristín
Skúladóttir átti, kona Jóns Eggertssonar í Fagradal, hún var þá stödd
í Dagerðarnesi, á leið fram í Hrappsey, að finna frændfólk sitt þar.
Hestur þessi var afarlítill og hjet Þumlungur. Á honum er Benedikt
reiddur heim. Þegar heim kemur á Benedikt að drekka heitt kaffi, en
það er mjer allra minnisstæðast, að hann muldi undirskálina með
tönnunum eins og ekkert væri. Jeg var ungur þegar þetta var, og
man að eins eftir því. Benedikt batnaði og lifði mörg ár eftir þetta;
en gjáin hefir verið kend við hann síðan. Fyrir ofan Langahrygg
gengur tangi upp í Kvennhólsvog; hann heitir Hnúkstangi (116). Við
hann vestanverðan er hólmi, sem heitir Hnúkstangahólmi (117). Langt
nokkuð vestar er há ey, kölluð Akurey (118) og sjest þar austanvert
á henni, upp undan rifinu, votta fyrir litlum girðingum, raunar ekki svo
litlum um sig. Skerin norður af henni heita Akureyjarsker (119). Suður
af Akurey er hólmi, sem heitir Hvildarhólmi (120). Næst straumnum,
sem fyr getur, heita Straumavararklettar (121). Rjett fyrir heiman
Langa-hrygg er stór og há borg, hæsta borgin á Hrísey; hún heitir
Skjólhamar (122). Mýrin milli hans og Langahryggs var kallaður Skjól-
hamarsflói (123).
Skáley (124) er líka Dagverðarnesland, með mörgum holtum, ás-
um og mýrasundum á milli. Milli hennar og meginlandsins (suður-
landsins) heita Vaðlar (125) og liggur hún fyrir öllu suðurlandinu í