Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Blaðsíða 19

GÖMUL HÚS Á NÚPSSTAÐ
23
á milli þeirra er ein slá, sem stendur út í gegnum þá og er fest með
tveimur fleygum. Þetta borð minnir talsvert á dönsk bændaborð frá
því um eða fyrir 1800. Loks voru í stofunni ekki færri en 5 stólar,
og eru sumir þeirra til enn. Þeir voru mjög líkir nútímastólum, með
lausri stoppaðri setu, tveimur þverslám í baki, en ekki með slá á milli
fóta. Hins vegar er slá langsum í rammanum undir setunni, og ofan
í hana eru skorin númer. Stólarnir eru líkir því að vera erlendir, en
þó gætu þeir verið eftir innlendan smið, t. d. Nikulás Jónsson, sem
var útlærður trésmiður frá Kaupmannahöfn. Þó virðast stólarnir
haglegar gerðir en bekkurinn, sem talið er að Nikulás hafi smíðað.
Framan við stofuna var gangur um þvert húsið, 1,25 m breiður og
vel 3 m langur. í þennan gang lágu dyr frá bæjardyrum, en úr
honum var gengið til stofu, kamers og skots. Vesturendi gangsins
hét Kaffihús. Þar stóð ómáluð kista við þilið vestan við stofudyrn-
ar, 1. 1,17 m, br. 0,46 m og h. 0,51 m, framhliðin öll ein fjöl. Við
þessa kistu var venja að skenkja gestum kaffi. Við norðurþilið
austan kamersdyra stóð skápur, h. 1,80 m, br. 0,87 m og dýpt 0,32
m. Undir honum voru 0,15 m háir fætur eða klossar. í skápnum voru
geymdir diskar, bollar og annar borðbúnaður. Bæði kistan og skáp-
urinn eru enn við lýði á Núpsstað.
í norðurenda hússins var kamers, lengd frá austri til vesturs
2,80 m og br. 1,75 m. Gólfið í því var hærra en í ganginum, og
voru þrjú þrep upp í það innan við dyrnar. Kamersið var með
spjaldsettum þiljum svipað og í stofunni, en þó var þar ekki nein
miðsylla, heldur náðu spjöld og listar frá fótlista að syllu. I lofti
var plægð reisifjöl á milli sperranna án langbanda og gluggi á
norðurgafli. Húsið var málað blágrænt og þar stóð eitt rúm við
vesturvegg.
Undir kamersinu var afþiljað lágt skot, nefnt Svartaskot. í það
var gengið vestan við dyrnar inn í kamersið. 1 því var helzt geymt
kálmeti og þvílíkt. (Hannesi stóð stuggur af Svartaskoti, þegar
hann var lítill, og þó gat hann átt sér þar athvarf ef mikið lá við.
Eitt sinn faldi hann sig þar, þegar séra Bjarni Þórarinsson kom þar
að húsvitja, en Hannes kærði sig ekki um að lesa hjá honum. Ekki
fannst Hannes á meðan prestur stóð við, svo piltur slapp í það
sinn).
Yfir stofu og gangi var lágt loft og dyr inn í það úr kamersinu.
Fyrir dyrum var lítil hurð, læst með klinku. Ekki var stigi við
loftsdyrnar, en hægt var að vega sig upp í það af kamersgólfinu.
Allt korn, sem þá kom jafnan ómalað, var geymt þar í tunnum,