Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Blaðsíða 23

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Blaðsíða 23
GÖMUL HÚS Á NÚPSSTAÐ 27 Hér hefur verið lýst mannvistarhúsum á Núpsstað eins og þau voru um 1890—1892, en hvorki mun fjós og baðstofa né kamar hafa verið meðal þeirra húsa, sem í þrengstu merkingu nefndust bær, t. d. var ætíð talað um að fara úr báðstofunni inn í bæ. Næsta hús í bæjarröðinni vestan fjóssins var Litlaskemma, lítið hús með timburstafni, lengd um 3,80 m, breidd um 1,80 m, þar voru geymdar tunnur með saltketi, og slátur og ket á haustin áður en það var hengt upp í reyk, eða haft til annarrar matargerðar. Litlaskemma var rifin um svipað leyti og skálinn. Vestan Litluskemmu var sund. Upp í það lágu þrep og var stígur eftir sundinu, sem farinn var til kamars og annarra húsa í húsa- garðinum. Næsta hús í bæjarröðinni var smiðja, 1. 5,40 m, br. 1,75 m. Fyrir henni var timburstafn og dyr á miðjum stafni, lítill gluggi yfir dyrum. Vestan dyra var smiðjuborðið við þilið, og við vestur- vegg fremst var bekkur til að sitja á, sem náði inn að aflinum, sem var 1,65 m innan við þilið við vesturvegg. Mitt á milli aflsins og smiðjuborðsins stóð steðji á fæti. Aflinn var grjótbálkur 1,15 m á hvorn veg og aftan hans smiðjubelgur á virkjum. Frá smiðju- belg inn í gafl var 1,75 m. Undir aflinum var hlaðið svo sem vindauga, sem stefndi langs eftir húsinu. Ofan í það gekk járn- lykkja, og í gegnum hana gekk rá, smiðjusveifin, eftir endilöngu auganu og undir smiðjubelginn og var fest þar í hann. Sá sem sat á bekknum gat stigið smiðjuna og slegið járn á steðjanum án þess að rísa upp. Þessi umbúnaður bilaði síðar, þannig a'ð járnið slitn- áði, og eftir það var sveifin hengd upp yfir belg og afli, eins og venjulegt var í smiðjum. Innan við smiðjubelginn var kolastía, sem náði inn í gafl, en tók vart lengra út á gólfið en á móts við belginn. Stían var nær mittisdjúp og var árlega fyllt af viðarkolum. Vestan við smiðju stóðu enn tvö hús í húsaröðinni, austar skemma og vestar hjallur. Á skemmunni var lágur þilstafn með glugga yfir gluggadekki, sem náði í hálfa veggjahæð. Húsið var alls að lengd 5,30 m og breidd 2,00 m. Um miðju var því skipt í tvennt með þvervegg, sem náði upp undir bita, sem þar var. Dyr voru á þess- um vegg miðjum inn í innra húsið, en gengið var í skemmuna úr hjallinum og opnuðust dyrnar inn í fremri enda hennar rétt inn undir þverveggnum. Með báðum langveggjum voru jötur. Á sumrum voru settar hillur eða bekkir yfir jöturnar í innra húsinu, sem var æði dimmt. Þar var öll málnyta geymd á sumrum og stóðu þá trog, skjólur og keröld á hillunum. í fremri endanum voru geymdir reið-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.