Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Qupperneq 1

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Qupperneq 1
SIGURÐUR ÞÓRARINSSON BJARNAGARÐUR „Forngróinn garður fer vel þar sem hann smeygir sér inn í landslagið“ Kristján Eldjárn Inngangur Meðal þeirra fornu mannvirkja hérlendis, sem menjar hafa varðveist um, er mikill fjöldi garðlaga af ýmsu tagi. Algengastar munu menjar túngarða, enda tekið fram í Jónsbók, að ,,hver maður skal löggarð gera um töðuvöll sinn“.1 Brot af fornum túngörðum var að sjá við fjölda býla og sumsstaðar nær óslitna garða, allt þar til tún tóku að teygjast út fyrir þessa garða upp úr ann- ari heimsstyrjöldinni. Nú mun allur þorri þessara garða á byggðum bólum horfinn í nýrækt, en meira eða minna heillega garða er enn að finna kringum margar fornar bæjarrústir. Er allmarga slíka að sjá á uppdráttum Daniels Bruun af eyðibýlum.2 Auk túngarða er að finna mikinn fjölda annarra garða af ýmsu tagi víðsvegar um landið, þótt misdreifðir séu: hagagarða og aðra vörslugarða, merkjagarða og göngugarða. Fornir garðar eru ekki bundnir við byggðir, sumsstaðar er að finna mikil garðlög á heiðum uppi, líklega mest i Suður-Þingeyjarsýslu. Tiltölulega lítið hefur verið um könnun fornra garðlaga fram á síðustu ár. Fornum varnargarði yfir Haukadal við Dýrafjörð er lýst í Árbók hins ísl. fornleifafélags 1883 og hér og þar er minnst á garða í öðrum árgöngum árbók- arinnar. Kr. Kálund nefnir garða á nokkrum stöðum, m.a. segir hann garð liggja eftir miðri Fljótsheiði endilangri frá norðri til suðurs og vera um 5 mílur (35-40 km) að lengd.3 Þorvaldur Thoroddsen fjallar stuttlega um forna garða í Lýsingu íslands.4 Sem fyrr segir eru túngarðar sýndir á mörgum uppdráttum Daniels Bruun af eyðibýlum, en hann gerði engar nánari kannanir á slíkum görðum og lítið hafa garðar verið kannaðir fyrr en nú hin síðari ár, en það ber vitni vaknandi áhuga á þessu fyrirbæri, að síðasta hálfa áratuginn hafa birst þrjár merkar greinar um þetta efni. Kristján Eldjárn reið á vaðið með grein sinni: Skagagarður — fornmannaverk, í Árbók Ferðafélags íslands 1977, en i kjölfarið fylgdu kafli um garðlög í Svarfaðardal í bók Kristmundar Bjarna- sonar: Saga Dalvíkur,5 og grein Páls Sigurðssonar frá Lundi um tvo forna garða, Völugarð og Blákápugarð í Fljótum.6 Athyglisverð er eftirfarandi stað- hæfing Kristmundar: „Naumast mun ofmælt, að garðlög í Svarfaðardals-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.