Eimreiðin - 01.01.1902, Síða 19

19
eða fullorðinsaldurinn nær yfir tímabilið frá Mósesi til Salómons,
og tekur þá við skynsemis- eða ellialdurinn o. s. frv.
Að því er snertir afstöðu hinna norrænu fornþjóða í sögunni,
lítur Grúndtvíg þannig á málið, að þær standi Forn-Grikkjum að
vissu leyti andfætis. Hjá Grikkjum er eins og allar hvatir leiti inn
á við, en hjá Norðurlandabúum út á við. Grikkir leggja alla stund
á að fullkomna og stæla aflið í sjálfum sér, en Norðurlandabúar
á að beita því út á við. Pessi mótsetning er bygð á því, að
Forn-Grikkir heyrðu til æsku- eða hugsjónaskeiði mannkynsins, en
Norðurlandabúar þroska- eða tilfinningaskeiðinu. Grikkir höfðu
allan hugann á því, að njóta lífsins og láta það n’á sem mestu
þroskastigi hjá sér í allar áttir, og leituðu því fyrst og fremst eftir
fegurð og samræmi í lífinu; en Norðurlandabúar beittu ótrauðir
þeim kröftum út á við, sem voru fyrir hjá þeim, börðust fyrir líf-
inu og leituðust við að tryggja það. Grikkir börðust einnig, þegar
því var að skifta, en það var aðeins, þegar einhver ytri fjandsam-
leg öfl röskuðu friði þeirra, svo lífsfegurðarnautninni var hætta búin.
Norðurlandabúar aftur á móti börðust vegna bardagans sjálfs og
til að ryðja þeim öflum úr vegi, sem voru fjandsamleg hinu sanna
og rétta lífi. Pað var eitt af aðaleinkennum Grikkja, að þeir helzt
vildu einangra sig, til að geta notið fegurðar lífsins óáreittir, en
Norðurlandabúar fóru víðsvegar, til að berjast fyrir hugsjónum sín-
um, og voru ætíð reiðubúnir að leggja sitt eigið líf, sína eigin jarð-
neslcu tilveru í sölurnar. Á bak við alla þeirra baráttu lá hug-
myndin um lífið í sinni fullkomnustu mynd, þar sem öll fjandsamleg
lífsöfl voru brotin á bak aftur og sigruð. Hjá Grikkjum ríkti engin
glögg hugmynd um annað líf eftir þetta; eftir þeirra skoðun var
lífið aðallega bundið við hina jarðnesku tilveru og átti þar að ná
sínu fullnaðarstigi.
Mótsetningin milli hins gríska og norræna þjóðaranda kemur
ljósast fram í goðatrúnni, því þar hafa þjóðirnar látið uppi hið
insta og dýpsta í eðli sínu. Goð Grikkja voru aðdáanlegar verur
og fegurð lífsins á fullkomnasta stigi birtist í þeim í dillandi sam-
ræmi. Norðurlandabúar skópu sér orustuguði og goðasagnir þeirra
hljóðuðu um baráttu hins rétta, sanna og góða á móti hinu illa og
andstyggilega. Skýrasti votturinn um þetta kom fram í hug-
myndinni um Ragnarökkur. Grikkir höfðu hér ekkert tilsvarandi.
Hin grísku goð sitja í heilagri ró í allri sinni óumræðilegu yfir-
náttúrlegu fegurð, en hinum norrænu goðum er skapaður aldur,
2’