Eimreiðin - 01.01.1902, Blaðsíða 29

29
aö prestur nokkur danskur ferðaðist til Asíu til að boða kristni,
og réðst Kold til hans fyrir vinnumann. Áður en hann lagði af
stað í förina, lagði hann sig eftir bókbandsiðn stuttan tíma, og
kom það honum að góðu haldi seinna. I’eir héldu af stað haustið
1842. í Miklagarði kom upp ósamlyndi með þeim og fór svo, að
Kold gekk úr vistinni og hélt suður til Smyrna einn síns liðs með
tvær hendur tómar. Hann ætlaði sér að setjast þar að og stunda
bókbandsiðn, en fékk ekkert að gera, og lá við sjálft að hann yrði
hungurmorða. Hann hafði ekki bragðað mat í nokkra daga og
var að fram kominn af hungri. I’á varð honum það til bjargar,
að hann af tilviljun hitti fyrir sér sænskan skipstjóra, sem þurfti
að láta binda bók. Upp frá þessu tók að rætast úr fyrir honum,
hann fékk stöðuga atvinnu og dvaldi í Smyrna í nokkur ár. En
þegar stundir liðu fram, tók heimþráin að gera vart við sig hjá
honum, og hún svo megn, að hann hélzt ekki lengur við þar
suður frá. Sumarið 1847 seldi hann alt, sem hann gat við sig
losað og tók sér far með skipi til Tríestborgar við Adríahaf. Par
keypti hann sér hjólbörur undir farangurinn og hélt svo fótgang-
andi alla leið til Danmerkur. Það eru rúmar 200 mílur.
Pegar hann var kominn heim aftur, greiddist fljótt úr fyrir
honum, og varð hann fyrst heimiliskennari hjá presti nokkrum á
Jótlandi. Um þessar mundir kom upp Slésvíkurófriðurinn fyrri
og gekk Kold í sjálfboðaliðið. Pegar fyrsta ófriðarárið var á enda,
leitaði hann aftur fyrir sér um kenslustörf og var svo heppinn að
komast í kynni við ungan prest, Vilhelm Birkedal að nafni, sem
seinna varð mjög kunnur í Danmörku. Hann fluttist með honum
til Ryslinge á Fjóni 1849 °g átti að verða heimiliskennari hjá
lionum. Birkedal var einn af ótrauðustu fylgismönnum Grúndt-
vígs og var því hlyntur þeirri kensluaðferð, sem Kold hafði tekið
upp og sætt svo miklu mótlæti fyrir. Hann hvatti og styrkti
Kold til að safna að sér lærisveinum og byrja á alþýðufræðslu í
anda Grúndtvígs.
það varð að samningum með þeim Kold og Birkedal, að
Birkedal skyldi útvega honum að minsta kosti 5 utanhéraðs læri-
sveina, svo hann gæti byrjað alþýðuskóla á prestsetrinu eftir beztu
föngum. Hann ætlaðist til að lærisveinarnir væru á fermingar-
aldrinum og bauðst til að kenna þeim fyrir 10 rdl. hverjum um
veturinn. Foreldrarnir áttu að sjá þeim fyrir fæði og húsnæði hjá
þorpsbúum í grendinni. Tað sem Kold ætlaði fyrir sér með þess-