Eimreiðin - 01.01.1902, Side 40

40
við skólasetninguna, var bóndinn Níels Jokum Termansen.
Hann var einn fremstu bænda röð í Danmörku, og af því ræða
hans einmitt tók svo vel fram aðalkjarnann í alþýðuháskólastarf-
inu, og um leið sýnir, hvað vel þessi maður kunni að meta þýð-
ingu þess, skal hér tilfært stutt ágrip af henni:
..........»það sem við keppum eftir með skólastarfinu, er að
greiða ljósinu veg um alt landið, jafnt inn í hreysi fáæklinganna
og inn í hina glæstu sali auðmannanna. Vér erum lítil þjóð, að tölunni
til ein af hinum minstu í veröldinni; vér megum því einkis manns
missa, vér verðum að reyna að ná öllum inn í fylkinguna með oss í
framsóknarbaráttunni. Pað er ekki nóg, að einn og einn maður á
stangli, sem er gæddur meira en meðalhæfileikum, verði hluttak-
andi í fræðslunni og gangi undir merkið í baráttunni, vér verðum
að reyna að ná í alla, hvar sem þá er að finna, sem hafa eyrun
opin fyrir andlegum áhrifum, og leiða þá með oss inn í baráttuna
fyrir því, sem helzt má verða til þjóðþrifa.
Peir eru auðvitað margir, sem eru á þeirri skoðun, að það
eigi að vera mark og mið allra skóla, að veita lærisveinunum til-
sögn og þekkingu í vissum greinum og telja það aðalskilyrðið fyrir
dugnaði og áliti í lífinu. Petta getur nú verið gott og blessað, og
víst er um það, að við sláum ekki hendinni við fræðslu um neitt
það, sem að einhverju leyti getur komið að gagni i lífinu. En
aðalstarf alþýðuháskólans er það, að opna augu hinnar ungu kyn-
slóðar fyrir öllu því í mannlegu lífi, sem er göfugt, fagurt og gott,
og þó einkum í lífi vorrar eigin þjóðar, að vekja, styrkja og næra
ástina á ættjörðinni og móðurmálinu með öllum þeim djúpu og
fögru hugmyndum, sem það felur í sér í söng og sögu frá eldri
og yngri tímum.
Pessari fræðslu, sem við keppum eftir, er ekki þannig varið,
að hún kalli okkur frá því lifsstarfi, sem okkur er ætlað í mann-
félaginu, þótt það kunni að vera litilfjörlegt, heldur fylgir hún oss
til hinna lægstu og lítilmótlegustu starfa og gefur þeim sína réttu
þýðingu í augum vorum. Vér, sem höfum hrept það hlutskifti að
erja akurinn, megum ekki láta oss detta það 1 hug, að þetta starf
sé orðið lítilmótlegt fyrir oss, þó vér höfum fengið ofurlítinn snefil
af menningu. Með því að feta dyggilega okkar spor á eftir arðr-
inum, munum vér með fögnuði komast að raun um, að sönn og
og heillavænleg fræðsla er hið sama fyrir mannshjartað og sólin
með ljósi sínu og yl er fyrir moldina. Og þó að fræðslan, sem