Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Síða 4

4
l'orv. Thoroddsen
með snjó og jöklum á hinum hærri tindum. í febrúar
og mars fer snjór að bráðna í Armeníu og fljótin taka
að vaxa, en í apríl er vöxtur þeirra orðinn mestur, vatns-
megn Eufrats er þá hjá Hit 2750 teningsmetrar á
sekundu, Tigris hjá Bagdad 3000 ten.m. Til saman-
burðar má geta þess, að vatnsmegn Pjórsár við Pjórsár-
holt er um hásumar, þegar áin er mest, nálægt 500 ten.m.
Eað er því geysimikið vatn, sem þessi stórfljót bera fram
til sævar, en þó er vatnsmegn Nílar miklu meira; hjá
Assuan í sept. mánuði þegar áin er vatnsmest 9000 ten.m.
á sekúndu eða nærri helmingi meira vatn en í Eufrat
og Tigris til samans. Meðalvatnsmegn þessara síðar-
nefndu fljóta um árið er hjá fyrrnefndum bæjum talið
I095 °g n 80 ten.m., en meðalvatnsmegn Nílar hjá
Assuan er 3020 t. m. Minst er vatnið í Eufrat og Tigris
í októbermánuði 400 og 300 t. m., en Níl er minst í maí
640 ten.m. Bessi mikli mismunur á vatnsmegni Tvífljót-
anna ettir árstímum gerir skipaferðir örðugar. Vatns-
megnið í hinum löngu jökulám á íslandi er jafnára, þannig
er vatnsmegn Pjórsár minst 200—250 ten.m. á sekúndu,
þó getur komið fyrir í aftaka hlaupum að vatnsmegnið
verður 1500—2000 ten.m. Vatnasvið Tvífljótanna er talið
710 þúsundir ferh. km., eða 6—7 sinnum stærra en flat-
armál Islands.
Jarðvegur í Mesopótamíu er mjög frjósamur einkum
neðan til, en vegna hita og þurka mundi lítill gróður
þroskast án vatnsveitinga, en þar sem vatnið er nóg má
rækta allar korntegundir, ávexti og gagnjurtir hitabeltis-
ins. Nú eru hinar fornu vatnsveitur flestar úr lagi gengn-
ar fyrir löngu, svo aðeins litlir blettir af láglendinu eru
notaðir til akuryrkju, en meginið af flatarmáli landsins sem
til forna með afrekstri sínum færði fram 20—30 miijónir
manna eða fleiri, er nú orðið að flagi, eyðimörkum, leir-
pælum og óræktuðum móum. Mestalt árið eru sljettur