Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Side 135

Erik Gustaf Geijer
135
menn á móti Geijer eftir þetta, og sótti hann um lausn 1846
og flutti til Stokkhólms til þess að halda áfram hinum miklu
söguritum sínum, en andaðist ári síðar. Tvisvar var Geijer
boðið biskupsembætti, og sýnir það í hve miklu áliti hann var,
en hann hafði ánægju af að vera háskólakennari, og hafnaði
því þeim boðum.
Skólameistari Bæk skýrir greinilega frá æfi Geijers og
störfum hans og lýsir honum, skáldskap hans og ritum, og
ýmsu öðru, er snertir Geijer. Bók þessi er vel og skipulega
samin, frásögn Ijós og viðfeldin. Mun tæplega hægt að
benda íslendingum á aðgengilegri bók, ef þeir vilja kynnast
einhverjum af hinum merkuslu mönnum og mestu snillingum,
sem hafa verið meðal Svía.
Selma Lagerlöf, Et Eventyr. Beretning'en om
Zaehris Topelius. Kbh. 1920, 359 bls. 12 kr. Gylden-
dals bókaverslun. Bók þessi er fögur og fróðleg og mjög
skemtileg. Hún er um góðan mann og mikinn nytsemdar-
mann, einn hinn mesta öðling, sem Finnland hefur alið, mann,
er varði hinni löngu æfi sinni til þess að fræða og menta
þjóð sína, og til þess að snúa hug hennar að hinu fagra og
göfuga. Um tíma var hann misskilinn af löndum sínum og
varð þá fyrir brígslum og rógi. Það var 1854, þá er Eng-
lendingar og Frakkar gengu í lið með Tyrkjum móti Rússum,
(Krímstiíðið 1853 —1856). Þá bað hann landa sína að gæta
hófs og vera óhlutdræga við Rússa. Síðar sáu þeir. að
Topelius hafði sjeð rjettar og betur en þeir og unnið Finn-
landi ómetanlegt gagn; sýndu landar hans honum eftir það
bæði vaxandi viðurkenningu og trausf.
Zachris Topelius var fæddur 14. janúar 1818 og hann
andaðist rúmlega áttræður 1898. rá er 100 ára afmæli hans
var' haldið, bað »hið sænska akademi« Selmu Lagerlöf að
rita stutta lýsingu af lífi hans og störfum, og ritaði hún þá
bók þessa. Hún segir fyrst frá forfeðrum hans og síðan af
æfi hans þangað^ ti^8$6, er hann var 38 ára og alt snerist'
honum til vinsælda. Eftir það lýsir hún stuttlega áliti hans
og áhrifum bæði á Finnlandi og í Svíþjóð. Öll er sagaji
færð í hinn fjöruga skáldsagnabúning, sem Selma I.agertöf 4r
víðfræg fyrir, og fljettar hún æfintýrum .imi í•ffásögtuna; er
bókin ein hin skemtilegasta af sögum hennar.
Topelius fekk ágætt uppeldi og varð stúdent 15 ára, og
meistari 22 ára. í byijun ársins 1842 varð hann ritstjóri
Helsingjafors tíðinda og hjelt því starfi til 1860. Hann breiytti
á þeim árum finskri blaðamensku, ^og "vánn mikið að því að