Aldamót - 01.01.1891, Side 124

124
lengur leið. Árið 1883 var »Húspostilla« Helga
biskups gefin út. Báðar þessar »postillur« eru
sannkristilegar í anda. En ræðusnið höfundanna
samsvarar eigi kröfum tímans. Þess vegna hafa
þær haft minni áhrif, en óskandi væri.
Aldamótabókin var lengi aðalsálmabók íslands.
En hún varð auðvitað óvinsæl, þegar trúarlífið fór
aptur lítið eitt að lifna við. Árið 1861 var prent-
aður »Viðbætir« við hana. Og 1866 var hann
prentaður aptur í annað sinn. Undir eins og dr.
Pjetur Pjetursson var orðinn biskup, þá gekkst
hann fyrir því að útvega Islandi nýja sálmabók.
Hann beiddi »alla prófasta landsins að hjálpa sjer
til að safna góðum frumkveðnum sálmum og vers-
um og hafði það nokkurn árangur«. Til þess að
búa þessa nýju sálmabók undir prentun tók hann
sjer til aðstoðar Ólaf dómkirkjuprest Pálsson og
síra Stefán Thorarensen á Kálfatjörn. Þótt margt
megi finna að þessari sálmabók, þá er hún þó
stórmikil framför frá því, sem áður var. Skynsem-
istrúarsálmum var rýmt burtu. Og þeir sálrnar,
sem í trúarlegu tilliti höfðu verið atbakaðir, voru
aptur færðir nær sínum »forna búningi og orðatil-
tækjum«. Með þessari bók er skynsemistrúnni
hrundið burtu úr sálmasöng þjóðarinnar. En sarnt
sem áður hefur hún eigi haft eins mikil vekjandi
áhrif og nauðsynlegt hefði verið. Það kemur af'
því, að hin nýju sálmaskáld íslands voru þá of
lítið komin til sögunnar. Það var eigi fyr enn á
seinustu embættisárum Pjeturs biskups, að islenzka
kirkjan fjekk þá sálmabók, sem fyllilega samsvar-
ar trúarlífi 19. aldarinnar. Það var sálmabókin
1886. Þessi sálmabók myndar nýtt timabil í sálma-