Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1982, Page 38

Afbrigði af berjarunnum eru m 'órg og ólík.
Mikill fjöldi afbrigða er til af öllum berjarunnum. Þau hafa
orðið til með kynbótum eða úrvali og hafa mismunandi eig-
inleika. Berin geta verið misjafnlega bragðgóð, þroskast ekki
jafnsnemma og verða misstór eftir afbrigðum. Berjarunnar ó
eru ólíkir að vaxtarlagi og mikill munur er á næmi fyrir
sjúkdómum. Þetta síðastnefnda skiptir þó meira máli erlendis
þar sem ýmsir sjúkdómar eru algengari en hér á landi. Menn
ættu því alltaf að kynna sér hvaða berjaafbrigði eru fáanleg
og hvaða eiginleika þau hafa, en láta sér ekki nægja að kaupa
bara rifs eða sólber til dæmis.
Hingað til höfum við að mestu byggt á reynslu frændþjóða
okkar í Finnlandi, Norður-Noregi og Norður-Svíþjóð en á
síðustu árum hefur þetta verið að breytast sem betur fer.
Mörg af þeim berjaafbrigðum, sem líklegust eru til að geta
skilað uppskeru hér á landi hafa verið flutt inn og eru í
tilraunaræktun hjá Rannsóknarstofnun landbúnaðarins og
Bændaskólanum á Hvanneyri.
Mikið hefur verið unnið að því á hinum Norðurlöndunum
undanfarið að fá fram ný og betri berjaafbrigði, einkum
fljótvaxnari og harðgerðari en áður. Má nefna ýmis sólberja-
afbrigði, sem eru farin að nálgast að vera eins harðgerð og rifs.
Það ætti að gefa okkur alveg nýja möguleika í sólberjarækt.
Enginn ætti að láta sér til hugar koma að gróðursetja rifs,
sem vaxið hefur upp af fræi sjálfsáið. Slíkar plöntur koma oft
upp í görðum í þéttbýli. Þær verða aldrei eins og móður-
plantan og langmestar líkur eru á að þær gefi minni uppskeru
og verri ber. Fræ eru ekki notuð til fjölgunar á berjarunnum,
nema í kynbótastarfi.
Rifs.
Rautt hollenskt, líka nefnt Rautt spánskt er yfir tvö hundruð ára
gamalt afbrigði og það langalgengasta á öllum Norðurlönd-
um og einnig hér á landi. Það er mjög harðgert og gefur
árvissa og góða uppskeru. En berin eru eilítið súr.
Hvítt hollenskt er líka gamalt afbrigði með hvít ber, sem eru
40