Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1982, Síða 45

Fjölgun berjarunna.
Berjarunnum er auðvelt að fjölga með græðlingum, þ.e. rifsi
og sólberjum, en stikilsberjum er betra að fjölga með sveig-
græðslu. Áður er þess getið að sáning er aðeins notuð við
kynbætur, en ekki annars. Góðar plöntur með alla sömu eig-
inleika og móðurplantan fást aðeins með því að taka græðl-
inga.
Rifsi og sólberjum er fjölgað með vetrargræðlingum. Eru
þeir klipptir áður en runnarnir byrja að laufgast á vorin og
teknir af síðustu ársprotum, en ekki eldri greinum. Þeir eru
hafðir um 20 sm á lengd. Þeim er stungið svo djúpt að ekki
standi nema tvö brum upp úr moldinni. Græðlingarnir eiga
að festa rætur og ein eða tvær greinar að vaxa nokkuð fyrsta
sumarið. Næsta vor eru þær klipptar yfir tvö-þrjú brum, sem
síðan eiga að vaxa og mynda fleiri greinar. Þannig ættu að
fást góðar plöntur til gróðursetningar á þriðja ári.
Stikilsberjum er fjölgað með sveiggræðslu. Hún fer þannig
fram að valin er löng og sveigjanleg ársgömul grein neðarlega.
Hún er lögð eftir moldinni og best að festa hana með litlum
virkrókum. Síðan er mokað moldarlagi yfir. Þá vaxa rætur
niður úr greininni og brumin mynda sprota sem vaxa upp úr
moldinni. Þannig má fá fleiri en eina plöntu af hverri grein.
Þær eru svo klipptar sundur og plantað þétt saman. Nýju
greinarnar eru styttar mikið til þess að fá fleiri hliðargreinar.
Blóma- og berjafall.
Ýmsar ástæður eru til þess að blóm og ber detta af runnum.
Slæmur jarðvegur, t.d. mjög leirborinn eða þá of sendinn og
þurr getur valdið þessu. Þurrkur um blómgunartímann og
fyrst á eftir er algeng orsök. Röng áburðargjöf getur haft áhrif
í þessa átt svo sem klórskemmdir, kalískortur eða of mikið
köfnunarefni. Of gamlar greinar fella oft mikið af berjum. Þá
má nefna frostskemmdir og kuldatíð um blómgunartímann,
sem gerir það að verkum að frjóvgun verður of lítil vegna
lítillar umferðar skordýra. Það hefur komið í ljós í Noregi að
léleg frjóvgun og fá fræ í beri veldur því að berin detta af eftir
eina til tvær vikur.
47