Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1982, Síða 46

Aðrir sjúkdómar.
Blaðlýs eru algengar á rifsi. Þær halda sig neðan á laufblöð-
unum og sjúga úr þeim næringarsafa svo að blöðin verða
hrukkótt og stundum rauðleit og vefja sig saman. Veðráttan
hefur mikil áhrif á vöxt og viðgang blaðlúsa og fjölgar þeim
mest í hlýju og þurru veðri. 1 rigningu drepast þær unnvörp-
um og unnt er að halda þeim nokkuð í skefjum með því að
sprauta vatni á runnana og beina vatnsúðanum undir grein-
arnar og neðan á blöðin. Verður að úða nokkrum sinnum með
stuttu millibili.
Besta vörnin er að úða með lyfjum og nota þá létta og
handhæga úðadælu, sem víða eru fáanlegar. Plöntulyf, sem
almenningur má kaupa og nota eru t.d. Sumithion, Rogor L
20 og Parexan sem inniheldur hættulaus pyrethrinefni.
Notkunarreglur eru á umbúðunum.
Rauðar vörtur er sveppur (Nectria cinnabarina) sem alloft
sést á rifsi og þá mest á gömlum og hálfdauðum greinum. Þær
eru klipptar burt og best er að brenna þeim.
Visnar blaðrendur á rifsi stafa oft af kalískorti en þurr
jarðvegur og næðingar geta einnig valdið því. Brennisteins-
súrt kalí er notað til áburðar á rifs en aldrei kalí sem inni-
heldur klór. Rifs er viðkvæmt fyrir klóri í jarðvegi og veldur
það blaðskemmdum.
RÆKTUN JARÐARBERJA
Jarðarber eru af rósaættinni og líkjast mikið murum, bæði
blöð og blóm. Um 15 tegundir af jarðarberjum eru þekktar og
vex ein þeirra villt hér á landi (Fragaria vesca). Hún vex víða
um allt norðurhvel jarðar, og í Ölpunum er sérstakt afbrigði
sem er ýmist kallað Alpajarðarber eða mánaðarjarðarber. Það
er frábrugðið aðaltegundinni að því leyti að það blómgast og
þroskar ber alveg fram undir haust. Sum mánaðarjarðarber
eru renglulaus og fjölgað með fræjum. Þessi tegund myndar
mjög bragðgóð ber, en þau eru lítil.
Árið 1624 barst ný tegund jarðarberja til Frakklands frá
48