Atlanten - 01.01.1915, Page 677
— 678 —
thi dette har vel bidraget til, at de ikke har blandet sig i, at vi
paa egen Haand har optraadt paa de udenrigske Anliggenders
Omraade. Alt dette fører til det ene selvfølgelige Resultat, at det
er bedst, at den ene Stat ligesom den anden skal sejle sin egen Sø,
under eget Flag, med fuld Raadighed og eget Ansvar over alle
sine Anliggender. 1 saa Fald vilde Unionen kun være det, som
den til enhver Tid som en naturlig Følge af Personalunionen
blev til ved en fuldstændig fri Vilje for begge Nationer paa Grund
af en indbyrdes Velvilje og Slægtskab og et langt Samliv.
Docenten siger, at han »som Dansk ikke vilde føle sig stødt
over, at hans Fædreland indgik et Forbund udadtil1) med
Sverige og Norge, hvis kun den danske Stat blev sidestillet2)
med de andre Stater«. Men vilde han ikke ærgre sig over, hvis
hans Nation var forpligtet til at forelægge sine indenlandske Sager
f. Eks. i et svensk Statsraad, og hvis Svenskerne skulde endelig
afgøre de udenrigske Anliggender, selvom Danskerne fik Lov til
at give et Ord med i Laget? Eller hvis man, for at nævne et Eksem-
pel, skid de tænke sig en slig Union med Tyskland, hvor Stør-
relsesforholdet er mere tilsvarende. Man behøver vistnok ikke
at vente paa Svar paa et saadant Spørgsmaal. Men saa er ogsaa
Islændernes Sind let forstaaeligt. Vor Fattigdom og vort ringe
Folkeantal kan ikke forandre noget heri. Dette, og ikke andet, er,
hvad vi i vor forbigangne Kamp har tragtet efter, at være »side-
stillede« med Danskerne i Unionen, ikke at være afhængige af
en Regering og et Statsraad, der er blevet til ved danske Vælgeres
Vilje og Stemmer, eller at være Undersaatternes Undersaatter,
som man har kaldt det. Thi bortset fra Ærgrelsen — selvom
nogen vilde kalde det for en unødvendig national Opblæsthed hos
Smaafolk at ville frigøre sig for den — ligger det dog i Sagens
Natur, at der paa denne Maade ogsaa er sørget daarligt for Garan-
tien for vore Interesser.
Man behøver ikke at spilde Ord paa at vise, at om en saa-
dan Ligestillethed er der ikke Tale, saa længe Danskerne behand-
ler vore udenrigske Anliggender, hvor meget de end tillader os
at give et Ord med i Laget, og endnu mindre, saa længe vi ikke
opnaar at faa vore egneAnliggender forelagt paa en anden Maade
end for Øjnene af dansk Statsraad, for at dette kan føre Tilsyn
med dem. Den Pligt kuldkaster al Ligestillethed og---------naar
alt tages i Betragtning — al Selvstændighed.
2) Udhævelsen min.
) Udhævelsen hans.