Morgunblaðið - 26.01.2003, Blaðsíða 49

HUGVEKJA
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. JANÚAR 2003 49
ÞAÐ ER loksins farið aðsnjóa; þó er janúar aðverða búinn. Og viðkvörtum, flest okkar,vitanlega, í staðinn
fyrir að þakka liðna tíð, milda og
góða, sem að öllu eðlilegu hefði
átt að vera kaldari, miðað við
árstíma. Okkur er svo tamt að
álíta glasið hálftómt, þegar allt
eins rétt væri að segja það hálf-
fullt. Þetta endurspeglast líka í
fréttamati dagblaða, útvarps og
sjónvarps. Í eina tíð var sagt:
„Engar fréttir eru góðar fréttir“,
og er það enn við lýði meðal eng-
ilsaxneskra þjóða. En á Íslandi
og víðar er búið að snúa þessu
við. Nú hljóðar spakmælið: „Góð-
ar fréttir eru engar fréttir.“
Þetta er spurning um hug-
arfar. Jákvætt eða neikvætt.
Einhvern tíma las ég, að
margur vísindamaðurinn hefði
fyrst gerst trúaður, eftir að hafa
skoðað veröld rafeindasmásjár-
innar, allt hið stórkostlega form
og líf, sem þar er að finna, en
ekki er sjáanlegt mannlegu auga,
nema með þessari aðstoð tækn-
innar. Eitthvað hlyti að stjórna
þessu, einhver meistarahugur;
annað væri óhugsandi.
Eins er með snjókornið. Þar
er á ferðinni listasmíð, svo ótrú-
leg, að mann setur hljóðan í lotn-
ing yfir þeim mætti, sem upp-
hugsað getur slíkt og
framkvæmt.
Í upphafi var talað út í tómið, og þá
varð heimur, talað út í myrkrið, og þá
varð ljós, talað yfir efninu, og þá varð
líf. Og enn var talað yfir duftinu, og
þá varð maður, þá varðst þú.
Þetta er sköpunarsaga Biblíunnar,
margumtöluð. Hún er þetta: Guð
sagði, Guð talar og það verður.
Sköpunarsaga Biblíunnar endar ekki
á fyrsta blaði hennar. Hún heldur
áfram óslitið aftur á síðasta blað og
þar bendir hún enn áfram: Guð talar.
Og þegar hann talar eftir að síðasta
blað sögunnar hefur verið skráð, verð-
ur nýr himinn og ný jörð.
Þetta ritaði og mælti Sig-
urbjörn Einarsson biskup á jól-
um árið 1968. Þannig lýsti hann
Guði sínum.
Þetta er líka hugurinn og
mátturinn, sem ég nefndi.
Og enn talar Guð á sama hátt
og áður. Og það verður.
Fönnin hvíta, sem almættið á
hverjum vetri sendir yfir lönd og
höf, er ekkert annað en sæng til
verndar og skjóls, til hlífðar því
sem undir liggur. Þá fyrst lætur
viðkvæmur gróðurinn á sjá, ef
hún er ekki til staðar; túnin kel-
ur og frostið nær að bíta allt það
annað til ólífis sem ekki er varið.
En hvað er eiginlega snjór, í
útskýringu vísindanna? Útlistun
á því er að finna á Vísindavef
Háskóla Íslands, en þar segir
m.a.:
Sýnilegt ljós spannar öldulengdarbilið
400–700 nanometrar (nm: nanómetri
er einn milljónasti hluti úr milli-
metra). Geislun á stystu öldulengd-
unum skynjum við sem blátt ljós, þá
tekur við grænt og gult og á þeim
lengstu sem rautt ljós. Blöndu af
geislun á öllum öldulengdum í álíka
styrk skynjum við sem hvítt ljós.
Snjór er samsettur úr örsmáum ís-
kristöllum með fjölbreytta lögun.
Hver stakur kristall er gegnsær en
speglar nokkrum prósentum af þeirri
ljósorku sem á hann fellur, líkt og
gler. Hann drekkur sáralítið í sig af
geislun. Þar sem kristallarnir snúa á
ýmsa vegu dreifist þessi speglun í all-
ar áttir, og það sem ekki speglast á
fyrsta snjókorni sem geislinn mætir
speglast á þeim næstu. Snjórinn end-
urvarpar þess vegna því sem næst
allri geislun sem á hann fellur með
dreifðu endurkasti, óháð öldulengd, og
fær þess vegna hvíta áferð í dags-
birtu. Eftir að skyggja tekur ber
meira á bláa litnum en þeim rauða í
þeirri birtu sem eftir er, svo að snjór-
inn fær þá blárri áferð í rökkrinu.
Undir ljósastaur með natrínperu, sem
lýsir með gulleitu ljósi, dreifir snjór-
inn því ljósi sem á hann fellur og virð-
ist því gulur.
Snjókristallar myndast þegar vatn í
andrúmsloftinu kólnar niður fyrir
frostmark, annað hvort vegna tilkomu
kaldara lofts eða vegna þess að rakinn
berst upp í kaldari lög lofthjúpsins.
Vatnið frýs þó ekki við það eitt, held-
ur helst ofurkælt sem kallað er, það
er að segja undir frostmarki án þess
að breytast í ís, þar til það finnur eitt-
hvert fast efni til að storkna á.
Dæmigerður snjókristallur myndast
utan um agnarsmátt rykkorn og vex
fljótt upp í sexstrending...
Ef við leikum okkur aðeins að tölum
má nefna að í dæmigerðum litlum
snjókristalli eru 1018 vatnssameindir
(1.000.000.000.000.000.000 stykki!).
Eitt af hverjum 5000 vetnisatómum er
frábrugðið hinum vetnisatómunum,
svonefnt tvívetni. Í okkar tilfelli þýðir
það að um 1015 vetnisatóm í hverjum
snjókristalli (1000.000.000.000.000
stykki!) eru öðruvísi en hin. Tvívetnið
kemur tilviljunarkennt inn í grindina
og eykur þannig enn á fjölbreytileika
kristallanna. Samsætur súrefnis gera
það ekki síður. Á leið sinni til jarðar
festast svo snjókristallarnir venjulega
hver við annan og mynda hið eig-
inlega snjókorn sem við öll þekkjum
svo vel. Snjókorn eru oft gerð úr 2–
200 slíkum snjókristöllum.
Þó að snjókornin í heiminum séu
vissulega geysimörg þá eru þau þó
margfalt færri en möguleikarnir í
gerð þeirra. Niðurstaðan er því sú að
nær útilokað sé að finna tvö nákvæm-
lega eins snjókorn.
Þannig vinnur Guð. Hið stór-
(kostleg)a fæðist í leynd.
Í stað þess að bölva í hljóði
eða upphátt, með ygglda brún,
legg ég til að við íhugum þessi
mikilfenglegu listaverk, sem nú
eru fyrir augum okkar og munu
eflaust halda áfram að svífa af
himnum ofan á næstunni, ein-
faldlega vegna þess, að nú er
miður vetur.
Og tökum ofan fyrir höfundi
lífsins.
Snjókornið
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Hið smæsta var
Kristi afar hugleikið,
eins og lesa má víða í
guðspjöllunum, enda
var í því fólgið eitt-
hvað mikið, ef grannt
var skoðað. Sigurður
Ægisson lítur í dag á
hina glæsilegu ís-
kristalla, listaverk
himinsins, sem við
nú höfum fyrir augum.
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Engilbert Aron Kristjánsson 435 0145 690 2918
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík María Jane Duff 475 6662
Búðardalur Anna María Agnarsdóttir 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161 847 5572
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 846 8123
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 895 0222
Hellissandur/Rif Lára Hallveig Lárusdóttir 436 6889/436 1291/848 1022
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Bylgja Finnsdóttir 453 7418 893 5478
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Gunnar Þorvaldsson 451 2482 894 5591
Hveragerði Erna Þórðardóttir 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ranveig Á. Gunnlaugsdóttir 478 2416 862 2416
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 821 3475
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8378 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Jakop Antonsson 486 8983
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 466 2347 866 7958
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð v/Mýv. Margrét Hróarsdóttir 464 4464
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888 862 2888
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Kristrún Kalmansdóttir 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 456 4936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Varmahlíð Ragnar Helgason 453 8134 867 9649
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 869 7627
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 821 3475
Þingeyri Þór Lini Sævarsson 456 8353
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
Silhouette er framleitt til að virka á þau
svæði líkamans sem eru mest útsett
fyrir fitu og uppsöfnun á fituvef, svo
sem mjöðmum, rasskinnum, lærum og
á kviðnum. Silhouette inniheldur 4%
súrefni sem gefur öflugt nudd og nær-
ingu til að losa um fitu og úrgangsefni
innan frá, viðheldur heilbrigðri, teygj-
anlegri og fallegri húð. Gefur öfluga
rakagjöf sem endist allan daginn. Vinn-
ur á sliti undan og eftir meðgöngu og
einnig eftir megrun.
...fegurð & ferskleiki...
Súrefnisvörur
Karin Herzog
Snyrtistofan Salon Ritz, Laugavegi, býður upp á Karin
Herzog súrefnismeðferðir fyrir andlit og líkama.
www.karinherzog.ch
Náðu toppformi
með Silhouette
fyrir sumarið
FRÉTTIR
Í TENGSLUM við forvarnaverkefnið
„Hættu áður en þú byrjar“ verða
fræðslufundir fyrir foreldra um fíkni-
efnamál. Vikuna 27. janúar – 2. febr-
úar verða haldnir fræðslufundir fyrir
foreldra grunnskólanemenda í 9.
bekk sem hér segir: mánudaginn 27.
janúar kl. 17.30–19.30 í Hagaskóla,
þriðjudaginn 28. janúar kl. 18–20 í
Laugalækjarskóla, miðvikudaginn 29.
janúar kl. 20–22 í Ölduselsskóla og
fimmtudaginn 30. janúar kl. 20–22 í
Austurbæjarskóla.
„Hættu áður en þú byrjar“ er
fræðsla ætluð nemendum í efstu
bekkjum grunnskóla. Fræðslan er
samstarfsverkefni Lögreglunnar, Fé-
lagsþjónustunnar og Marita, for-
varna- og hjálparstarfs. Hún fer
þannig fram að unglingunum er sýnd
ný íslensk mynd um veruleika fíkni-
efnaheimsins á Íslandi. Þá heldur
fyrrverandi fíkniefnaneytandi fyrir-
lestur þar sem hann hvetur krakkana
til að til að gera strax upp hug sinn
gagnvart fíkniefnum og reynir að fá
þá til að taka afstöðu gegn fíkniefnum
verði þeim boðin þau. Lögreglumaður
útskýrir hvaða afleiðingar fíkniefna-
neysla getur haft í för með sér fyrir líf
einstaklingsins og unglingaráðgjafi
frá félagsþjónustunni ræðir um úr-
ræði og kynnir fyrir krökkunum
hvert þeir geta leitað aðstoðar.
Til að fylgja fræðslunni eftir er
boðað til kvöldfundar með kennurum,
foreldrum og forráðamönnum nem-
endanna. Sömu aðilar og ræddu við
börnin hitta foreldrana. Þeim er sýnd
sama myndin og farið í gegn um það
sem rætt var við börnin. Fjallað er
um hvernig foreldrar og forráðamenn
geti sem best tryggt velferð barna
sinna, segir í fréttatilkynningu.
Fræðslufund-
ir fyrir for-
eldra um
fíkniefnamál
Erindi um skarkola Fræðsluerindi
Hins íslenska náttúrufræðifélags
(HÍN) verður haldið mánudaginn 27.
janúar, kl. 20.30 í stofu 101, Lög-
bergi, húsi Háskóla Íslands. Jón Sól-
mundsson fiskifræðingur og útibús-
stjóri Hafrannsóknastofnunar í
Ólafsvík heldur erindi um göngur og
atferli skarkola vestan Íslands. Í er-
indinu fjallar Jón um niðurstöður
merkinga á skarkolum í Breiðafirði
og við Vestfirði. Fræðsluerindi HÍN
eru einkum ætluð almenningi og er
aðgangur ókeypis og öllum heimill.
Á MORGUN
Hugmyndir leikskólabarna um
grunnskólann Jóhanna Ein-
arsdóttir dósent við Kennaraháskóla
Íslands heldur fyrirlestur á vegum
Rannsóknarstofnunar KHÍ miðviku-
dag 29. janúar kl. 16.15. Fyrirlest-
urinn verður haldinn í salnum Skriðu
í Kennaraháskóla Íslands v/
Stakkahlíð og er öllum opinn. Í fyr-
irlestrinum fjallar Jóhanna um nið-
urstöður rannsóknar þar sem tekin
voru viðtöl við 5 ára börn í leik-
skólum í Reykjavík. Börnin voru að
ljúka leikskóladvöl sinni og var leitað
eftir því hvaða hugmyndir þau hefðu
um grunnskólann og hvernig þau
upplifðu muninn á leikskóla og
grunnskóla.
Kynningarfundur um alþjóðlegt
skátamót verður miðvikudaginn 29.
janúar kl. 15.20 í Skátaheimilinu
Hraunbyrgi í Hafnarfirði. Nordjamb
2003 er alþjóðlegt mót fyrir drótt- og
róverskáta og meðlimi björgunar-
sveita á aldrinum 15–l 30 ára, sem
skátahreyfingin stendur fyrir í ágúst
2003. Frekari upplýsingar er að finna
á heimasíðu Nordjamb 2003 (http://
www.scout.is/nordjamb)
Málstofa áhugamannafélagsins
Afríka 20:20 verður haldin miðviku-
daginn 29. janúar kl. 20, í Alþjóða-
húsinu, Hverfisgötu 18. Kjartan
Jónsson kristniboði og doktorsnemi í
mannfræði mun halda erindi um líf
sitt og starf á meðal pokotmanna í
Kenýu. Allt áhugafólk er velkomið.
Á NÆSTUNNI