Réttur - 01.02.1919, Blaðsíða 34

36
Réttur.
Leiðirnar til jarðaskiftanna, geta verið margar, þótt jarð-
ræktin verði ætíð aðalatriði. Setjum nú svo, að jörðin, sé
víðlend, beitilönd nægileg fjær og nær, nokkur hluti þess
heima við, en sumt í fjarska. F*ar standa gömul beitarhús,
frá »smábandsárum« gamla fólksins, þegar völ var á vinnu-
fólki. En nú eru húsin fallin, vegna fólkseklu og þess, »að
enginn vill ganga á beitarhús«. Engjarnar þar í grend eru
miður slegnar út en heimaengið. F*ar fá víðirinn, hrísið,
mosinn og sinuþófinn að beygja fingurna inn í milli teyg-
anna, og þrengja að engjunum smátt og smátt. Og beit-
landið góða og kjarnmikla verður engri skepnu að notum.—
Eg þekki í minni sýslu margar jarðir með -sviplíkum stað-
háttum. — Vilji nú bóndinn, sem býr á jörð þessari, skifta
henni, virðist sjálfsagt fyrir hann að endurreisa beitarhúsin
gömlu, á þeim stað, er bæjarstæði væri fagurt og hentugt.
Hann girðir dálítinn blett kring um húsin, sléttar þar, ef
kringumstæður leyfa, og ræktar tún með beitarhúsataðinu. Nú
þarf ekki að flytja heyið af fjarlægu engjunum langvegu, og
verða þær þvi slegnar betur út, svo að fingur óræktarinnar
kreppast aftur undir hnúa. Fjárstofninn heima getur vaxið,
og búið blómgast meir, einmitt vegna þess að beitarhúsin
stækka jörðina.
Börnin vaxa. Einn sonurinn, helst sá þróttmesti, er kjör-
inn beitarhúsamaður ár eftir ár, Og bóndinn felur honum
vinnuna þar og verkstjórn alla við heyskap og túnrækt. Smám
saman vex túnið kringum húsin og engið slæst út, og mýrar
ræstar fram. Ef þar eru lækir og ár, er þeim veitt á engið.
Með aukinni hagnýtingu beitarlandsins, betur ræktuðu engi og
auknu töðufalli, heima og á húsatúninu, hefir jörðin smám-
saman orðið fær um að bera helmingi meiri bústofn en áð-
ur. — Börnin eru orðin gjafvaxla og hyggja til bólfestu.
I uppeldinu hefir þaim verið innrœtt ást á jörðunni, sveitinni
og landinu og virðing fyrir sinni eigin stétt. Flest vilja þau,
eftir eins til tveggja vetra skólavist, verða að bændum og
húsfreyjum, helst sem næst foreldrahreiðrinu. Sum giftast á
brott, Og sonurinn, sem gekk á beitarhúsin, og ræktaði þar