Réttur - 01.02.1919, Blaðsíða 40

42
Réttur.
jarðabótastyrkurinn og ræktunarsjóðsverðlaunin, megi hverfa
úr sögunni. Hvorutveggja lendir að mestu í vösum efnaðra
bænda, án þess þá muni um það.
Annað meginböl búnaðarins er vinnueklan. Munu sumir
ætla, að nýbýlin steli vinnukrafti frá bændum alment, þar sem
þau fjölga sjálfstæðum atvinnurekendum, og að færri gefi þá
kost á sér til vinnu hjá öðrum. En eigi mundi svo reynast.
Nýbýlin mundu gera þá að bændum, sem ella leituðu á aðr-
ar brautir. Unga fólkið yrði frekar kyrt í sveitunum, og safn-
aði sér þar fé til búskapar, ef það hefði líkur fyrir því, að
geta um síðir fengið þar jarðnæði og orðið að bændum. Eg
geri ráð fyrir því, að fæstir reisi bú innan við 25 ára ald-
ur, en flestir aftur á móti um þrítugt. Vinnukraftur bænda
yrði þá öll sumarvinna unga fólksins, sem upp vex í sveit-
unum og vetrarvinna, þegar ekki væri á skólum setið, auk
þess sem nokkrir mundu »pipra« í vinnumensku. — Eins og
nú hagar til, streymir fjöldi fólks úr sveitunum, þegar eftir
fermingaraldur; að nokkru leyti vegna þess, að það vantar
þar framtíðarskilyrði.
Annars mun landbúnaðurinn varla standast samkepnina til
Iengdar, nema að meiri áhersla verði lögð á að spara vinnu-
kraftinn. Eru vélarnar stærsta sporið til þess, en ýmsar vinnu-
aðferðir má líka bæta, þó að eigi sé með vélum unnið. Og
mikil vinna mundi sparast með bættu fyrirkomulagi á bygg-
ingum; tefur óhaganleg skipun bæjarhúsa fyrir kvenfólkinu,
og strjál úthýsi og hlöðuleysi fyrir útistörfum.
Pá mundi og mjög sparast vinnukraftur, ef vandað væri til
bygginga, svo að árlegt viðhald yrði lítið.
Þessi tvö atriði: Fjárskorturinn og vöntun á hagkvæmum
vinnukrafti, liafa verið þeir agnúar, sem hömluðu öllum veru-
Iegu.m ræktunar framförum. Sjávarútvegurinn hefir haft nóg
fjármagn, og tekið upp öll ný-tísku áhöld og aðferðir. Hon-
um hefir fleygt fram síðustu árin, og er nú sigrandi í sain-
kepninni. Engin leið er til þess að landbúnaðurinn rétti
hlut sinn, auki ræktunina og fjölgi býlunum, nema að hann