Réttur - 01.02.1919, Blaðsíða 18

20
Réttur.
an hefir sýnt, að liún ber nafn með rentu. Með því að nota
afl samtakanna tekst henni að gera sína menn fjölhæfari, dug-
legri og meiri menn. Henni hefir tekist það svo vel, að
hún var jafnvel búin að tengja bönd milli ríkjanna, til að af-
stýra blóðugum styrjöldum. Pessi bönd voru að vísu ekki
orðin nógu sterk til að koma í veg fyrir blóðbaðið mikla,
þegar það skall yfir. En viðleitnin ber þó engu að síður
vott um menningarþroska þess flokks, sem hefir borið hana
uppi. — Jafnaðarmennirnir gera að vísu kröfur til annara, —
kröfur um hærri laun handa verkamönnunum og um trygg-
ingu gegn auðvaldinu, með því að láta ríkið taka öll gróða-
tæki í sínar hendur. En þeir gera líka kröfur til sín sjálfra,
að sama skapi sem þeir fá hinum kröfunum fullnægt, kröfur
um það, að vera eitthvað og gera eitthvað fyrir mannfélagið,
— eitthvað, sem hinar stéttirnar láta undir höfuð leggjast að
gera. Og þeir gera eitt enn. Þeir vinna fyrir áhugamál sín
með lífi og sál, og leggja mikið á sig, til þess að þeim
verði sem best ágengt.
Þetta eru blessunarríku störfin, sem við eigum að sjá um
að aukist. Hér á íslandi ber oflílið á þeim hjá jafnaðar-
mannaflokknum ennþá. Það sem honum liggur mest á er
það, að fá víðtækari og dýpri viðfangsefni en hann hefir
ennþá, viðfangsefni, sem geti hrifið fjöldann og eflt menn
að mentun og manngildi. — Hér var, sem betur fór, engin
neyð, sem jafnast gæti á við eymdina í verksmiðjuborgunum
erlendis, til þess að hrinda verkamannahreyfingunni af stað
og gefa henni hita og afl. Að vísu getur engum dulist, að
í svipað horf gæti sótt hér með tímanum, ef ekki væri rönd
við reist í tæka tíð. Eftir því sem atvinnuvegir landsins
heimta meira fjármagn til reksturs, því háðari verða efna-
leysingjarnir hinum, sem peningaráðin hafa. En þessi hætta
einsömul er ekki nægileg til að halda uppi verkamannasam-
tökum, sem nokkurs eru verð. Einkum þegar þess er gætt,
að íslenskir vinnuveilendur eru ekkert sérlega ófúsir á að
sinna sanngjörnum launakröfum, ef liðlega er að þeim farið.
En hér eru næg verkefni fyrir jafnaðarmenn önnur en at-