Réttur - 01.02.1919, Blaðsíða 66

68
Réttur.
III.
Hvað er boðlegt?
.......Einn af forstöðumönnum þessarar samkomu mælt-
ist til þess við mig, að eg kæmi upp í þennan ræðustól í kveld.
— Pið sjáið nú sjálf, að í slíkri bæn er fólgin mikil virðing —
að minsta kosti ef hún er tekin frá vissum hliðum. En þrátt
fyrir það, að virðingin kitlaði, gaf eg þessum manni ekkert
loforð; hugsandi á þá leið, að eg hefði sennilega ekkert það
fram að bera á þessum stað, sem boðlegt gæti heitið.
Síðar, þegar eg fór að hugsa um þessa bón mannsins, flugu
mér í hug, meðal annars, hinar alþektu ástæður fyrir slíkum
bænum, nefnilega: ^Pað vantar menn« — í þessu tilfelli: ræðu-
menn; og aftur á móti ástæður fyrir undanfærslunni, sem oft-
ast felast í, eða er leiddar af orðunum, »ekki boðlegt*.
Hversu aumt og broslegt er ekki félagslíf okkar, þegar þess-
ar tvær setningar eru ríkar og gildandi á meðal okkar, eins
og raun ber vitni um. Þessar tvær setningar eru svo sam-
tvinnaðar öllu okkar lífi og öllum okkar athöfnum, að eg hygg
vafalaust, að þær tvær og hið mikla vald þeirra megi teljast
að minsta kosti. boðlegur grundvöllur undir 5 — 10 mínútna
ræðu. Að hinu vík eg síðar, hvort eg sjálfur, sem ræðumaður,
samsvara efninu.
H. H. segir í ljóðabók sinni:
»Oss vantar menn, oss vantar rnenn,
sem andarteppu óp brýst fram
úr öllu því sem vinna ber. —
Það nýsitir köldum klakahramm
á hvert það brjóst sem lyftir sér.
Og hvern sem bogið bak vill rétta
með bjargsins þunga legst það á,
sem dauðra hausa hæðnisgretta,
það haugum rofnum blasir frá:
Orð, orð, innan tóm — fylla storð fölskum róm.« —