Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 47

Rjetiur.
47
annað eins eða me'ra að flagi í úthögum og óræktarjörð.
Pað sem náttúran ræktar af sjálfsdáðum á þó eins mikinn
rjett til þess að þroskast eins og það, sem ræktað er af
mannshöndinni. Hve vel sem engjarnar eru hiitar, hve vel
sem lúnin eru auk'm og bætt, og hve miklar sem framfarir
landbúnaðarins eru yfir höfuð, er óræktaða landið — úthagar
og beitilönd — undirorpið stórskemdum. Engin takmörk eru
sett fyrir því, hve mikla beit má bjóða úthögum, án þe5S að
þeir gangi úr sjer með tímanum, og breytist í auðn. Eftir
því sem heyuppskeran eykst af ræktuðum túnum og engjum,
fjölgar búfjeð að sama skapi og spillir gróðrinum í kringum
ræktuðu bletlina. Á f,árjörðunum svokölluðu eru því órækt-
armóarnir og melarnir víðáttumestir og gróðmsnauðastir kring-
um túnin og engjarnar, þar sem búfjenaðinum er þjettast
beitt. Túnblettirnir líta út eins og grænar graseyjar á gróð-
urlausri eyðimörku, þar sem allur gróður umhveifis þau er
rótnagaður og sundursparkaður af búpeningnum.
A stærstu jörðinni á landinu, Reykjavík, er sýnishorn af
landbúnaðinum eins og liann var og er yfirleitt rekinn út um
land. Afarmikið heíir þar verið grælt út af túnum og mat-
jurtagörðum á síðustu 20 — 30 árum, en að sama skapi, sem
ræktaða landið hefir aukist, hefir úthagagróðrinum verið ger-
spilt. Stór svæði af beitilandinu voru girt utan bæjar og of
hlaðin síðan af skepntim, svo að hver laut og þúfa rótnagað-
ist og spaikaðist í sundur. Gróðurmoldm varð því vatni og
og lofti að bráð, en upp komu urðir, melar og flög. Bær-
inn er mest megnis til orðinn af aðfluttu fólki úr sveitinni,
og gróðurníðsla bæjarlandsins er ávöxtur þess hugsunarháttar,
sem fólkið helir alist upp við frá blautu barnsbe:ni.
Eng^r skýrslur eru til um það, hvað mikið úthagar spillast
árlega hjer á landi, og er því ekki hægt að vitna í þær því
til sönnunar, en landið sjálft ber í þess stað órækt vitni
gTÓðurníðslunnar.
Landbúnaðurinn er ekki í rjettu horfi, meðan jafnrjettmætt
þykir að hirða ávextina af því, sem náttúran ræktar af eigin
ramleik, og af hinu, sem mennirnir rækta. Pess kennir hjer