Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 52

52
Rjetíur.
ins, en ella, ef slægjulandið væri grasgefnara og minna um
sig. Með aukinni ræktun landsins verður uppskeran fljóttekn-
ari og heyannatíminn styttri og arðmeiri. Meira af sumrinu
ætti að nota, en nú er gert, til jarðræktar og unbirbúnings
undir næsta árs uppskeru' Pað er nú venja að kalla hey-
annirnar aðalbjargræðistímann á árinu, en það er ekki nema
hálfur sannleikur, jarðræktin ætti það miklu fremur skilið.
f»ví á henni á heyannatíminn að byggjast. Landbúnaðurinn
á að stefna að því, að ekkert verði annað slegið en ræktað
land, — ræktað af mannshöndinni. Við það styttist heyskap-
artíminn, fæst meiri uppskera, og þarf minni vinnukraft. Þá
hverfur bæði ránbúskapurinn og horfellirinn.
Yfirráð manna og vald yfir jurtagróðrinum nær í raun
rjettri ekki lengra en til þess hluta hans, sem ræktaður er.
Eignarrjett í uppskerunni helga menn sjer aðeins með því
móti, að þeir hafi sáð til hennar, en sá auður er rændur, sem
menn hirða af því, sem náttúran sjálf sáir til eða ræktar af
eigin ramleik. Með aukinni ræktun og verndun náttúrugæð-
anna færast yfirráð manna smám saman út, því að ekki verður
sagt með rjettu, að mennirnir ráði, eða stjórni því í jurta- og
dýraríkinu, sem þeir ekki rækta. Hlunnindin má því skoð-
ast sem höfuðstóll, sem enginn hefir rjett til að skerða.
Vextirnir eiga að nægja til að bera uppi þarfir manna. Og
þeir geta nægt til þess, ef vjer kunnum með þá að fara.
Pað var óheppileg ráðstöfun að selja þjóðjarðirnar, eins og
gert hefir verið undanfarin ár. Rikið ætti að eiga allar jarðir
á landinu, halda verndarhendi sinni yfir öllum hlunnindum
þeirra, og gæta þess, að þeim ytði ekki spilt að óþörfu, eða
úr hófi fram, en veita mönnum aftur á móti lifstíðarábúð á
jörðunum, fyrir sig og niðja sína, meðan þeir vildu sitja þær.
Hús, jarðabætur og önnur mannviiki gætu gengið kaupum
og sölum, eða yfir höfuð allur sá auður á jörðinni, sem
skapast af ræktun ábúandans sjálfs; það er hans eign,
en ekki landið sjátft. Úttekt ætti ekki að miða við stærð,
tölu eða ástand húsa og annara mannvirkja á jörðinni, held-
ur við hlunnindin, hver sem þau væru. Reyndist svo, að á-