Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 78

kjeltut
18
bæði upp á móti ylnum, sólatljósinu, og ofan í jarðveginn
eítir næringunni. Náttúran vekur þannig jurt til lífsins, sem
vex og þroskast. Hún fær rjett til að njóía alls þess, sem
hún getur náð í og notað sjer til lífsviðurha’ds. Ef maðurinn
gerir ekkert til að halda lífi hennar við, á hún það sjálf með-
an það varir. Þegar maðurinn grípur inn í starf náttúrunn-
ar á þann hátt að varðveita útsæðið, halda við, efnunum í
jarðveginum, eða gerir eitthvað til að auka vöxt og viðgang
jurtalx'sins, vinnur hann með framleiðslustarfi hennar. Með
þessu móti ann hann nátlúrunni þess rjettar, sern henni ber
og tryggir sjer um leið rjettinn til ávaxtanna af rælrtuninni.
Taki maðurinn aftur á móti allan ágóðann af ræktunarstarfi
náltúrunnar, bæti ekki jarðveginum aftur efnin, sem úr hon-
um eru tekin, nje sjái honum fyr;r útsæðinu, 'svo að frjó-
semi landsins verði hætta búin, er hann orðinn ræningi. Hann
sviftir jurtirnar þeim rjetti, seni þær höfðu til að njóta lífsins.
Endirinn verður sá, að landið verður gróðurvana og frjó-
efnasnautt.
Rjettinn, sem menn hafa tekið sjer gagnvart náttúrunni og
öllum dýrum jarðarinnar, hafa þeir bygt á þessum orðum
biblíunnar: »Drotna3u ylir fiskum sjávarins og yfir fuglum
loítsins og yfir öllum dýtum, sem hrærast á jörðinni.i- Um-
mæli þessi hafa verið misskilin og rangfærð. M?nn hafa þýlt
þau sjer í hag til þess að rjettlæta drápgirnina og gróður-
eyðsluna. Rau liafa verið sk lin þannig, að j>drotna« sje hið
sama og að drepa, en það er hið gagnstæða. Sá, sem tal-
aði þessi orð í fyrstu, mun hafa átt við, að drottinvald manns-
ins skyldi ekki ná lengra en til þe'rra tegunda, sem hann
eldi upp, temdi og ræktaði. Par var manninum takmark sett.
Vill dýr og villijurtagróður eru s:nn eigin herra, þangað til
maðurinn tekur þau til ræktunar og færir þann g út valdsvið
silt. Hafi hann ekki tök á að fjölga törrdu dýrategundunum,
með því að rækta dýr, sem enn eru ótamin, ætti hann að
minsta kosti að láta viltu dýrin hlutlaus.
Menning þjóðanna og framfarir þeirra er bygð á náttúru-
auðnum. Eftir því sem auðsæld landanna er meiri og fjöl-