Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 83

Rjeitur
83
borganir af tapfje og skuldum þessara manna, þá er ekki
að búast við þolanlegri niðurstöðu, nje að útlendingar
beri traust til íslensku pappírskrónunnar. Væri framleiðsl-
an nægileg til þess að mæta þessu öllu, eða gulltrygg-
ing á bak við seðlana, þá mundu aðrar þjóðir yfirborga
peninga okkar, eins og peninga Ameríkumanna og Svía.
En nú eru þeir falspeningar af áðurtöldum ástæðum, og
þess vegna verðum við að yfirborga annara peninga.
Pessum orsökum til gengishrunsins þarf að kippa burtu,
ef nokkuð á að lagast eða rjettast við. Annars stefnum
við smám saman að gjaldþroti, eins og þær þjóðir, sem
hafa varla gjaldgenga peninga eða þá alveg verðlausa
(Þjóðverjar). Þegar svo er komið, að aðrar þjóðir taka
okkur upp á arma sína, ef við króknum ekki hjá hafisn-
um, þá verður varla lengur lifað á ríkissjálfstæðinu frá
1918.
Jeg gat þess, að úrslit alþingiskosninganna bæru þess
eigi vott, að þjóðin skildi enn sinn vitjunartíma í þessum
efnum. Til þess að draga úr seðlaveltunni og ofurveldi
íslandsbanka í peningamálunum, þá mátti ekki lána at-
kvæði sitt þeim þingflokki og ráðherra, sem höfðu per-
sónulegra hagsmuna að gæta með bankanum, halda
verndarhendi yfir hlutafje hans og nota hann á kostnað
allrar jajóðarinnar til eigin hagsmuna þeini stjettum og
einstaklingum, sem hafa grætt á þessu ástandi.
Það er ekkert leyndarmál, hverjir mest hafa notað seðl-
ana til atvinnureksturs og viðskifta og hverjir fá hlut-
deild í gróða bankans. F>á lá hitt eigi síður ljóst fyrir
við kosningarnar, hvor flokkurinn mundi taka fastari tök-
um á viðskiftamálunum við útlönd og hugsa til stöðv-
unar á verslunarskuldum þar, sem hvíla eins og mara á
fjárhag þjóðarinnar. í þessu airiði getur skilningsskort-
uiinn síður orðið kjósendum til afsökunar. Allir hugs-
audi menn vita hvor flokkurinn, samvinnumenn eða kaup-
manna- og sanikepnisflokkurinn, hefir meira unnið að
almenningssamtökum til sjálfstæðis og sparsemi í versl-
6’