Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 77

Rjettur
VIII.
Tilverurjetturinn.
77
Menn, s m hafa eitthvað við skynlausu dýrin að sælda,
hugsa sjaldati út í, að þau gera engan greinarmun á góðu
og illu, sem kallað er, og hafa því enga sektarmeðvitund,
hvort sem athafnir þeirra eru andstæðar rjeltarmeðvitund manna
eða ekki. Skæðasta rándýrið stjórnast af eðlishvöt sinni eins
og aðrar skepnur, og hefir enga meðvitund um, þó að at-
hafnir þess komi í bága við hagsmuni mannanna. En ekki
er þar með sag>, að það eigi engan tilverurjett. Mönnum
skilst ekki, að villudýrin eigi jafnmikinti tilverurjett, hvort sem
þau teljast skaðleg eða óskaðleg. Pess vegna heimilar lög-
gjöfin mönnum að úlrýma sumum dýrum. Einstakir menn
færa sjer þetla í nyt og gerast dýramorðingjar. Peir leggja
fje til höfuðs viltu dýrunum, ef þeir geta ekki sjálfir náð til
að drepa þau.
Mennirnir mundu ekki verða vilund fullkomnari, þó að þeir
út ýmdu algerlega öllum þeim dýrum í náltúrunni, sem nú
eru talin óþörf eða skaðleg. Pað væri ómögulegt að álíta
þann mann standa á hærra menningarstigi, sem situr m að
drepa villar skepnur við hvert tækifæri sem býðst, en hinn,
sem gerir sitt ýtrasta til að vernda þær og temja, eða lætur
þær að öðrum kosti afsk ftalausar. Enginn veit nema það
geti komið fyrir, að menningin komist á það stig á ókomn-
um öldum, hjer á landi sem annarsstaðar, að hin svonefndu
skaðlegu dýr, sem nú eru me.t ofsótt, verði tamin og tekin
í þjónustu mannanna eins og nú nytjadýrin, ef vjer verðum
þá ekki búnir að afmá þau alveg af jörðunni.
Þegar vilt sk?pna fæðisl úti í náttúrunni, öðlast hún rjett
til lífsins, hvort sem æfi hennar varir lengur eða skemur.
Hún á sitt eigið líf, og hefir rjett til að njóta þess. Það
er helgur rjettur. Maðurinn hefir ekki gefið henni lífið, og
hetir þess vegna ekki rjett til þess að taka það, nema því
aðeins, að hann kosti uppeldið. Hið sama gildir með juit-
irnar. Fiæið festir rætur í jarðveginum og rjettir sprotana