Réttur - 01.04.1972, Blaðsíða 19

með einhverjum hætti runnin undan rifjum pilt-
anna. Krafðist hann þess mjög eindregið, að þeim
yrði vísað úr skóla, en hraustlega var á móti tekið
af vandamönnum sumra piltanna, sem einhvers
máttu sin, einkum Ingvari Pálmasyni, alþingismanni,
en sonur hans var einn þeirra, sem fyrir sökum
voru hafðir. Piltar þeir, sem hér áttu hlut að máli,
minnir mig að væru: Lúðvik Ingvarsson, síðar
sýslumaður, Lúðvik Jósepsson, siðar alþingismaður
og ráðherra, Bjarni Vilhjálmsson, síðar þjóðskjala-
vörður, Jóhannes Stefánsson, síðar framkvæmda-
stjóri og forseti bæjarstjórnar, og Stefán Snævar,
síðar prestur og prófastur, allt þjóðkunnir menn.
Ef til vill hafa þeir verið fleiri og vera má, að
ein stúlka, Ragna Jónsdóttir, hafi verið í hópnum.
KOMMÚNISTAOFSÓKNIR
Ég gekk í verklýðsfélagið 27. sept. 1930 og á
sama fundi gekk Einar Sveinn í það. En Adam
var ekki lengi I Paradís.
Á fundi í Verklýðsfélaginu 20. des. 1931 rakti
Jónas Guðmundsson starf alþýðuhreyfingarinnar í
bænum. Siðar segir svo í gjörðabókinni: „Minntist
hann all ýtarlega á deilu þá, sem risið hefur upp
milli „kommúnista" og jafnaðarmanna I bænum og
las upp greinar þær allar, sem skrifaðar hafa verið
I þessu máli. Rakti hann efni þeirra og svaraði
ýtarlega. Tilkynnti hann að hann hefði ákveðið að
segja sig úr félaginu, en vegna tilmæla eins vinar
síns, Sigurjóns Kristjánssonar, hefði hann orðið
við því að draga það til aðalfundar í janúar. Að
því loknu bað hann félagsmenn vel að lifa og fór
af fundi."
Eftir að Jónas var farinn urðu harðar umræður
milli Einars Sveins Frímanns og fjögura helztu
samstarfsmanna Jónasar, sem að lokum fluttu til-
lögu svohljóðandi:
„Þar sem fundurinn lítur svo á, að þelr Einar
Sveinn Frímann, Ingimann Ölafsson og Bjarni Þórð-
arson hafi gerzt brotlegir við lög félagsins og reynt
að vinna þvi ógagn, samþykkir fundurinn að svipta
þá öllum félagsréttindum i eitt ár, öðrum en þeim
að vinna með þeim í hvers konar vinnu. Haldi þeir
áfram uppteknum hætti, að vinna félaginu ógagn
á einn eða annan hátt, skal félagsfundur taka
málið til meðferðar á ný og þeir gerast félagsrækir
með öllu."
Gunnar Benediktsson
Bókað er, að tillagan hafl verið samþykkt með
83 atkvæðum gegn engu. „Var mjög hörð andúð
á fundinum gagnvart „kommúnistum" og gjörðum
þeirra og virtust félagsmenn standa þar sem einn
maður," segir i fundargerðinni.
Við hinir brottreknu greiddum ekki atkvæði, og
svo mikla múgsefjun og andúð á okkur tókst kröt-
um að skapa, að þeir fáu, sem voru andvígir brott-
rekstrinum, létu hjá líða að greiða mótatkvæði og
sátu hjá.
Og að þessu afreki unnu var farið að sleikja
úr Jónasi og hann grátbeðinn að ganga ekki úr
félaginu. Hefur hann látið sér segjast og er aldrei
minnst á brottför hans framar og endurkjörinn var
hann formaður 1932.
Auðvitað var hér um vandlega undirbúna leik-
sýningu að ræða. Jónas beitti til hins ýtrasta sínum
miklu persónutöfrum og lék á taugar fundarmanna
eins og fiðluleikari á hljóðfæri sitt.
En sjálf var brottrekstrartillagan algjörlega ó-
grundvölluð. Hvergi er minnst á hvaða lagaákvæði
voru brotin né með hvaða hætti við höfðum reynt
að vinna félaginu ógagn. Við höfðum að vísu
67